هواشناسان خشکسالی را بارش کمتر از حد معمول که منجر به تغییر الگوی آب و هوایی می گردد، تعریف کرده اند. بنابراین خشکسالی از نظر هواشناسی اساساً به حالتی از خشکی ناشی از کمبود بارندگی اطلاق میشود.

خشکسالی معمولاً بر اساس درجه خشکی (در مقایسه با مقادیر نرمال یا میانگین) و طول دوره خشکی تعریف می شود. تعاریف خشکسالی هواشناسی بایستی به صورت موردی برای هر منطقه خاص درنظر گرفته شود چرا که شرایط جوی که موجب کمبود بارش می شود، از منطقه ای به منطقه دیگر شدیداً تغییر می کند. تعریف خشکسالی از دیدگاه هواشناسی در کشورهای مختلف ودر زمان های مختلف متفاوت میباشدبه همین دلیل از این دیدگاه به کار بردن یک تعریف از خشکسالی که درقسمتی از جهان متداول میباش برای دیگر جاها مناسب نبوده بطوری که مثلاً:

کلیات

خشکسالی یکی از پدیده‌های هواشناختی و جدایی ناپذیر از شرایط اقلیمی در کشورهای واقع در عرض‌ها ی جنب حاره‌ ای مانند ایران است. در این مناطق که بیشترین بیابان های جهان حضور دارند، خشکسالی امری است عادی و ممکن است در هر محلی رخ داده و پیامدهای نامطلوب به همراه داشته باشد. ویژگی‌ها و اثرات خشکسالی از قبیل شدت، مدت و بزرگی آن از محلی به محل دیگر متفاوت است. در مناطق خشک و نیمه خشک، اثرات کمبود بارندگی بر روی منابع آب به سرعت آشکار می‌شود.به بیان دیگر در مناطقی که به طور طبیعی دارای محدودیت منابع آب هستند، بروز خشکسالی تأثیرات منفی بیشتری به دنبال داشته وحتی می‌تواند به بحران منتهی شود.

شاخص ترنتوایت

مدل بیلان آبی ترنتوایت، اختلاف بین بارش و تبخیر را در نظر گرفته و بیلانی از کمبود یا مازاد آب را ارائه میکند. اولین لازمه مطالعه این مدل، ظرفیت نگهداری آب خاک در رابطه با نوع خاک و کاربری اراضی میباشد. مازاد آب میتواند به راحتی تحت عنوان رواناب محاسبه شود. محاسبه کمبود رطوبت بسیار مشکل است چرا که تبخیر و تعرق واقعی با حجم آب خاک تغییر پیدا میکند، در مدل ترنثوایت، میزان تبخیر و تعرق از بارندگی با توجه به میزان آب قابل دسترس باقی مانده درخاک، محاسبه میگردد. هنگامی که بارش کمتر از تبخیر و تعرق بالقوه باشد، تبخیر و تعرق واقعی با بارش به اضافه هر مقدار  رطوبت خاک که تبخیر یا تعرق پیدا کند، برابر میشود.

خشکسالی هیدرولوژیکی را باید به همراه تاثیرات کاهش دوره بارش (شامل بارش برف) بررسی کرد. این کاهش بارش در میزان آب رودخانه ها، دریاچه ها ، مخازن و سطح آب های زیر زمینی تاثیر گذار خواهد بود. تناوب و شدت خشکسالی هیدرولوژیکی را باید در محدوده حوزه آبخیز بررسی نمود. گرچه مبدا و منشا تمامی خشکسالی ها کمبود بارش میباشد که خارج از اراده و اعمال بشری است اما هیدرولوژیست ها بیشتر توجه خود را صرف نحوه به پایان رساندن این پدیده و این دوره در حوزه آبخیزو سیستم هیدرولوژیکی معطوف میکنند. خشکسالی های هیدرولوژیکی معمولا همزمان با خشکسالی های اقلیمی و کشاورزی نبوده و با تاخیری نسبت به آنها روی میدهد چرا که زمان طولانی تری مورد نیاز است تا اینکه این کاهش بارش بتواند خود را در اجزائ سیستم هیدرولوژیکی 

ساخت یک نقشه از آب های زیرزمینی

آب‌شناسی یا هیدرولوژی (به انگلیسی: Hydrology) از دو کلمه Hydro به معنی آب و Logy به معنی شناسایی تشکیل شده است و به معنای وسیع کلمه، علم آب است. یعنی علمی که در مورد پیدایش، خصوصیات و نحوهٔ توزیع آب در طبیعت بحث می‌کند.

