ریسک در مبحث کشاورزی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که بررسی‌های علمی متعددی روی آن صورت گرفته است. ریسک‌های بخش کشاورزی عبارتند از: عدم اطمینان آب و هوا، عدم اطمینان قیمت‌ها، سیاست‌های دولتی، بازارهای جهانی و سایر عوامل همچون تولید، خطر مالی و مخاطرات شخصی است که بر بخش کشاورزی اثرگذار هستند.

مدیریت ریسک شامل انتخاب گزینه‌هایی است که می‌تواند عدم قطعیت‌ها را کاهش دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهند این نوع مخاطرات در آینده بر رشد کسب و کارهای این بخش اثرگذار خواهد بود. به‌عنوان یک نمونه در سال‌های اخیر تغییرات نرخ‌های بهره و سود در اقتصادهای مختلف دنیا بر بخش کشاورزی نیز اثر گذاشته است. شاید این نوع موضوعات بر سایر بخش‌های صنعتی نیز اثرگذار بوده باشد اما برخی کارهای تحقیقاتی حکایت از اثرپذیری بالای بخش کشاورزی دارد، یا در بخش دیگر تغییرات مداوم قیمت محصولات کشاورزی مساله دیگری بوده که به‌شدت بر بازار محصولات کشاورزی اثر گذاشته است.

نظام‌های کنونی حکمرانی آب نشان داده‌اند که در مدیریت کمیابی آب، اثربخش نیستند. در نتیجه، جامعه و اقتصاد را با مشکلات جدی روبرو می‌سازند. بازار آب، از جمله ابزارهای نسبتاً جدید برای مقابله با کمیابی رو به رشد آب به شمار می‌آید و به طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. بازارهای آب، مبادله غیر اجباری حقابه‌ها را میان خریداران و فروشندگان امکان‌پذیر می‌سازند. در این نوشتار شواهد مستقیم از تجربه هفت بازار آب از سراسر جهان برای شناخت مستند چالش‌های کلیدی اقتصادی و اکولوژیکی و دستاوردهای بازارهای آب درباره کمیابی آب بررسی می‌شود. به ویژه بازارهای آب را در قالب نظام‌ «مبادله در چارچوب سقف برداشت» مورد توجه قرار می‌دهد. بدین منظور، موضوعاتی از این دست بررسی می‌شود: آیا مصرف آب در حدود تعیین‌شده در مجوزها باقی می‌ماند؟ بازارهای آب تا چه اندازه به حفاظت سلامت اکوسیستم‌ها کمک می‌کند؟ و آیا (مطابق پیش‌بینی نظریه اقتصادی) نرخ‌گذاری آب در بازارها، بهبود کارآیی را در پی دارد؟

به گواه اسناد تاریخی، ایران از نظر جغرافیایی همواره در معرض خشکسالی قرار داشته است؛ البته این امر در طول قرن‌های گذشته همواره با مدیریت مناسب و استفاده بهینه مردم از داشته‌های آبی کشورمان حل می‌شد. بنا بر این گزارش، خشکسالی در سال‌های اخیر به نحو خاصی اکثر استان‌های کشورمان را درگیر خودش کرده است و این امر با مروری بر میزان آب سطح دریاچه‌ها و رود‌های بزرگ کشورمان به خوبی دیده می‌شود. کارشناسان معتقدند برداشت بیش از حد از آب‌های سطحی و زیرزمینی، رشد سریع و الگوی نامناسب استقرار جمعیت، کشاورزی ناکارآمد و عطش توسعه از دلایل تشدید خشکسالی‌های چند سال اخیر کشورمان به حساب می‌آیند.

