اجرای طرح صد درصدی صرفه‌جویی در مصرف آب در استان یزد

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای یزد از اجرای طرح صد درصدی صرفه‌جویی در مصرف آب در سه بخش شرب، صنعت و کشاورزی خبر داد. سید محمد طباطبایی در هفتمین جلسه شورای حفاظت از منابع آب زیرزمینی شهرستان بافق در مورد اجرای طرح 100 درصدی صرفه جوئی در مصرف آب در بخش‌های کشاورزی، صنعت، شرب و بهداشت گفت: طبق مطالعات و بررسی‌های انجام شده 30 درصد در بخش صنعت باید صرفه‌جویی انجام شود که با باز چرخانی آب امکان پذیر و صنایع کشور می‌توانند آب را با باز چرخانی مدیریت نمایند.

پروژه‌های طرح و نحوه اجرای آن

طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور که در بخش مستقلی (طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی-بخش اول) در مورد هدف‌ها و نحوه شکل‌گیری طرح صحبت رفته است، در قالب پانزده پروژه تعریف شده که عنوان هر پروژه در جدول شماره (۱) آمده است. همانگونه که ملاحظه می‌شود دست اندرکاران این طرح سعی دارد بر اساس تجربیاتی که از گذشته در اختیار دارند و ظرفیت‌هایی که اضافه می‌شود، هم فعالیت‌های عملیاتی گذشته را حفظ کنند و هم یک سری عملیات‌های جدید به کار اضافه نمایند. در ادامه بعضی از وجوه طرح که دست اندرکاران و مسئولین آن در موقعیت‌ها و به مناسبت‌های مختلف بیان کرده اند، ارائه می‌شود.

۱. انتظار می‌رود که اجرای طرح با چه رویکردی باشد؟

به‌گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، رحیم میدانی در آئین گشایش هشتمین همایش مدیران امور آب و فاضلاب شهرها و شهرستان‌های کشور در سالن همایش‌های برج میلاد، با بیان اینکه دیدگاه مدیریت آب مبتنی بر این است که همه کارکنان آب و آبفا در یک جهت حرکت کرده و فعالیت‌های خود را برای یک هدف مشترک انجام می‌دهند، بیان داشت: رویکرد، یک رویکرد مشارکتی است و برای اینکه به وظایف خود به‌خوبی عمل کنیم، باید مشارکت همه مردم را جلب کنیم.

اهمیت و نقطه تمرکز طرح

منابع آب زیرزمینی در تأمین آب بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و شرب کشور سهم موثر و عمده‌ای دارد و گردش امور و حیات بخش وسیعی از کشور به آن وابسته است. در وضعیت کنونی سهم آبهای زیرزمینی در تأمین آب کشور (کشاورزی، صنعت و شرب درکشور) بالغ بر ۵۵ درصد نسبت به کل منابع آب می‌باشد. این وابستگی در بعضی مناطق کشور بسیار بیشتر است. از جمله می‌توان از شرایط استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، اصفهان، فارس و استان‌های حاشیه سواحل جنوبی، زنجان، مرکزی، لرستان، قزوین، کردستان و حتی استان‌هایی نظیر چهار محال و بختیاری و گلستان، نام برد. اما با کمال تاسف در حال حاضر منابع آب زیرزمینی کشور به دلیل برداشت بیش از حد و خشکسالی‌های متوالی سالیان اخیر به وضعیت بحرانی رسیده است. تشدید افت سطح آب و کسری مخزن در آبخوانها ممنوعیت بیش از ۳۰۷ محدوده از ۶۰۹ محدوده مطالعاتی کشور را به دنبال داشته است. بطوریکه آبخوانهای کشور سالانه با میانگین کسری حجم مخزن ۴/۵ میلیارد متر مکعبی مواجه می‌باشند و در ۴۷ سال اخیر مخازن آب زیرزمینی باکسری مخزن ۱۱۰ میلیارد متر مکعبی مواجه شده‌اند که بیش از ۹۰ میلیارد مترمکعب آن در بیست سال اخیر و۸۰ میلیارد مترمکعب آن در ۱۵ سال اخیر و ۳۸ میلیارد مترمکعب آن مربوط به دوره کوتاه ۷ سال گذشته است.

جنبه های مختلف مورد توصیه در اطلاع رسانی و انگیزه سازی طرح احیاء و تعادل بخشی

با توجه به بررسی‌های دهگانه انجام شده در مطالعات اندیشکده تدبیر آب ایران درباره طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، می توان نتایج ارزیابی وضع موجود این طرح را به صورت زیر جمع بندی کرد:

۱. روش‌شناسی و چارچوب‌های تحلیلی بکارگرفته شده در برنامه‌ریزی« طرح» دارای نارسایی های عمده و جدی است که فراهم نشدن روایت مناسب و یکدستی از سوابق طرح، بررسی دلایل وتحلیل شرایط و تشریح تدابیر و دلایل سازماندهی و شکل‌گیری پروژه‌ها در چارچوب تحلیلی منطقی از اهم آن ها می باشد. توصیه می‌شود این کاستی ها با تاکید بر انتخاب روش شناسی مناسب هرچه زودتر برطرف شود. تاکید بر آن است که به حافظه شفاهی و مدارک پراکنده افراد و پاورپوینت‌های موجود بسنده نشود و حتماً این مستندات برنامه ریزی مکتوب شده و نتایج آن در سطوح مختلف جامعه منتشر شود.