بارورسازی ابرها راهحل مقابله با خشکسالی نیست
صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، با اشاره به اظهارات اخیر رئیس سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی، که مدعی شده بود بارورسازی ابرها موجب افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی بارش در مناطق هدف شده، تأکید کرد که این روش راهکاری مؤثر برای مقابله با خشکسالی نیست.
وی در توضیح این موضوع گفت: فرض کنید در بهترین حالت یک سامانه بارشی ۱۰ میلیمتر بارندگی ایجاد کند، اگر این میزان به واسطه بارورسازی ۱۵ درصد افزایش یابد، تنها ۱.۵ میلیمتر بارش اضافه خواهیم داشت. حال اگر این افزایش محدود در خیابان یا نقاط بیاهمیت از نظر منابع آبی رخ دهد، عملاً فایدهای نخواهد داشت. اهمیت اصلی این روش در مکانیابی صحیح آن است؛ مثلاً اگر این عملیات در بالادست یک سد انجام شود، ممکن است ارزشمند باشد.
ضیائیان ادامه داد: متوسط بارش سالانه کشور حدود ۲۳۰ میلیمتر است و در سالهای خشکسالی، این رقم ممکن است تا ۳۰ یا حتی ۴۰ درصد کاهش یابد. حال اگر بهصورت فرضی، تمام سامانههای جوی کشور قابلیت بارورسازی داشته باشند –که این فرض از نظر علمی و عملی بسیار دور از واقعیت است– و همچنین بتوان با هواپیما یا ابزارهای دیگر تمامی این سامانهها را پوشش داد، باز هم افزایش بارش ناشی از این عملیات برای جبران کمبود بارندگی کفایت نمیکند.
وی تأکید کرد: حتی با تحقق تمام این فرضهای خوشبینانه، میزان بارندگی کشور به حد طبیعی خود بازنمیگردد. بنابراین بارورسازی ابرها نمیتواند نقش اساسی در مقابله با خشکسالی ایفا کند و تنها در موارد خاص، مانند تأمین آب پشت برخی سدها، میتوان روی آن به عنوان یک ابزار کمکی حساب کرد.
رئیس مرکز پیشبینی سازمان هواشناسی تصریح کرد: هیچ کشور توسعهیافتهای در جهان، رفع بحران خشکسالی خود را به بارورسازی ابرها محدود نکرده و این روش هرگز به عنوان راهکار اصلی مورد استفاده قرار نگرفته است. اقدامات مؤثر واقعی، آنهایی هستند که به کاهش مصرف و مدیریت بهتر منابع موجود منجر میشوند؛ مانند اصلاح الگوی کشت، جلوگیری از هدررفت آب در شبکههای آبرسانی، ارتقای بهرهوری در کشاورزی، و استفاده از روشهای نوین آبیاری.
او با اشاره به برداشت اشتباه عموم جامعه درباره بارورسازی ابرها گفت: منظور من این نیست که این روش باید بهکلی کنار گذاشته شود، بلکه باید جایگاه واقعی آن در مجموعه راهکارهای مدیریت منابع آب مشخص شود. بارورسازی ابری بههیچوجه راهحلی جادویی برای رفع کمآبی نیست و نمیتوان از آن انتظار معجزه داشت.
ضیائیان همچنین تأکید کرد که هر شهروند باید در مصرف آب تجدیدنظر کند: این تصور که مردم میتوانند بیمهابا آب مصرف کنند و سپس دولت با باروری ابرها کمبود را جبران کند، نادرست و غیرعملی است. در کشوری خشک و نیمهخشک مانند ایران، مصرف بیرویه و نگاه غیرمسئولانه به منابع آب، با هیچ فناوری قابل جبران نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: حتی اگر در بهترین شرایط ممکن بتوان میزان بارش را در برخی مناطق ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش داد، این عملیات تنها در تعداد محدودی از سامانههای بارشی قابل اجرا است. بهطور معمول شاید فقط در ۱۰ درصد از موارد امکان بارورسازی وجود داشته باشد و از میان چند سامانه بارانزا، تنها دو یا سه مورد قابلیت چنین مداخلهای را دارند. بنابراین، اتکای صرف به این روش، ما را از اقدامات ضروری و پایدار در حوزه مدیریت آب بازمیدارد.
مدیر سایت: بهزاد کارشناس ارشد مهندسی آب
شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@
نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
پروژه تخصصی در لینکدین
نظرات (۰)