باید توجه داشت که چالش های جاری، مورد توجه سیاستگذاران این بخش بوده و در ذیل آنها می توان سطوح مختلفی از مشکلات و معضلات مرتبط را ارائه کرد. همچنین برای رفع و چاره اندیشی در ارتباط با این چالش‌ها، راهکارهای کلان نیز ارائه شده است. باید توجه داشت که به دلیل شرایط حاکم بر صنعت آب، حصول نتایج در این بخش عمدتاً بلندمدت و میان‌مدت است. برآوردها نشان می دهد که کشور ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای خاورمیانه دارای منابع آب تجدیدپذیر قابل توجهی است؛ و در صورت توزیع مناسب جمعیت و مدیریت مصرف آب در حد منابع آب تجدیدپذیر، می‌تواند تنش‌های آبی را کنترل کند. در ایران منابع آب زیرزمینی، عنصر اصلی تعدیل کننده اثر خشکسالی های متوالی و کاهنده تنش به ‌دنبال کاهش نزولات جوی و در پی آن کاهش شدید جریانات سطحی در دهه اخیر بوده است؛ به طور متوسط در جهان 36 درصد آب شرب، از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و در ایران 62 درصد آب شرب از منابع زیرزمینی تامین می‌شود. استفاده از آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی در جهان، به طور میانگین 42 درصد است و این رقم در ایران 48 درصد است؛ بنابراین میزان مصرف آب زیرزمینی در ایران برای کشاورزی با متوسط جهانی متناسب است. متوسط جهانی استفاده از آب زیرزمینی در بخش صنعت 27 درصد است اما در ایران این عدد 49 درصد است که نشان از وابستگی قابل توجه بخش صنعت ایران به آب زیرزمینی است. با توجه به اقلیم خشک کشور و ضعف تغذیه آبخوان‌ها، برنامه های کنترل و احیا آب های زیرزمینی با توجه به فشار مضاعف بر این منابع باید به صورت جدی دنبال شود. همچنین در ایران تنها 4/4 درصد از منابع آب تجدیدپذیر از مرزهای خارجی است. موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که در خصوص منابع آب تجدیدپذیر، چندان وابسته به آب کشورهای همجوار نمی باشد. با این حال در برخی مناطق مانند سیستان و بلوچستان، حتی سهم کم از منابع آب تجدیدپذیر خارجی نقش بسیار مهمی در تامین نیازهای آب شرب و سایر مصارف آب ایفا می‌کند و در صورت قطع جریان آب ورودی از افغانستان، آنچنان که در سال 1402 لمس شد، مشکلات متعددی در استان سیستان و بلوچستان ایجاد می‌شود. مدیریت مصرف آب در قالب برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای کاهش تنش‌های آبی در کشور و ارتقای سطح پایداری منابع آب کشور باشد. راهکارهای کلی برای چالش های ذکر شده عبارتند از: 

• بازتخصیص منابع آب در بخش های مختلف مصرف با توجه به ظرفیت برد و آب قابل برنامه ریزی،
• احداث، تجهیز و توسعه سیستم های پایش منابع آب و احصای بیلان آب قابل اطمینان، 
• ارتقای بهره وری کیفی (توسعه عمودی) به جای توسعه کمّی (توسعه افقی) در کلیه بخش های مصرف آب با تأکید بر بخش کشاورزی،
• اصلاح و تنقیح قوانین موضوعه (اضافی، متعارض و مضر) موجود در بخش آب و تصویب قوانین مورد نیاز بخش آب با توجه به نیازها و چالش های روز بخش، 
• حکمرانی آب با تأکید بر حسابداری و بازار آب (اقتصاد آب)، 
• تسهیل و رفع موانع ورود بخش خصوصی به طرح های نیمه تمام و جدید بخش آب، 
• استفاده از مزیت های سرزمینی در آمایش آبی سرزمین با تأکید بر نقش دریا.

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح