انتقال آب در منطقه خاورمیانه برای شرب، صنعت و کشاورزی بستگی به عوامل متعددی دارد که تعیین می‌کنند تا چه مسافتی از نظر اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی توجیه دارد. به طور کلی، انتقال آب برای مصارف شرب و صنعت در فاصله‌های تا چند صد کیلومتر می‌تواند توجیه اقتصادی و اجتماعی داشته باشد، به ویژه در کشورهایی با کمبود شدید آب مثل عربستان، امارات، و اردن. اما برای کشاورزی، انتقال آب از فواصل طولانی معمولاً هزینه‌های بسیار بالایی دارد و در اغلب موارد توجیه اقتصادی ندارد. توجیه اقتصادی و فنی انتقال آب به شدت به عوامل مختلفی مثل نوع کاربری، روش‌های انتقال، هزینه‌های انرژی، و منابع جایگزین بستگی دارد.

آب پنهان، آب مجازی یا آب نهفته، مفهومی است که توسط پرفسور تونی آلن در سال ۱۹۹۳ معرفی شد، آب پنهان به مجموع حجم آبی می گویند که در مراحل مختلف تهیه، تولید و ارائه یک محصول (غذا، کالا، انرژی یا خدمات) به صورت مستقیم یا غیرمستقیم استفاده می‌شود. وقتی یک کشور می گوید با خطر خشکسالی روبه‌روست، یعنی با یک بحران مواجه است یعنی نه تنها کمبود آب شرب تهدید کننده خواهد بود بلکه با خطر دیگری هم دست به گریبان است و آن ناتوانی در تولید محصولات مکانیکی، الکترونیکی، ساختمانی، کشاورزی، پوشاک و هر آنچه انسان به آن ها نیازمند است.

به لطف وضوح زمانی بالا، داده های باز ارائه شده توسط ماهواره های Copernicus Sentinel امکان نظارت قابل اعتماد و مداوم بر یخچال های طبیعی در سراسر جهان را فراهم می کند. این اطلاعات از محققان و تصمیم گیرندگان در توسعه استراتژی هایی برای مقابله با چالش های ناشی از تغییرات آب و هوایی حمایت می کند.

دلایل بسیاری برای شکل‌گیری و استمرار بحران آب و راهکارهای بسیاری برای رفع آن در کشور عنوان می‌شود. روزنامۀ «پیام‌ما» طی یک نظرسنجی از ۳۵ متخصص و کارشناس مرتبط با بخش‌های مختلف مدیریت منابع آب کشور، دلایل وضعیت فعلی و راهکارهای کلان رفع یا کاهش «ابرچالش آب» را به شور گذاشت. عمده پاسخ‌های دریافتی، بر اهمیت کم دلایل اقلیمی و طبیعی نسبت به علل مدیریتی حکایت می‌کند. اما آنچه به نظر دارای اهمیت بسیار زیادی است،

 وقتی اهداف استراتژیک بخش آب کشور که 20 سال پیش (در سال 1382) در دولت توسط هیئت وزیران بر اساس نیازهای واقعی تدوین شد و دقیقا برای سال جاری هدف گذاری شده است را بررسی میکنیم، از 18 بند اساسی این اهداف، مهم ترین آنها یعنی شماره 3 که مدیریت مصرف است به اندازه مطلوب نتایج ملموس را ارائه نداده است. زیرا در هدف گذاری های این بند، تغییر اقلیم در آن سال چندان قابل پیش بینی نبوده است. 

با توجه به وضعیت اقلیمی کشور که در منطقه‌ای خشک و نیمه خشک واقع شده، مدیریت پایدار منابع آب و محیط زیست امری بسیار ضروری تلقی می‌شود. مدیریت یکپارچه منابع آب بدون شناخت دقیق چرخه هیدرولوژی امری غیرممکن خواهد بود. متأسفانه به علت کمبود اطلاعات هیدرولوژیکی، شناخت و درک سیستم هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی به ویژه در زمینه مدیریت آب‌های زیرزمینی با چالش مواجه است؛ در این راستا استفاده از ایزوتوپ‌های پایدار آب، به عنوان ردیاب‌های طبیعی موجود در چرخه هیدرولوژی بسیار کارگشا، کاربردی، ساده و در مواردی کاملاً یک روش منحصر به فرد و تعیین‌کننده است.

