آلودگی نفتی آب بر اثر شکست خطوط لوله و تجارب مدیریتی آن
تغییرات حوادث نشت نفت از خطوط لوله در کشور آمریکا 1968-2007
وضعیت موجود خطوط لوله انتقال در ایران
در حال حاضر خطوط لوله مربوط به انتقال نفت و فرآورده های نفتی تحت مدیریت شرکت ملی نفت، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی و شرکت ملی گاز ایران قرار دارند. بخش عمده ای از خطوط لوله با طولی در حدود 14000 کیلومتر، تحت پوشش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی قرار دارد.
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به عنوان یکی از شرکت های تابعه شرکت ملی پالایش و پخش وظیفه انتقال نفت خام از مبادی تولید به پالایشگاه ها و دریافت فرآورده های نفتی از پالایشگاه ها و مبادی واردات و انتقال آن ها به مخازن شرکت ملی پخش در سراسر کشور، تامین سوخت نیروگاه ها، فرودگاه ها، خوراک صنایع پتروشیمی، همچنین حمل نفت خام کشورهای آسیای میانه از پایانه نفتی نکا به پالایشگاه های شمالی کشور را از طریق 14000 کیلومتر خطوط لوله و یازده منطقه عملیاتی در سراسر کشور بر عهده دارد. بخش عمده ای از این خطوط دارای عمر بالایی بوده و از ریسک بالایی در قبال شکست و یا نشت مواد نفتی برخوردار می باشند. شرکت ملی نفت ایران نیز سهمی از طول خطوط لوله انتقال نفت خام از خطوط لوله کشور به طول 7000 کیلومتر (طول خطوط اصلی) را در مناطق نفت خیز کشور به خود اختصاص می دهد.
حوادث آلودگی نفتی ناشی از شکست خطوط لوله و تجارب موفق مدیریتی در این زمینه
از آن جایی که خطوط لوله انتقال نفت و یا فرآورده های نفتی حاوی موادی ارزشمند، خطرناک (احتمالا سمی) و در فشار زیاد هستند لذا همواره بروز هرگونه مشکل یا اختلال در سلامت خطوط می تواند مشکل ساز و حتی خطر آفرین باشد.
متاسفاته اطلاعات جمع بندی شده و طبقه بندی شده ای پیرامون حوادث منجر به آلودگی ناشی از نشت نفت از خطوط لوله در کشور وجود نداشته و اطلاعات موجود پیرامون حوادث اخیر از دسترس عموم و حتی کارشناسان خارج است.
در کشورهایی از قبیل ایالات متحده آمریکا و استرالیا به کمک آمار و اسناد طبقه بندی شده در این زمینه ها تلاش هایی در زمینه کاهش تعداد و شدت این حوادث صورت پذیرفته که گاه بسیار موثر بوده است. به عنوان مثال در گزارشی که از سوی انتشارات API در سال 2009 به چاپ رسیده، آمده است که در مورد حجم نشت مواد نفتی از خطوط لوله داخلی در سطح کشور آمریکا در سال 2007 با 35 درصد کاهش نسبت به دهه اخیر و 70 درصد کاهش نسبت به اوایل 1970 مواجه بوده اند.
بررسی های انجام شده درباره تعداد حوادث نشت نفت از خطوط لوله از قبل از دهه 1970 رون د کاهشی، به جز سال های 2000 تا 2002 را نشان می دهد و روند تغییرات حجم نشت یافته روند کاهشی با تغییرات محدود را در همین دوره نشان می دهد.
تغییرات مربوط به تعداد حوادث نشت نفت از خطوط لوله در دنیا
تغییرات مربوط به حجم نشت نفت از خطوط لوله در دنیا
در تحقیق فوق لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از نشت نفت (در حدود 85 ٪) از خطوط انتقال داخلی سبب آلودگی خاک محل نشت شده و بخش کوچکی از آن مستقیما وارد آب های سطحی می شود. برخی از تغییرات قانونی در مورد قانون آلودگی نفتی خطوط لوله مصوب 1990 انجام شهد عبارتند از قانون ایمنی خطوط لوله (2002) و قانون یکپارچگی، محافظت، تقویت و ایمنی خطوط لوله (2006) به کمک قوانین اصلاحی از این قبیل کاهش 35 درصدی نشت نفت از خطوط لوله داخلی در آمریکا و در دهه اخیر میسر گردیده است.
خطوط لوله نفت و گاز در ایران تحت حکمرانی شرکت های تابعه وزارت نفت بوده و وظیفه پشتیبانی، پایش و نظارت بر عملکرد خطوط مربوط به هر شرکت، در حیطه وظایف همان شرکت قرار دارد که در صورت بروز هرگونه مشکل، خطر یا خسارت مرتبط با خطوط لوله مسوولیت متوجه شرکت متبوع خواهد بود.
در بخش هیدروکربن های مایع شامل نفت خام و فرآورده های مایع آن مسوولیت با شرکت های نفت، پالایش و پخش فرآورده های نفتی و صنایع پتروشیمی است. با توجه به بالا بودن متوسط عمر خطوط لوله انتقال نفت و مواد نفتی در سطح کشور و خطرات بالقوه ناشی از شکست احتمالی خطوط، ضرورت پایش به منظور پیشگیری از بروز چنین حوادثی از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. جدول زیر نشان دهنده وضعیت لوله های انتقال نفت است که در دیدی کلی عمر متوسط خطوط با قطر بالا را بیش از 25 سال نمایش می دهد. این جدول لزوم ایجاد سامانه پایشی قوی و کارآمد را در سیستم خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده های نفتی و هم چنین سامانه قدرتمند مدیریت ریسک و بحران حوادث ناشی از شکست احتمالی این خطوط، به نمایش می گذارد.
خلاصه وضعیت خطوط لوله نفت در سطح کشور
تماس واتساپ: 09190622992 (98+)
شناسه تلگرام مدیر سایت: Basin_Ir_bot@
نشانی ایمیل: www.Basin.ir@Gmail.com
(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)
_______________________________________________________
تماس با ما
تماس واتساپ
گروه تلگرام ما
هشدارهای ما
آمار و اطلاعات
سفارش پروژه
در منابع آب
نظرات (۰)