علت ایجاد گودال و فروچاله - برداشت بیش از حد آب زیرزمینی؟ :: بیسین - سایت تخصصی مهندسی آب

عضويت در خبرنامه ايـميـل پايگاه بيسيــن - عضويت پس از کليک بر روي لينک فعال سازي که براي شما ارسال خواهد شد تکميل مي شود




علت ایجاد گودال و فروچاله - برداشت بیش از حد آب زیرزمینی؟


گودال یا فروچاله زمانی شایع است که در آن بخش از زمین به علت جنس سنگ در زیر سطح زمین از نوع سنگ آهک، سنگ کربنات، تخت سنگ نمک، و یا هر نوع از سنگ که می تواند با آب های زیرزمینی در حال گردش در تماس باشد، از طریق آنها حل شود. حل شدن سنگ، فضاها و غارهای زیر زمین را توسعه می دهد. گودال های مشهور به فروچاله گاهی بسیار چشمگیر هستند، زیرا زمین معمولا در حالت عادی دست نخورده باقی می ماند در حالی که فضاهای زیرزمینی بیش از حد بزرگ است. در زمانی که حمایت کافی برای زمین بالاتر و در واقع سطح آن از  سوی فضاهای خالی زیرین وجود ندارد بنابراین پس از آن فروپاشی ناگهانی سطح زمین می تواند رخ دهد. این سقوط می تواند کوچک، و یا، به مانند آنچه این تصویر نشان می دهد، می تواند بزرگ رخ دهد که در آن یک خانه یا جاده در بالای صفحه مرتبط بلعیده شود.



یک "فروچاله" چیست؟

عکسی از یک گودال که در زیر بخشی از یک خانه تشکیل شده است. آب فروچاله مساحتی از زمین است که هیچ زهکشی سطح خارجی و طبیعی ندارد - وقتی که باران می بارد، همه آب آن در داخل گودال باقی می ماند و به طور معمول تخلیه ای به شکل زیرسطحی نخواهد داشت. گودال می تواند از چند پا به صدها جریب و از کمتر از 1 به بیش از 100 فوت عمق متفاوت داشته باشد. برخی از آنها مانند کاسه کم عمق و یا نعلبکی شکل  هستند در حالی که باقی دیواره های عمودی داشته؛ همچنین برخی از آنها آب را درون خود نگه می دارند، درست به فرم یک استخر طبیعی.



به طور معمول، فروچاله به آرامی تشکیل می شود که کمی تغییر در سطح زمین برای این اتفاق نزدیک قابل توجه است، اما آنها همچنین می توانند به طور ناگهانی هنگامی تشکیل شوند که یک فروپاشی در لایه های زیرین صورت بگیرد. چنین فروپاشی هایی می تواند یک اثر دراماتیک داشته باشد اگر آن اتفاق در یک محیط شهری رخ دهد. این تصویر USGS آب فروچاله ای که با فاصله ای بسیار کم از یک خانه در فلوریدا دهان باز کرده است را نشان می دهد.


مناطق مستعد به سقوط فروچاله

نقشه زیر مناطقی از ایالات متحده است که در آن انواع سنگ های خاصی که به انحلال در آب حساس هستند نشان می دهد. در این مناطق تشکیل حفره زیرزمینی می تواند به تشکیل فروچاله فاجعه بار منجر شود. در این حالت این نوع سنگ تبخیری (نمک، گچ، و انیدریت) و یا کربناتها (سنگ آهک و دولومیت) می باشند. سنگ های تبخیری، 35 تا 40 درصد از زمین ایالات متحده را پوشانده اند، هر چند در بسیاری از مناطق آنها در اعماق خاک مدفون شده اند.



انواع فروچاله

از آنجا که فلوریدا با حوادث معروف فروچاله خود در معرض این اتفاق وحشتناک است، به عنوان یک ناحیه مناسب برای استفاده در بحث در مورد برخی انواع مختلف فروچاله و فرآیندهای زمین شناسی و هیدرولوژیکی که سبب تشکیل این مهم می شود خواهد بود. فرآیندهای انحلال، که در آن سنگ های سطحی که در معرض اسیدهای ضعیف حل کننده هستند، محلول می شوند، و suffosion، که در آن حفره شکل گرفته زیر سطح زمین، مسئول تقریبا تمام فروچاله در فلوریدا هستند.