یک شرکت مشاوره علم و فناوری در کارولینای جنوبی از تجزیه و تحلیل مکانی برای شناسایی صاحبخانه هایی استفاده می کند که شیوه های استفاده آب آنها ممکن است باعث آسیب رساندن به آبهای موجود در حوضه رودخانه Catawba شود. هنگامی که این صاحبخانه ها شناسایی شدند، یک برنامه رسمی مشارکت یک برنامه هزینه ای را تشویق می کند که کمک می کند تا چاه های آبرسانی صحیح، لوله آبرسانی، موانع را از بین برده و سایر امکانات را نصب کنند.

آب مهم ترین منبع طبیعی است که بر توسعه ی منطقه ی آسیا- پاسیفیک در 50 سال آینده تأثیر خواهد گذاشت. آب نهاده ای حیاتی در کشاورزی و صنعت و شهرنشینی به شمار می آید که برای بهزیستی خانوارها اهمیت اساسی دارد. در برخی کشورهای آسیا- پاسیفیک، تأمین آب در دوره ی کوتاهی امکان پذیر است. تخصیص و مدیریت منابع آب معمولاً منشأ تعارض میان کشورها، میان گروه های اجتماعی شهری و روستایی و ه مچنین میان مناطق مختلف (برای نمونه میان مناطق پرآب و کم آب، و میان مناطق صنعتی و مناطق روستایی تر یا دارای پتانسیل گردشگری) است.

چنین وضعیتی ضرورت برنامه ریزی و مدیریت کارآمد سیستم های آب را آشکار می کند . آب استفاده های مختلفی دارد که نقش هر یک از آن ها در توسعه ی اقتصادی و بهزیستی انسان بسیار متفاوت است. حتی در استفاده ای مشخص، بهره وری آب به طور گسترده ای تغییر می کند. برای نمونه، بازدهی آبیاری قطر های می تواند چند برابر بازدهی آبیاری غرقابی باشد.

مقدمه

مدل رقومی ارتفاع (انگلیسی: Digital elevation model) یا DEM مدلی دیجیتال یا نمایشی سه‌بعدی از سطح زمین، ماه یا دیگر سیاره‌ها است که معمولاً برای نمایش ناهمواری‌های زمین و با استفاده از داده‌های ارتفاع از سطح دریا تهیه می‌شود.

توافق یکسانی در سطح دنیا درباره استفاده از اصطلاحات مدل رقومی ارتفاع (digital elevation model) یا DEM، مدل رقومی زمین (digital terrain model) یا (DTM) و مدل رقومی سطح (digital surface model) یا (DSM) وجود ندارد. در بیشتر موارد اصطلاح مدل رقومی سطح (DSM) نشان‌دهنده سطح زمین و تمام عوارض موجود در آن است، در حالی که مدل رقومی زمین (DTM) نشان‌دهنده سطح زمین به تنهایی و بدون عوارض دیگر از قبیل گیاهان و ساختمان‌ها است.

حاج عبدالسلام به عنوان یک کشاورز سال ها به مبارزه با فرسایش خاک پرداخت درحالی که این پدیده زمین های حاصلخیز آنها را از بین برده و درآمد خود را از دست می دادند. در حال حاضر عبدالسلام و بسیاری از کشاورزان مراکش، مانند او، در زمین و منبع غذا و پول خود با استفاده از روش های حفاظت خاک که با کمک علم هسته ای انتخاب شده اند، صرفه جویی می کنند.

مقدمه

ایستگاه هیدرومتری یا آب سنجی در حقیقت به منظور پایش شبکه آبراهه ای ایجاد می شود. این ایستگاه‌ها توسط وزارت نیرو در نقاط مختلف کشور تاسیس و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و در آنها عواملی چون دبی و کیفیت شیمیایی و فیزیکی آب تعیین می‌گردند. برداشت اطلاعات در ایستگاه های مذکور می تواند در بازه های زمانی مشخص و به صورت متوالی بوده و چندین پارامتر کیفی مهم برای مصارف کلی آب ها نظیر شرب، صنعت و همچنین کشاورزی را شامل شود. 