یک مخزن بزرگ در دره ریو گراند در تابستان 2024 به سطح کم سابقه ای رسید، زیرا مناطق اطراف آن در جنوب تگزاس و شمال مکزیک با شرایط خشکسالی شدید مواجه بودند. مخزن آمیستاد، که در مرز ایالات متحده و مکزیک قرار دارد، در 17 ژوئیه 2024 به پایین ترین سطح آب خود رسید، زمانی که کمتر از یک چهارم ظرفیت خود را داشت.

مرکز پژوهشی چتم هاوس که از آن به عنوان اندیشکده سیاست خارجی انگلیس یاد می شود، در گزارشی پژوهشی به نقش موثر تغییرات آب و هوایی در ایجاد گرمای شدید جهان پرداخت و عنوان کرد: احتمال موج های شدید گرما در آمریکا و مکزیک نسبت به دوران انقلاب صنعتی تا 35 برابر افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی باعث افزایش شدت و تعداد روزهای تکرار موج‌های گرما می‌شود، در این بین از سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان عوامل اصلی گرم شدن کره زمین و تشکیل امواج گرما یاد شده است.

همگرایی نهادی از مهم ترین ملزومات تنظیم گر مدیریت منابع آب بوده و یکی از شاخص های حکمرانی خوب آب است که کاربست صحیح آن می تواند به پایداری یا ناپایداری آب منتج شوند. در این نوشتار سعی شده تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی به ارزیابی همگرایی در سیاستگذاری و قانونگذاری آب بین دولت و مجلس شورای اسلامی به مثابه دو نهاد اصلی کشور پرداخته شود. برای ارزیابی این شرایط به بررسی اهم دیدگاه ها و دغدغه های مدنظر دو نهاد اصلی دولت و مجلس، 

خطر سیل ناگهانی در رودخانه چیلکوتین در بریتیش کلمبیا به دنبال رانش زمین بزرگ در 30 ژوئیه 2024 که رودخانه را سد کرد، کاهش یافت. آب به مدت چند روز در پشت نهشته رانش زمین جمع شد و دریاچه ای را تشکیل داد تا اینکه در 5 آگوست ابتدا به صورت اندک و سپس به صورت سیلاب راه خود را پیدا کرد.

طوفان استوایی دبی در هفته اول آگوست 2024 جنوب شرق ایالات متحده را درنوردید و مقدار زیادی باران بارید. این طوفان ابتدا به عنوان یک طوفان رده 1 در منطقه بیگ بند فلوریدا در 5 آگوست به ساحل آمد و سپس با حرکت مرکز آن به داخل خشکی به یک طوفان گرمسیری تبدیل شد. در حاشیه سواحل اقیانوس اطلس، به مجموع بارندگی در فلوریدا، جورجیا و کارولینا افزود.

باید توجه داشت که چالش های جاری، مورد توجه سیاستگذاران این بخش بوده و در ذیل آنها می توان سطوح مختلفی از مشکلات و معضلات مرتبط را ارائه کرد. همچنین برای رفع و چاره اندیشی در ارتباط با این چالش‌ها، راهکارهای کلان نیز ارائه شده است. باید توجه داشت که به دلیل شرایط حاکم بر صنعت آب، حصول نتایج در این بخش عمدتاً بلندمدت و میان‌مدت است. برآوردها نشان می دهد که کشور ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای خاورمیانه دارای منابع آب تجدیدپذیر قابل توجهی است؛ 

در چند سال اخیر و بخصوص از سال 1398 به بعد که جریانات سیلابی منجر به آورد حجم بالایی از منابع آب با نزولات جوی در کشور شد، کاهش بارش ها به صورت خشکسالی های تشدید شده است که این مهم در تهران نیز ملموس تلقی می شود. مدیریت منابع آب در ایران برای گذر از کمبود آب تا حد ممکن از بهره برداری از منابع سدها کاسته و تا جای ممکن علاوه بر کاهش مصارف در سطح شهر به افزایش برداشت از آب زیرزمینی رو آورده است. آنچنان که کاهش سطح آب آبخوان های تهران به بحرانی جدی تبدیل شده است.