گودال انحلالی

انحلال سنگ آهک یا دولومیت فشرده اغلب درجایی که برای اولین بار آب در تماس با سطح سنگ است رخ می دهد. انحلال تهاجمی نیز زمانی که جریان در دهانه موجود در سنگ، مانند امتداد اتصالات، شکستگی ها، و صفحات لایه متمرکز و در منطقه ای از نوسانات سطح آب که در آن آب های زیرزمینی در تماس با جو می باشند اتفاق می افتد.



گودال پوشش-فرونشست

گودال پوشش-فرونشست تمایل به توسعه تدریجی که در آن رسوبات پوشش نفوذپذیر هستند و شامل شن و ماسه می باشند، دارد. در مناطقی که مواد پوشش ضخیم تر است و یا رسوبات حاوی مقدار زیادی خاک رس است لایه پوشش-فرونشست نسبتا غیر معمول هستند، کوچکتراند، و ممکن است برای مدت طولانی غیرقابل تشخیص باشد.



گودال پوشش-فروپاشی

گودال پوشش-فروپاشی ممکن است به طور ناگهانی (در طی یک دوره چند ساعته) توسعه یافته و باعث خسارت فاجعه بار شوند. در مواردی که در آن رسوبات پوشش حاوی مقدار قابل توجهی از خاک رس است این مورد رخ می دهد. با گذشت زمان، سطح زهکشی، فرسایش خاک و رسوب به یک رکود کاسه مانند کم عمق منجر می گردد.



فروچاله ها ناشی از عوامل انسانی

گودال های جدید به شیوه های استفاده از زمین مرتبط است، به خصوص نحوه پمپاژ آب های زیرزمینی و همچنین شیوه های ساخت و ساز و توسعه. گودال همچنین می تواند زمانی که الگوهای آب و زهکشی طبیعی تغییر و سیستم های انحراف و مسیر آب جدیدی توسعه یافته، تشکیل گردد. برخی گودال ها هنگامی تشکیل میشوند که سطح زمین تغییر می کند، مانند زمانی که حوضچه های صنعتی و رواناب ذخیره سازی ایجاد می شود. وزن قابل توجهی از مواد جدید می تواند از یک فروپاشی زیرزمینی مواد حمایت کند، در نتیجه باعث ایجاد فروچاله ها شود.


رسوبات با بار بیش از حد که پوشش حفره در سیستم آبخوان را شامل شده است با ظرافت ویژه ای توسط فشار سیال آب های زیرزمینی متعادل گشته. آب در زیر زمین در واقع به حفظ سطح خاک در آن محل کمک می کند. پمپاژ آبهای زیرزمینی برای تامین آب شهری و آبیاری می تواند در مناطق مستعد فروچاله ها گودال جدید تولید کند. اگر نتایج پمپاژ باعث کاهش سطح آب های زیرزمینی شود، پس از آن شکست ساختاری زیرزمینی صورت گرفته، و در نتیجه، گودال ها به شکل مصطلح فروچاله می تواند رخ دهد.


مترجم: سایت بیسین

منبع: USGS - سازمان زمین شناسی آمریکا













نظرات (۰)

فرم ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی

درباره بهترين هاي بيسيـــن بدانيد...

Bird

يکي از مهمترين اهداف اين سايت تهيه آموزش هاي روان از ابزارهاي کاربردي علوم آب است.

اهميت مطالعات محيطي با ابزارهاي نوين در چيست؟

امروز با فارغ التحصيلي جمع کثير دانشجويان سالهاي گذشته و حال، با گذر از کمي گرايي ديگر صرف وجود مدارک دانشگاهي حرف اول را در بازار کار نمي زند؛ بلکه سنجش ديگري ملاک؛ و شايسته سالاري به ناچار! باب خواهد شد. يکي از مهم ترين لوازم توسعه علمي در هر کشور و ارائه موضوعات ابتکاري، بهره گيري از ابزار نوين است، بيسين با همکاري مخاطبان مي تواند در حيطه علوم آب به معرفي اين مهم بپردازد.

جستجو در بيسين
سایت مهندسی آب

بیسین - سایت تخصصی مهندسی آب

سایت بیسین با معرفی مهم ترین و کاربردی ترین نرم افزارها و مدل های شبیه سازی در حیطه مهندسی آب، تلاش به تهیه خدمات یکپارچه و محلی از محاسبات هیدرولوژیکی و هیدرولیکی می کند

اطلاعات سايت

  • www.Basin.ir@gmail.com
  • بهزاد سرهادي
  • شناسه تلگرام: Basin_Ir_bot
  • شماره واتساپ: 09190622992-098
  • شماره تماس: 09120523293-098

W3Schools

W3Schools