آب مجازی میزان آبی است که در فرایند تولید کالا مصرف شده است. اصطلاح آب مجازی برآمده از عبارت تجارت آب مجازی است که منظور از آن،  میزان آب مصرف‌شده در فرایند تولید کالاهایی است که از مرز یک قلمرو سیاسی مستقل، وارد یا صادر می‌شود. از این دیدگاه، آب مجازی به همراه سه منبع آب واقعی که عبارت از آب آبی (سطحی- زیرزمینی)، آب سبز (بخشی از رطوبت خاک که به وسیله ریشه گیاهان جذب می‌شود و آب خاکستری (پساب، آب‌های شور و آب‌های آلوده) هستند، یکی از منابع چهارگانه آب به شمار می‌آید. از دیدگاه بیلان متعارف، منابع آب به طور اساسی مربوط به منابع آب آبی و خاکستری می‌شود و دو منبع دیگر (مجازی و سبز) در چرخه آب در نظر گرفته نمی‌شود. پیوند بین «منابع آب مجازی»با «منابع آب واقعی»، پیوند بحث تجارت آب مجازی با بیلان منابع آب است. از سوی دیگر، بیلان  متعارف، یک چرخه بسته می‌باشد. ولی در پیوند با منابع آب مجازی، دیگر با یک چرخه بسته روبرو نبوده، بلکه با فرآیندها و تبادلات بین منابع آب روبرو هستیم.

مقدمه

آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آب‌دار و اشباع زیر زمین تجمع پیدا کرده‌است. این آب‌ها فقط حدود ۴ درصد از مجموعه آب‌هایی را که فعالانه در چرخه آب‌شناختی دخالت دارند، تشکیل می‌دهد. با این وجود حدود ۵۰ درصد جمعیت دنیا از نظر آب شرب متکی به همین آب‌های زیرزمینی هستند.

بخشی از آب‌های سطحی در اثر نیروی جاذبه وارد محیط مخلخل خاک شده و به سمت پایین حرکت می‌کند. لایه‌های مختلف زمین از مواد و ترکیبات مختلف خاک شکل گرفته و در زمان‌های مختلف بوجود آمده‌اند. مجموعه عواملی نظیر جنس و اندازه دانه‌ها، میزان تخلخل، میزان تراکم، میزان ترک‌خوردگی و ... باعث می‌شود بخش‌های مختلف فضای زیرزمین ظرفیت‌های متفاوتی برای جذب، ذخیره و انتقال آب داشته باشد. لایه‌هایی از زمین که به صورت نسبی ظرفیت بالاتری برای جذب، ذخیره و انتقال آب دارند آبخوان نامیده می‌شوند.

مقدمه

ایستگاه هواشناسی تاسیساتی است بر روی خشکی یا دریا که دارای ابزارها و امکاناتی برای مشاهدهٔ وضعیت جو زمین است و اطلاعاتی برای پیش بینی و مطالعهٔ آب‌وهوا و اقلیم فراهم می‌آورد. این اطلاعات شامل دما، فشار هوا، نم، بارش، سرعت باد و جهت باد می‌باشد. اندازه گیری سرعت و جهت باد به گونه‌ای انجام می‌شود که تا حد امکان هیچ مانعی بر سر وزش باد نباشد و اندازه گیری دما و نم به دور از تابش مستقیم نور خورشید انجام می‌گیرد. اندازه گیری‌های دستی دست کم یک بار در روز انجام می‌شود و مشاهده‌های خودکار دست کم ساعتی یک بار. وضعیت آب‌وهوایی در دریا به وسیلهٔ کشتی‌ها و بویه‌ها سنجیده می‌شود که کمیت‌های هواشناختی نسبتا متفاوتی از جمله دمای سطح دریا، بلندی موج و فاصلهٔ موج را اندازه می‌گیرند.

در جشن روز جهانی آب در 8th Forum World Water در برازیلیا در تاریخ 22 مارس، فرآیند 'بررسی اجمالی آب های زیرزمینی: تبدیل منابع غیر قابل مشاهده به منابع قابل مشاهده' آغاز شد.

