ضوابط حفاظت از کیفیت منابع آب در مدیریت مواد زاید جامد
رشد روزافزون جمعیت، پیشرفت علوم و تکنولوژی، توسعه صنعت، شهرنشینی و رفاه، زمینه های مصرف بیش تر و رشد فزاینده پسماند را باعث شده است. به طوری که سالانه مقادیر انبوهی از مواد زاید در محیط زیست تخلیه می شوند. دفع مواد زاید حاصل از مصرف، یکی از عوامل اصلی آلودگی آب، خاک و بعضا هوا محسوب می شوند که در حال حاضر بخش های بسیاری از نظام اکولوژیک و حیات بسیاری از جانداران خصوصا انسان را با تهدید جدی مواجه کرده است. افزایش رو به تزاید مواد زاید و تبعات ناشی از تخلیه آن ها در محیط زیست در اغلب کشورهای جهان، خصوصا کشورهای در حال توسعه که با محدودیت شدید مالی، تکنولوژیک و نیروهای متخصص مواجه هستند، یک چالش جدی دولت ها محسوب شده و آن ها با مشکلات عدیده ای در این زمینه روبه رو هستند.
اصولا مدیریت پسماند یکی از پیچیده ترین و پرهزینه ترین مشکلات مسوولان مربوط محسوب می شود. غامض بودن مدیریت پسماند به ویژه در شهرهای پرجمعیت و رو به رشد کشورهای در حال توسعه که هرساله هزاران نفر به جمعیت آن ها اضافه می شوند، باعث می شود دفع مواد زاید تولید شده آنان باتوجه به محدودیت مالی این کشورها هر روز مشکل تر شود. به همین دلیل این کار در سایه همکاری و مشارکت همه جانبه مردم و مسوولان و دسترسی به تکنولوژی های جدید امکان پذیر است. به طور متوسط کشورهای در حال توسعه پنج درصد سرانه تولید ناخالص ملی خود را برای خدمات مدیریت ضایعات شهری هزینه می کنند. در مقابل کمبود اراضی مناسب، فقدان قوانین و مقررات کارآمد، نبودن نظارت بر نحوه فعالیت دفع و مدیریت ضایعات، مکان یابی نامناسب محل های دفن و عدم مشارکت مردمی باعث می گردد که برخی مواقع هزینه های کلان مدیریت پسماند به نتیجه مطلوب منجر نگردد.
در فرایند غیراصولی مدیریت پسماند، محیط زیست و به ویژه منابع آب و خاک بیش ترین آسیب را متحمل می گردند. تاریخ، وقایع و فجایع زیست محیطی بی شماری را به خاطر دارد که عامل اصلی آن عدم مدیریت صحیح پسماند بوده است. امروزه در اکثر نقاط شهری و روستایی، جمع آوری، حمل و نقل، نگهداری و در نهایت دفع غیراصولی پسماند، عدم بازیافت در مقیاس قابل قبول منجر به ورود حجم بسیار بالایی از پسماند به مکان ها ی دفع می گردد و از سوی دیگر مکان یابی نامناسب این گونه مکان ها و تلنبار نمودن پسماند به جای دفن بهداشتی باعث گردیده تا اکثر مناطق کشور با احتمال وقوع فجایع زیست محیطی روبرو باشند.
در طی سال های اخیر توجه بسیاری به مقوله مدیریت پسماند شده است و مهم ترین دست آورد آن تدوین و ابلاغ قانون مدیریت پسماند در سال 1383 و آیین نامه های اجرایی مرتبط با آن در سال 1384 می باشد. این در حالی است که مدیریت پسماند کشور تا رسیدن به شرایط ایده آل راه بسیار طولانی را در پیش دارد. ضابطه حاضر نیز در راستای اجرایی نمودن ماده 25 آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند و در حقیقت در راستای حفاظت کیفی منابع آب در مدیریت پسماند در دستور کار طرح تهیه ضوابط و معیارهای فنی صنعت آب کشور، وزرات نیرو قرار گرفته است تا گامی در راستای رسیدن به این مهم برداشته شود.
در تهیه این ضابطه تلاش شده ضوابط مختلف حفاظت از کیفیت منابع آب در مدیریت مواد زاید جامد براساس کلیه اطلاعات به دست آمده، تجارب و استانداردهای کشورهای مختلف و با توجه به شرایط کشور بررسی گردند و در نهایت با توجه به تمام موارد فوق جدول ها و نمودارهایی ارائه شده است.