اواخر 30 ژوئیه 2024، زمین در امتداد ساحل جنوبی رودخانه چیلکوتین در Farwell Canyon شروع به فرورفتن کرد و به دره زیر سرازیر شد. هنگامی که رانش زمین از حرکت باز ایستاد، قطعه بزرگی از زمین بیش از 50 متر (160 فوت) سقوط کرده بود و تلی از آوار به طول 1000 متر، عرض 600 متر و عمق 30 متر برجای گذاشت که رودخانه را مسدود کرد و جریان آن را به طور کامل متوقف کرد. هنگامی که OLI-2 (تصویرساز زمین عملیاتی-2) در لندست 9 این تصویر (راست) را در 1 اوت 2024 ثبت کرد، آب در پشت رسوبات لغزش زمین شروع به جمع شدن کرده بود و دریاچه ای طولانی و باریک را ایجاد کرد. تصویر اول (سمت چپ) همان منطقه را در 16 جولای، حدود دو هفته قبل از رانش زمین نشان می دهد.

طوفان دبی در ساعت 7 صبح به وقت شرقی در 5 اوت 2024 به عنوان طوفان رده یک به نزدیکی شهر Steinhatchee در فلوریدا رسید. با حرکت به سمت شمال شرق، پیش بینی می شود که طوفان در جنوب شرقی ایالات متحده متوقف شود و بارش های سیل آسا را ​​به همراه داشته باشد.

در ایران محدودیت ذاتی منابع آب قابل دسترس از یک طرف، و کم آبی ها و خشکسالی های اخیر از طرف دیگر، حساسیت بخش آب و ضرورت برنامه ریزی در مورد آن را مضاعف ساخته است. وجود نهادهای موازی در کنترل منابع آب در کشور و ضعف محسوس در مدیریت تقاضا، اجرای سیاست های بالادستی به منظور نیل به اهداف توسعه پایدار را با چالش همراه کرده است. بخشی نگری، هماهنگی حداقلی و فقدان برنامه ریزی جامع بین متولیان بخش منابع و مصارف، به عدم امکان ایجاد سامانه پایش و بیلان قابل اطمینان، منتهی گردیده است. فقدان جامعه آماری قابل استناد در وضعیت تغییر اقلیم و تشدید پدیده های حدی هیدرولوژیکی، منجر به بهره وری نازل در عمده بخش های مصرف کننده، بخصوص در بخش کشاورزی به عنوان مهم ترین عنصر تقاضای آب در کشور شده است.

در منطقه کوهستانی Kootenay در جنوب شرقی بریتیش کلمبیا، دره اسلوکان مهد دریاچه انگشت مانند اسلوکان است که با روستایی به همین نام هم مرز است. در اواخر ژوئیه 2024، چندین آتش سوزی در مناطق وحشی در دو طرف دریاچه اسلوکان دود را به هوا رساند و صدها نفر از ساکنان را مجبور به تخلیه منطقه کرد.

بحران فزایندۀ پایداری منابع آب در ایران را می‌توان بحرانی تمدنی لحاظ کرد؛ در شرایطی که به‌جای سازگاری با امکانات موجود، تقاضای شتابان و اغلب بدون پاسخ برای آب بیشتر در سراسر جغرافیای ایران مشهود است، زیان‌بارترین و درعین‌حال گسترده‌ترین واکنش در این میان، فشاری است که برای برداشت آب بیشتر به منابع با ارزش آب زیرزمینی وارد شده و می‌شود. تصمیم قانونی به کاهش سطح برداشت از منابع آب در برنامۀ ششم و هفتم با مقادیر مشخص، برای پرهیز از خطرات مشهودی چون نابودی اکوسیستم‌های بزرگ و حیاتی، تخلیۀ مستمر مخازن ثابت آب زیرزمینی و پیامدهای آن، کاهش رطوبت و شوری خاک و تولید منشأ گردوغبار و نظایر آن گرفته شده است، اما تدابیر اجرایی و اجتماعی قابل اتکاء برای تحقق هدف‌های پیش‌بینی‌شده، غیرمؤثر و یا مفقود است. سازوکارهایی که می‌تواند شکل موجود حکم‌رانی آب را اساساً متحول کند، مانند ارتباطات شبکه‌ای و داوطلبانه و توافقات و سازوکارهای اقتصادی، اگر هم کاملاً مفقود نباشند، بسیار ضعیف و جزیره‌ای هستند. 

سند راهبردی پدافند غیرعامل صنعت آب سندی است که به منظور افزایش امنیت و تاب‌آوری زیرساخت‌های آب کشور در برابر تهدیدات مختلف تدوین شده است. این سند شامل بخش‌های مختلفی از جمله موارد زیر است:

هدف از مدیریت منابع آب، استفاده بهینه و پایدار از منابع آب برای تامین نیازهای فعلی و آینده است. این هدف‌ها شامل چندین جنبه مهم می‌شود: