جیسون گرینبلات، نماینده رئیس جمهور ترامپ در خاورمیانه، از یک توافق میان اسرائیلی ها، اردنی ها و فلسطینی ها در یک پروژه بزرگ زیربنای آبی در دوازدهم تیر ماه 1396 خبر داد.

دولت ترامپ تا به حال "سخت ترین معامله ها" را انجام داده است، که بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها وجود داشته است. به نظر می رسد شانس بسیار کمی در این زمینه و توافق جدید وجود داشته باشد. اما جیسون گرینبلات، نماینده رئیس جمهور ایالات متحده در خاورمیانه، روز چهارشنبه در اورشلیم در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد: اسراییلی ها، اردنی ها و فلسطینی ها در یک پروژه زیربنایی بزرگ آبی مشغول به همکاری هستند که میلیاردها گالن منابع آب جدید را برای هر یک از سه طرف فراهم می کند.

این پروژه که ابتدا در دسامبر 2013 اعلام شد، از دریای سرخ در نزدیکی شهر ایلات در جنوب اسرائیل آب دریافت خواهد کرد و از نیروی ثقل برای انتقال 137 مایلی آب از طریق پادشاهی اردن به قسمت جنوبی دریای مرده در مجاورت اسرائیل در صحرا آراوا استفاده می کند. در آنجا آب نمک زدایی خواهد شد، در حالی که آب نمک به دریای مرده انتقال یافته و آب تازه به مزارع بیابانی اسرائیل منتقل می گردد. در عوض، یک خط لوله آب از اسرائیل به پایتخت اردن، عمان، و اسرائیل مقدار قابل توجهی از آب برای فلسطینی ها در کرانه غربی را فراهم می کند، به خصوص در منطقه هربورن.

نبوغ استراتژیک این طرح این است که آن را با توافق ایجاد می کند. به این معنی که حتی باید در اردن یا کرانه غربی رود اردن یک بار به تأیید رسیده باشد، رهبران این مناطق تقریبا غیرممکن است که روابط آب را که در اینجا ایجاد خواهد شد، بدون هیچ گونه مشکلی برای جمعیت خود توسعه دهند.

اما بزرگترین خبر بدست داده شده از کنفرانس مطبوعاتی این است که چه چیزی در پروژه دریای سرخ و دریای مرده به روز رسانی شده است. این که مقامات ارشد آب از اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین یک مرحله را با یکدیگر متحد کرده و با یکدیگر دارای توافق شده اند. به همین ترتیب، این نشان می دهد که در تاریخ اسرائیل و فلسطین نشانه های دیگری از همکاری در مورد این منبع ارزشمند به وجود آمده است.

پس از پیروزی در جنگ 1967، اسرائیل کنترل زیرساخت های آب محلی و مدیریت کرانه باختری را به عهده داشت، همانطور که تقریبا تمام جنبه های دیگر زندگی غیرنظامی را نیز در بر داشت. این موضوع با توافقنامه اسلو در سال 1995 که منجر به تشکیل یک دولت فلسطینی و یک اداره آب مستقل فلسطین شد تغییر کرد، که از آن زمان مسئول نظارت بر پروژه های آب در کرانه های غربی و غزه است.

یکی دیگر از ویژگی های تغییر یافته در توافقنامه سال 1995 این بود که توازن قدرت را با تغییر دادن اختیار اسرائیل و فلسطینی ها در برابر پروژه های آب یکدیگر در کرانه غربی تغییر دهد. این امر همکاری را تشویق می کرد و منجر به بهبود مداوم زیرساخت های آب برای هر شهرک و هر فلسطینی و شهر شد.

اما در سال 2008، رهبری فلسطین تصمیم گرفت که آب را به عنوان یک موضوع سیاسی معرفی کند تا اسرائیل را متزلزل کند. موضوع که در میان برخی از منابع حقوق بشر و رسانه های خبری بیان شد، این بود که اسرائیل از فلسطینیان آب کافی را دریغ کرده بود تا آنها را سرکوب کند و اقتصادشان را شکست دهد. از نگاه رهبران فلسطین مهم نبود که اسرائیل دقیقا به موافقت نامه اسلو پیوست و بیش از نیمی از آب مورد استفاده فلسطینیان در کرانه غربی را تأمین می کرد. تشکیلات خودگردان فلسطین و طرفدارانش درباره "آپارتاید آب" اسرائیل صحبت کردند و تلاش کردند تا نگرانی های این ادعا را به عنوان «bluewashing» نشان دهند که تلاش برای کاستن از شکایت فلسطینیان بود.

برای جلوگیری از این بحران تولید شده مسأله آب، به عنوان یک پدیده شوم، لازم بود تا پروژه های آب فلسطین متوقف میشد. دانشگاهیان فلسطینی، هیدرولوژیست ها، فعالان محیط زیست و دیگران به شدت از انجام تحقیقات آب و یا کار بر روی پروژه های آب با اسرائیل محروم بودند. کمک مالی از سازمان های غیر دولتی که مجبور به گذر از طریق تشکیلات خودگردان فلسطین بود، برای پروژه های مشترک دانشگاهی در آب تعطیل شدند. مهندسان آب فلسطین گفتند که در فلسطین کار نخواهند کرد مگر اینکه آنها با همتایان اسرائیلی روبرو شوند. پس از روابط گرم و سالم از سال 1995 تا 2008، مقامات مدیریت آب فلسطینی حاضر به ملاقات با همتای اسرائیلی خود در کمیسیون مشترک آب و فاضلاب ایجاد شده نبودند. همه اینها زیر پرچم مبحث "ضد عادی سازی" به وجود آمده بود، ایده این بود که کار با اسرائیل برای بهبود نیازهای آب فلسطین به معنی پذیرفتن ادعاهای حداکثری اسرائیل در مورد قلمرو فلسطین است.

نتایج کمپین ضد عادی سازی، به نظر قویتر از واقعیت مسأله آب نبود. شهرک سازی های اسرائیل از کمبود آب در پروژه های جدید رنج می برد اما فلسطینی ها بیشتر از آن رنج می بردند. به آرامی، جامعه بازرگانی فلسطین روشن کرد که ارزش قیمتی عنوان اسراییل در بعضی از نقاط، ارزش کافی در کیفیت زندگی و فرصت های تجاری را کسب نکرده است.

چند ماه پیش، کمیسیون آب مشترک مجددا با هم ملاقات کرد و پروژه های طولانی مدت منجمد شده، شروع به راه اندازی مجدد کردند. مشارکت فلسطینیان در پروژه دریای سرخ - دریای مرده و ظهور عمومی ملاقات مقامات ارشد اسرائیلی و فلسطینی با آقای جیسون گرینبلات، تایید دیگری است مبنی بر اینکه انحلال اسرائیل - حداقل در مبحث آب موفق نبوده است. همانطور که تشکیلات خودگردان فلسطین در جهت رسیدگی به آب و همچنین نیازهای زیست محیطی و انرژی مردم خود با رویکرد عملی تر اقدام می کند، این امر منجر به تشکیل یک نهاد سیاسی اقتصادی فلسطینی میشود و حتی شاید منجر به نتایج صلح در مذاکرات سیاسی آتی شود.

اسرائیلی ها و فلسطینی ها ممکن است بخواهند همسایگان یکدیگر نباشند. اما ممکن است با توجه به جغرافیای مشترک آنها آشتی عمیق تر به جبر ایجاد شود. با این حال سوالی که همچنان پابرجا است، پایبندی اسرائیل به توافق اخیر خواهد بود. اینکه آیا سپردن مدیریت منابع آب در این پروژه به اسرائیل، مشکل فلسطینیان را حل خواهد کرد؟

منبع: نیویورک تایمز

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح