تعریف خشکسالی هواشناسی

۲۶ مرداد ۹۶ ، ۱۹:۴۰ نويسنده: بهزاد سرهادی

هواشناسان خشکسالی را بارش کمتر از حد معمول که منجر به تغییر الگوی آب و هوایی می گردد، تعریف کرده اند. بنابراین خشکسالی از نظر هواشناسی اساساً به حالتی از خشکی ناشی از کمبود بارندگی اطلاق میشود.

خشکسالی معمولاً بر اساس درجه خشکی (در مقایسه با مقادیر نرمال یا میانگین) و طول دوره خشکی تعریف می شود. تعاریف خشکسالی هواشناسی بایستی به صورت موردی برای هر منطقه خاص درنظر گرفته شود چرا که شرایط جوی که موجب کمبود بارش می شود، از منطقه ای به منطقه دیگر شدیداً تغییر می کند. تعریف خشکسالی از دیدگاه هواشناسی در کشورهای مختلف ودر زمان های مختلف متفاوت میباشدبه همین دلیل از این دیدگاه به کار بردن یک تعریف از خشکسالی که درقسمتی از جهان متداول میباش برای دیگر جاها مناسب نبوده بطوری که مثلاً:

1- در ایالت متحده در سال 1942 : بارش کمتر از 5/2 میلیمتر در 48 ساعت

2- در انگلستان درسال 1936 :پانزده روز متوالی با مجموعه بارش کمتر از 25 میلیمتر

3- در کشور لیبی در سال 1964: بارش سالانه کمتر از 180 میلیمتر .

4- در کشور هند در سال 1960: کاهش بارش فصل واقعی (مونسون) بیش از دو برابر متوسط انحراف .

5- در کشور بالی در سال 1964: یک دوره شش روزه بدون بارش :

بعنوان معیاری برای خشکسالی هواشناسی در نظر گرفته شده است. بعلاوه اهمیت دیدگاه هواشناسی در این است که اندازه گیریهای هواشناسی اولین نشانه بروز خشکسالی می باشد.

در مناطقی که وجود دوره هایی طولانی بدون بارندگی امری عادی است تعریفی مبتنی بر تعداد روزهایی با بارش کمتر از یک حد آستانه خاص، غیر واقعی است. درسایر تعاریف رابطه ای مابین میزان انحراف واقعی بارش به مقادیر متوسط ماهانه، فصلی یا سالانه برقرار می شود.

از دیدگاه اقلیم شناسان خشکسالی یک پدیده طبیعی است که در اثر تغییرات الگوه های آب و هوایی ناشی از کاهش نزولات جوی کمتر از حد معمول خود به خود به وجود می آید و ادامه آن موجب عدم تعادل اکولوژیکی و هیدرولوژیکی می شود.از طرفی چون از دیدگاه جغرافیایی تعریف خشکسالی مفهومی مکانمند می باشد، شدت خشکسالی در هر محل تابعی از ضریب تغییرپذیری بارش در همان محل است بنابراین از نظر اقلیم شناسی خشکسالی قابل تعیین است به طوری که در این روش درجه خشکسالی وترسالی تعیین می گردد.