کشف منابع جهانی آب زیرزمینی ناشناخته به دلیل فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوایی در حال افزایش است. پاسخ ما به این فشار اغلب کافی نیست، همچنین به دلیل آگاهی محدود از اهمیت منابع آب زیرزمینی این امر رخ داده است. این اکتشافات آب های زیرزمینی آماده ظهور ملزومات و اعتبارات آبهای زیرزمینی است که در طیف وسیعی از فعالیتهای اعضا و شرکا UN-Water قرار دارد. این هدف به منظور اطلاع رسانی در مورد فعالیت های مربوط به آب های زیرزمینی، ارتقاء دانش و همکاری و افزایش آگاهی در مورد مهم ترین منبع پنهان: آب های زیرزمینی است.

سازمان مشارکت جهانی آب (GWP) اخیرا توسط وبسایت خود، یک نقشه آنلاین و تعاملی تهیه کرده است که نتایج اعمال حاکمیت آب را نشان می دهد.

پشت نقاط بسیاری روی نقشه، داستان هایی است که در آن سیاست های نوین مدیریت آب، یک طرح انطباق ملی، توافقنامه مدیریت فرامرزی، طرح سرمایه گذاری یا استراتژی، چارچوب برنامه ریزی منطقه ای، قانون تقویت شده یا اصلاحات نهادی منجر به حاکمیت قوی آب قرار دارد.

نقشه را می توان از طریق نتایج فیلتر شده - حوضه های رودخانه ای جهانی، منطقه ای و بین مرزی، و ستون های کلیدی IWRM و تم ها جستجو کرد.

مقدمه

مجموعه سفره های اشباع و غیر اشباع در یک منطقه واحد، دشت (به انگلیسی: Plain) نامیده می شود. دشت ها دارای بخش های کوچکتری به نام آبخوان ها می باشند. آبخوان ها در دو نوع اشباع و غیر اشباع قرار دارند. در واقع آبخوان قسمتی از پوستهٔ زمین است که سوراخ‌ها یا خلل و فرج سنگ‌های آن از آب مملو و اشباع شده باشد. معمولاً منافذ و سوراخ‌های سنگ‌ها بر اثر بارندگی‌های ممتد از آب پر شده و با رسیدن به سطح غیرقابل تراوشی مانند سنگ‌های رسی در همان‌ جا متوقف می‌گردد و به شکل چشمه‌سارهای مختلفی در سطح زمین آشکار می‌شود. بدیهی است متناسب با خارج شدن آب از این چشمه‌ها سطح آب‌های زیرزمینی افت کرده و پائین می‌رود. قاعدتاً سطح آب‌های زیرزمینی در فصل‌های مرطوب بالا آمده و برعکس در فصل‌های خشک پائین می‌رود ولی هیچگاه از سطح معینی بالاتر یا پائین‌تر نخواهد رفت. پائین‌ترین سطح آب زیرزمینی هر منطقه را سطح آب دائمی آن منطقه می‌نامند.

در بسیاری از گزارش‌های جهانی، تصویر غم انگیزی از کمیابی جهانی آب و فشارهای فزاینده برای تأمین آب کشاورزی ترسیم می‌شود. همچنین در این گزارش‌ ها اذعان می‌شود که سیاستهای طرف تقاضا، اثربخشتر از رویکردهای عرضه‌گرا هستند، ولی نسبت به بازارهای آب به عنوان ابزاری برای مدیریت تأمین آب در شرایط کمیابی تردید دارند. این نگاه، تمایز آشکاری با نظر برخی دیگر از صاحب‌نظران دارد که پیادهسازی بازارهای آب را در ایالات متحده و کشورهای دیگر، موفق ارزیابی می‌کنند. برای روشن‌ترشدن این بحث، این نوشتار به ارزیابی عملکرد بازارهای استقراریافته آب میپردازد. همچنین، چالشهای بازارهای آب را در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مورد توجه قرار میدهد و درباره اینکه کشورها چگونه میتوانند بر این چالش‌ها فایق آیند سخن میگوید.

