آبدنگ چیست و چگونه کار می کند؟

۲۱ آذر ۹۶ ، ۱۰:۳۱ نويسنده: بهزاد سرهادی

آبدنگ دنگی است که با نیروی آب حرکت میکند و به وسیله آن شلتوک برنج را میکوبند و از نیشکر آب میگیرند. اجزای اصلی این سازه شامل:

تیر: که از چوب محکمی به قطر تقریبی ده سانتیمتر ساخته شده و دو سر آن باریک و مدور است در یک سر آن پرههای متعدد چوبی تعبیه شده و به فاصله کمی از پرهها زائده چوبی دیگر به نام کوتینا دارد تیر روی پایههای چوبی که شیارهایی به نام قاشق دارد تعبیه شده است.

پل: در واقع اهرم اصلی است که آن نیز روی دو پایه عمود بر تیر در مقابل کوتینا مستقر شده است. در منتهی الیه آن وزنه سنگین و مدوری به نام ساره تعبیه شده که آلت کوبنده است.

کار این سازه به این صورت بوده که آب از اتفاع معین بر روی پره ها ریخته و باعث گردش محور آبدنگ میشود، چون پل مماس کوتینا است در هر گردش محور، یکبار هم پل بالا و پائین میرود و وزنه سنگین یا کوبه آن به داخل چالهای که پر از شلتوک است فرود میآید و آنها را میکوبد و این امر باعث جدا شدن برنج از شلتوک میشود.