تعریفی از هیدرولوژی که به صورت عام رواج داشته باشد و مورد تأیید انجمن دولتی علوم و فناوری آمریکا نیز قرار گرفته‌است و برگزیده شده‌است، بدین صورت است که: هیدرولوژی علم مطالعهٔ آب بر روی کره زمین است و در مورد پیدایش، چرخش و توزیع آب در طبیعت، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب، واکنش‌های آب در محیط و ارتباط آن با موجودات زنده بحث می‌کند.

نسخه اولیه اپلیکیشن شیرهای کشاورزی سد دز با هدف ارائه اطلاعات فنی، نقشه ها، دستورالعمل های بهره برداری و تصاویر تجهیزات، توسط کارشناسان شرکت نصب، تعمیر و نگهداری نیروگاه های برق آبی خوزستان در ناحیه دز طراحی و ساخته شد.

نسخه اولیه اپلیکیشن شیرهای کشاورزی سد دز با هدف ارائه اطلاعات فنی، نقشه ها، دستورالعمل های بهره برداری و تصاویر تجهیزات، توسط کارشناسان شرکت نصب، تعمیر و نگهداری نیروگاه های برق آبی خوزستان در ناحیه دز طراحی و ساخته شد.

چه می‌شد اگر حجم زیاد پساب خانگی، کشاورزی و صنعتی که هر روزه در محیط تخلیه‌ می‌شود، به جای مشکلی پرهزینه، یک منبع ارزشمند در نظر گرفته می‌شد؟ سازمان ملل در جدیدترین گزارش وضعیت جهانی آب با نام «پساب: منبع بهره‌برداری‌نشده» بدین موضوع پرداخته و از آن جانبداری کرده است. 

گزارش جهانی توسعه منابع آب، هر سال با هماهنگی بخش آب سازمان ملل، ذیل طرح «ارزیابی جهانی منابع آب» به دست یونسکو تهیه می‌شود. در گزارش سال ۲۰۱۷، استدلال می‌شود که وقتی پساب تصفیه شود، می‌تواند برای تأمین تقاضای رو به رشد برای آب شیرین و سایر مواد اولیه ارزشمند باشد. به گفته Guy Ryder، رئیس بخش آب سازمان ملل و مدیر کل سازمان جهانی کار، «در جهانی که منابع آب، محدود و تقاضا در حال رشد است، پساب منبع ارزشمندی است.» Irina Bokova، مدیر کل یونسکو

معاون پیشگیری و سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به عواملی که باعث می شود میزان تلفات یک مخاطره طبیعی کم یا زیاد باشد، گفت: این عوامل زیاد هستند، مکان، زمان، عکس‌العمل مردم در مقابل آن اتفاق و هم چنین آمادگی مسئولان از جمله آنهاست.

بهنام سعیدی در یک برنامه رادیویی با موضوع "چرایی بالا بودن تلفات سیل در ایران" که با حضور شاهین فتحی معاون عملیات سازمان امداد و نجات کشور برگزار شد، با اشاره به سیل‌آسا بودن بارندگی‌ها در این فصل از سال، اظهار کرد: بارندگی‌هایی که در این فصل از سال داریم دارای مشخصاتی هستند که مهمترین آن این است که حجم زیاد باران در مدت زمان کوتاه اتفاق می‌افتد و چون زمین خشک است لذا آب سریع جاری می‌شود و در منطقه کوهستانی با شیب تند و دره‌های تنگ و باریک شدت سیلاب چندین برابر می‌شود.

هنوز خسارات سیل هفته گذشته در شمال‌شرق کشور جبران نشده و در برخی مناطق همچنان عملیات امداد و نجات ادامه دارد. در این شرایط خبر می‌رسد غول سیل که به اذعان رئیس سازمان مدیریت بحران کشور پس از ۵۰۰سال از خواب برخاسته، ممکن است در یکی دو روز آینده باز هم غرش کند و مناطقی در جنوب‌شرقی کشور را تحت‌تاثیر قرار دهد. سیل هفته گذشته بیش از ۱۰قربانی داشت و با توجه به اینکه در فصل تابستان قرار داریم، باید گفت خسارات ناشی از سیل امسال بی‌سابقه بوده است. آن‌طور که عنوان شده است این سیل بی‌سابقه به دنبال دوره بازگشتی ۵۰۰‌ساله رخ داده است؛ اتفاقی که می‌تواند باز هم تکرار شود.