دستورالعمل اجرایی پایش کیفیت آب مخازن پشت سدها
پایش کیفیت آب فعالیت متمرکزی است که برای بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی آب در ارتباط با بهداشت انسانی، شرایط اکولوژیکی و کاربری آب انجام می شود. نوع اطلاعاتی که از یک برنامه پایش کیفیت به دست می آید، بستگی کامل به اهداف برنامه پایش دارد. این اطلاعات محصول جمع آوری نمونه های آب، آنالیز و تفسیر داده های کیفی آب می باشد.
هم چنین اطلاعاتی که از این نمونه های آب به دست می آید، ممکن است تطابق کامل با کل بدنه آب مورد پایش نداشته باشد. چرا که وضعیت کیفی آب هم در بدنه آب و هم در نمونه های آب تحت تاثیر عوامل مختلف زمانی و مکانی قرار دارند. بنابراین، به دست آوردن اطلاعات کافی و قابل اعتماد از نمونه های آب بستگی زیادی به طراحی مناسب شبکه پایش دارد. طراحی شبکه پایش کیفیت در اولین مرحله برنامه پایش انجام می شود، ولی تاثیر به سزایی در کل برنامه پایش دارد. جایگاه طراحی برنامه پایش کیفیت بسیار فراتر از آن است که صرفا فرایندی برای تعیین محل نمونه برداری، شاخص های کیفی و فاصله زمانی نمونه برداری ها محسوب گردد.
برای طراحی یک شبکه پایش کیفیت مناسب، شبکه پایش باید به صورت یک سامانه واحد در نظر گرفته شود و نه مجموعه ای از بخش های غیرمرتبط با یکدیگر. این دیدگاه جامع، به طراح برنامه پایش کمک می کند تا هر یک از بخش های سامانه پایش را به صورت جزیی از یک سامانه کلی در نظر بگیرد زیرا نمی توان آن را مستقل از بقیه سامانه طراحی نمود. اطمینان از طراحی هماهنگ بین همه اجزای سامانه پایش، اهمیتی حیاتی برای موفقیت نهایی برنامه پایش دارد.
مخازن سدها معمولا در دره رودخانه ها با احداث دیواری (سد) در مسیر جریان رودخانه به وجود می آیند. البته ممکن است برخی از مخازن در خارج از مسیر رودخانه با احداث دیواره هایی حصار مانند ایجاد شوند که به آنها به اصطلاح «مخازن محصور» گفته می شود. از آن جا که در ایران همه مخازن اصلی کشور در دره رودخانه ها ایجاد شده اند، بنابراین، این دستورالعمل منحصرا برای پایش کیفیت این نوع مخازن تدوین گردیده است.
در این دستورالعمل انواع مختلف مشکلات مرتبط با کیفیت آب مخازن سدها (افزایش غلظت مواد آلی، تغذیه گرایی، آلودگی های سمی و اسیدی شدن مخزن) مورد بحث قرار گرفته اند. هم چنین اجزا و آلاینده های شیمیایی و هم چنین ویژگی های زیستی مخازن سدها به تفصیل پوشش داده شده اند.
بیماری هایی که منشا آنها آلودگی منابع آبی است، در اثر انتقال عوامل بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها، جانوران تک یاخته و انواع کرم ها از آب های آلوده به انسان به وجود می آیند. این عوامل بیماری زا نقش بسیار محدودی در زیست بوم های آبی بازی می کنند،ولی می توانند مشکلات بسیار حاد بهداشتی ایجاد نمایند. پایش این عوامل بیماری زا معمولا به طور غیرمستقیم با اندازه گیری شاخص های آلاینده های میکروبی صورت می گیرد که در این دستورالعمل از این دیدگاه پیروی شده است.
نظر به آن که پایش رادیواکتیو در حیطه وظایف سازمان انرژی اتمی ایران می باشد، ایزوتوپ های رادیواکتیو (طبیعی یا مصنوعی) در این دستورالعمل مورد بحث قرار نگرفته اند. هم چنین نظر به کاربری بسیار محدود مخازن سدهای کشور برای تخلیه حرارتی، عواقب تغییرات دمای ناشی از تخلیه حرارتی به مخزن، نیز بررسی نشده است.
این دستورالعمل در ده فصل تنظیم شده و در تهیه هر یک از فصول، از جدیدترین و معتبرترین منابع علمی و کاربردی بهره گیری شده است.
دریافت فایل دستورالعمل اجرایی پایش کیفیت آب مخازن پشت سدها
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
نظرات (۰)