نقشه های اضطراری یا فرار و تخلیه، نقشه هایی هستند که اطلاعات لازم برای رویارویی در هنگام وقوع سیلاب را در اختیار شهروندان قرار می دهند. در این نقشه ها، علاوه بر این که راه های فرار و پناهگاه های امن در هنگام سیلاب باید به طور مناسبی نمایش داده شود، جزییات لازم مانند راه های دسترسی، خیابان ها، کوچه ها، تقاطعات و سایر اطلاعات ترافیکی لازم نیز باید مشخص و گویا باشد.

موقعیت سازه های مهار سیل در تهیه برنامه های کنترل سیلاب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موقعیت این سازه ها بر روی نقشه های خطرپذیری منطقه جانمایی شده و باید میزان سیلاب ایمن عبوری از مقطع رودخانه با در نظر گرفتن اثر آن ها بر روی نقشه ها مشخص گردد.

در مناطقی که با این نوع از سازه ها از خطر سیلاب محافظت می شوند، باید این نکته را در نظر داشت که سازه ها ی کنترل سیلاب ممکن است در صورت وقوع سیلاب های با مقادیر بیش تر از مقادیر طراحی آسیب ببینند و عملکرد صحیح خود را از دست دهند. در این صورت با توجه به این که با در نظر گرفتن وجود این سازه ها، آمادگی مردم و مسوول ین در برابر سیلاب کاهش یافته است، احتمال بروز خسارت و تلفات در هنگام شکست ناگهانی سازه ها ی حفاظتی نسبت به شرایط طبیعی افزایش می یابد.

مرکز پایش داده‌های فضایی سازمان فضایی ایران با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای پیش‌بینی‌هایی برای وقوع سیل در استان‌های جنوبی همزمان با بارش‌های روزهای آغازین سال ۹۹ ارائه کرده است و با ارائه نقشه‌های ماهواره‌ای سیل، سازمان‌های مرتبط با مدیریت بحران را برای امدادرسانی یاری کرد. سیل‌های دوره‌ای به صورت طبیعی در بسیاری از رودخانه‌ها رخ می‌دهد و باعث به وجود آمدن مناطقی بنام "دشت‌های سیلابی" می‌شود. علت وقوع این سیلاب‌ها بارش باران‌های شدید و گاهی توأم با ذوب برف است که باعث طغیان رودخانه و جاری شدن آب در زمین‌های حاشیه‌ای رودها می‌شود.