مقدمه

سفره آب یا آبخوان (به انگلیسی: Aquifer) قسمتی از پوستهٔ زمین است که سوراخ‌ها یا خلل و فرج سنگ‌های آن از آب مملو و اشباع شده باشد. معمولاً منافذ و سوراخ‌های سنگ‌ها بر اثر بارندگی‌های ممتد از آب پر شده و با رسیدن به سطح غیرقابل تراوشی مانند سنگ‌های رسی در همان‌ جا متوقف می‌گردد و به شکل چشمه‌سارهای مختلفی در سطح زمین آشکار می‌شود. بدیهی است متناسب با خارج شدن آب از این چشمه‌ها سطح آب‌های زیرزمینی افت کرده و پائین می‌رود. قاعدتاً سطح آب‌های زیرزمینی در فصل‌های مرطوب بالا آمده و برعکس در فصل‌های خشک پائین می‌رود ولی هیچگاه از سطح معینی بالاتر یا پائین‌تر نخواهد رفت. پائین‌ترین سطح آب زیرزمینی هر منطقه را سطح آب دائمی آن منطقه می‌نامند.

همواره با فرارسیدن 22 مارس و روز جهانی آب، براساس یک سنت دیرین سازمان ملل متحد با توجه به شرایط و چالش‌های روز دنیا در زمینه منابع آب، نامی را برای این روز مهم انتخاب می‌کند که بر این اساس سال 2018 میلادی به درستی به نام "طبیعت برای آب" و با هدف ارایه راهکارهای طبیعت محور برای حل و بهبود مشکلات امنیت کمی و کیفی آب نامگذاری شده است. بی شک از بین رفتن اکوسیستم‌ها شامل دریاچه‌ها و تالاب‌های طبیعی، رودخانه‌ها، سیلاب دشت‌ها و غیره همزمان با پدیده‌های عمدتا تشدید کننده مانند تغییر اقلیم و خشکسالی منجر به مخاطره افتادن کمیت و کیفیت منابع آب خواهد شد و به تبع آن همین موضوع باعث بکارگیری بیش از حد منابع آب زیرزمینی، منابع خاک، تغییر کاربری زمین و غیره و اثر مخرب آن بر طبیعت می‌گردد.

خشکسالی شدید و بی‌سابقه کنونی در قرن اخیر را باید از تهدیدی بزرگ به فرصتی بی‌نظیر تبدیل کنیم. بپذیریم در سرزمین کم آبی زندگی می‌کنیم که شرط ماندگاری در آن سازگاری با محیط زیست است. توسعه باید پایدار و همخوان با ظرفیت‌های زیست محیطی و به ویژه حجم منابع آب تجدید پذیر در هر حوضه آبریز باشد. ایران، در کمربند خشک شمالی کره زمین قرار گرفته است. از برجسته ترین مشخصات آب و هوایی آن خشکی و کمی بارش، بالا بودن دما و دامنه تغییرات زیاد بارش، دما، تبخیر و تعرق سالیانه آن نسبت به میانگین خشکی‌های کره زمین است.

پاریس / برازیلیا، 19 مارس، بر اساس گزارش سالانه 2018 سازمان جهانی بهداشت جهانی، راه حل های مبتنی بر طبیعت می تواند نقش مهمی در بهبود عرضه و کیفیت آب و کاهش تاثیرات بلایای طبیعی بازی کند. این مطالعه که توسط ادری آزولای مدیر کل یونسکو، گیلبرت هونگبو، رئیس سازمان آب سازمان ملل متحد در هشتمین انجمن جهانی آب در برزیلیا (برزیل) ارائه خواهد شد، استدلال می کند که مخازن، کانال های آبیاری و تاسیسات تصفیه آب تنها ابزار مدیریت آب در اختیار ما است.