هدف
با عنایت به مراتب فوق الذکر، هدف از تعریف و لزوم تدوین این ضابطه، تعیین ضوابط و معیارهای حفاظت و صیانت از کیفیت منابع محدود و با ارزش آب در مقابل آلاینده های پسماند در راستای مدیریت بهینه و براساس مستندات قانونی مدیریت پسماندها و ماده 25 آیین نامه اجرایی آن می باشد. هم چنین جهت دستیابی به این هدف ضروری است که اصول استانداردهای جانمایی، مکان یابی و پایش محل های دفن و سایر معیارهای فنی و علمی مرتبط با فرایند مدیریت پسماند نیز تدوین گردد.
به بیان دیگر، با توجه به الزام ماده 25 آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند به اخذ تاییدیه وزارت نیرو (و یا ارگان های تابعه) درخصوص نحوه مدیریت پسماند (به ویژه مدیریت محل دفن) توسط متولیان امر مدیریت پسماند، ضابطه حاضر تهیه شده است، تا در این راستا کیفیت منابع آب در مدیریت پسماند حفظ گردد.
دامنه کاربرد
مخاطبین اصلی این ضوابط کارشناسان صنعت آب و فاضلاب وابسته به وزارت نیرو، کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداری ها و دهیاری های کشور می باشند. علاوه بر این تمامی مشاورین، دست اندرکاران صنعت آب و محیط زیست می توانند از این ضوابط استفاده نمایند.
اهمیت موضوع
از مهم ترین مسایل و چالش های زیست محیطی کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، مدیریت پسماند است. این معضل ارتباط مستقیمی با رشد سریع جمعیت و گسترش شهرنشینی و روند سریع صنعتی شدن کشورها دارد. روند رو به گسترش تولید انواع پسماندها از یک سو و فقدان استراتژی و قانون مندی لازم برای مدیریت این مواد از سوی دیگر در شرایط حاضر بسیاری از مناطق کشور را با مشکلات جدی از جمله اثرات سوء بهداشتی و محیط زیستی به خصوص بر روی کیفیت منابع آب خام مواجه نموده است.
شدت آلایندگی و اثرگذاری پسماندها بر منابع طبیعی بر مبنای منبع تولید، ماهیت آلاینده ها، نوع ماده آلاینده و منبع پذیرنده اثرات بسیار متفاوتی داشته که بالطبع سیستم های مدیریتی متفاوتی را می طلبد. منابع آب به عنوان یکی از عناصر پایه از منابع پذیرنده احتمالی آلاینده های پسماند، در صورت عدم رعایت ملاحظات و ضوابط زیست محیطی و حفاظت کیفی منابع آب می باشد. بنابراین شناسایی عوامل اثرگذار درمدیریت پسماندها و میزان تاثیرپذیری منبع آب (با عنایت به درجه حساسیت و آسیب پذیری آن) و در گام دوم تعریف و تبیین ضوابط و معیارهای زیست محیطی و حفاظت کیفی منابع آب در فرایند مدیریت پسماند از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد.
صرف نظر از مدیریت اجرایی جمع آوری انواع پسماند که در شرایط حاضر در سطح کشور به طور کاملا مطلوب انجام نمی شود، در بسیاری از موارد دفع این پسماندها نیز با مشکل مواجه بوده به گونه ای که موجبات آلودگی منابع آب و محیط زیست را فراهم آورده و در نهایت سبب ایجاد اثرات سوء بر سلامت انسان ها گردیده است. در حال حاضر پسماندهای عادی اغلب به طور غیراصولی دفن می گردند. علاوه براین پسماندهای پ زشکی، کشاورزی، صنعتی یا به صورت غیراصولی سوزانده شده و یا به نوعی وارد منابع آب و خاک می گردند و موجبات آلودگی آن ها را فراهم می سازد. بدیهی است تمامی حالات مذکور می تواند در دراز مدت آلودگی منابع آب و خاک را به همراه داشته باشد. دراین راستا مهم ترین عامل در جهت جلوگیری از ایجاد و گسترش اثرات نامطلوب محیط زیستی، تدوین ضوابط و معیارهای لازم در زمینه مدیریت مطلوب پسماند می باشد.
حجم فایل: 2 مگابایت
تماس واتساپ: 09190622992 (98+)
شناسه تلگرام مدیر سایت: Basin_Ir_bot@
نشانی ایمیل: www.Basin.ir@Gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
تماس با ما
تماس واتساپ
گروه تلگرام ما
هشدارهای ما
آمار و اطلاعات
سفارش پروژه
در منابع آب
نظرات (۰)