پیش نویس لایحه قانون جامع آب ایران - مقدمه

۰۷ اسفند ۹۵ ، ۲۳:۴۰ نويسنده: بهزاد سرهادی

مقدمه:

پیش نویس قانون جامع آب ایران با هدف تهیه بستر حقوقی مناسب تحولات آتی مدیریت آب کشور، حل معضلات و چالش های حقوقی آن؛ و رفع پراکندگی و تعارض قوانین موجود آب در چارچوب یک قانون مادر تنظیم شده است. این پیش نویس براساس مطالعه قوانین مرتبط فعلی، قوانین آب تعدادی از کشورهای منتخب جهان و ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و زیست محیطی کشور و منطبق با قانون اساسی و سیاستهای کلی و بلند مدت و چشم انداز 20 ساله مورد تأیید مقام معظم رهبری در خصوص آب بر اصول زیر تنظیم و استوار است:

1- آب یک منبع طبیعی، محدود، نیاز پایه، ثروت مشترک ملی و دارای ارزش اقتصادی؛

2- مدیریت کلان آب شامل سیاستها، برنامه ها و کنترل منابع آب، بصورت ملی و یکپارچه در چرخه (سیستم اکولوژیک) آب و ادارة امور آب با مشارکت بخش عمومی، تعاونی، خصوصی، نهادهای مدنی و سایر اقشار مختلف ذینفع؛

3- الزام مدیریت آب به برنامه ریزی و مدیریت ریسک با تأکید توأمان برزمینه های سازه ای وغیر سازه ای؛ حفاظت توأمان کمی و کیفی؛ توسعه پایدار زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی؛ افزایش ارزش آب؛ تأمین نیاز پایه آب کلیه آحاد جامعه؛ حفظ اکوسیستم های آبی و لحاظ حقوق نسلهای آینده؛

4- تعریف سطوح سه گانه ملی، حوضه آبریز و محلی به عنوان مبنای طراحی ساختار ارکان اصلی، ایجاد پایگاه اطلاعاتی منابع و مصارف و نظام جامع برنامه ریزی مدیریت آب؛

5- الزام به اخذ مجوز بهره برداری برای هر گونه برداشت از منابع آب از مراجع ذیربط به استثنای حق تأمین نیازهای پایه؛

6- تعیین و اخذ آب بهاء با توجه به ارزش واقعی آب (به منظور پوشش بخشی از هزینه های سرمایه گذاری، بهره برداری و نگهداری)؛ کمیت و کیفیت خدمات؛ افزایش راندمان تخصیص و مصرف آب؛ تشویق مصرف کنندگان به مصرف منطقی؛ پرداخت یارانه های شفاف و هدفدار و تأمین عدالت اجتماعی؛

7- پذیرش نظارت و اعمال حاکمیت دولت در عرضه، کنترل مصرف و جیره بندی آب در مواقع کمبود آب یا بروز بلایای طبیعی در چارچوب برنامه های مدیریت خشکسالی ورعایت مصالح عموم؛

8- تعیین اولویت تخصیص آب در چارچوب برنامه های توسعه کلان آب؛

9- مدیریت کیفی آب با ساز و کارهای اقتصادی و مدیریتی برای کنترل و کاهش آلودگی ها و پیشگیری از آسیب های غیر قابل برگشت زیست محیطی؛

10- ضرورت ارتقاء آگاهی عمومی نسبت به محدودیتهای جدی منابع آب؛

11- تأکید بر رشد و توسعه ظرفیتهای مدیریتی، پژوهشی و فناوری بخش آب؛

12- پیش بینی ظرفیت سازی در قوه قضائیه با تشکیل دادگاههای تخصصی جهت رسیدگی به اختلافات و دعاوی نسبت به تقسیم، تسهیم و نقل و انتقالات آب؛

13- پیش بینی ظرفیتهای لازم برای مشارکت بخش خصوصی و بهره‌برداران در مدیریت بهره‌برداری از منابع آب