بررسی نگاه ایرانیان نسبت به تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین

برخی پژوهش‌های انجام شده گویای آن است که تنها شش درصد افراد درباره تغییرات آب و هوا مطالعه و اطلاعات مناسب دارند و مابقی افراد یا به­ طورکلی نسبت به محیط زیست بی‌تفاوت هستند یا اطلاعات‌شان بسیار اندک است. البته میزان مطالعه و دغدغه داشتن نسبت به محیط زیست رابطه مستقیمی با طبقه اجتماعی و اقتصادی افراد دارد.

طبق آمار به‌نظر می‌رسد که در فصل پاییز بارش‌ها به نسبت پاییز گذشته بیش‌تر است، اما احتمالا طبق گفته‌های وزیر نیرو در زمستان چنین وضعیتی را نخواهیم داشت و مقداری از بارش‌های صورت‌گرفته به‌دلیل سال‌های خشکی که پشت سر گذاشته‌ایم، برای جبران رطوبت از دست رفته خاک صرف می‌شود.

میزان آب تجدیدپذیر در ایران طی دوره پنج ساله اخیر، از ۱۴۰ میلیارد مترمکعب به ۱۰۵ میلیارد مترمکعب رسیده که از کاهش ۲۵ درصدی نسبت به متوسط دوره ذکر شده حکایت دارد. این میزان آب موجود، در مقایسه با دوره ۴۵ ساله نشان از ۱۹ درصد کاهش دارد.

هم‌چنین بر اساس آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو، تغییرات وضعیت منابع آب تجدیدشونده بیانگر این است که میزان منابع آب تجدیدشونده در سال آبی ۷۷-۷۸ معادل ۱۳۰ میلیارد مترمکعب، در سال آبی ۸۵-۸۶ معادل ۱۲۵ میلیارد مترمکعب و در سال آبی ۹۲-۹۳ معادل ۱۲۰ میلیارد مترمکعب بوده که طی ۱۵ سال اخیر به ۱۱۵ میلیارد مترمکعب و طی پنج سال اخیر به ۱۰۴ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

در این بین متوسط حجم منابع آب تجدیدپذیر طبیعی و تاب‌آوری سرزمینی ایران ۱۱۴ میلیارد مترمکعب است و میزان منابع آب تجدیدپذیر قابل بهره‌برداری به‌طور متوسط حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود که این به‌معنای لزوم کاهش مصارف آب ایران از حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب به ۷۰ میلیارد مترمکعب است.

با ثبت ۷۷.۶ میلی‌متر بارش از اول مهرماه تا یازدهم آذرماه، رشدی ۲۱۵.۴ درصدی در میزان بارش‌های ایران نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌ثبت رسیده است. هم‌چنین بر اساس آمار رسمی دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران، این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت ( ۳۸.۲ میلیمتر) ۱۰۳.۱ درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ( ۲۴.۶ میلیمتر) ۲۱۵.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. ضمناً حجم بارش در این مدت معادل ۱۲۷.۸۸۷ میلیارد مترمکعب است.

با این وجود، رضا اردکانیان - وزیر نیرو - معتقد است اگرچه بارش‌های اخیر مناسب بوده است، ولی با توجه به خشکسالی‌های اخیر باید استفاده صحیح از منابع آبی مورد توجه مردم و مسئولان باشد چراکه درصورت خروج از چرخه خشکسالی، چندین سال طول می‌کشد تا منابع آبی مناسب را به دست بیاوریم و با وجود افزایش بارندگی‌های اخیر کشور، در بخش تنظیم آب کشاورزی و آشامیدنی از سدها با کاهش روبرو هستیم.

به گفته وی در این صورت روان‌آب خیلی وسیعی نخواهیم داشت و کماکان موضوع مصرف صحیح در اولویت است و امیدواریم هم در بخش آب و هم در بخش برق پرمصرف‌ها به جرگه خوش مصرف‌ها بپیوندند.

علاوه‌بر این اسحاق جهانگیری - معاون اول رئیس جمهور - هم در جلسه شورای عالی آب گفت: با وجود بارندگی‌های خوب اخیر، هم‌چنان باید به مدیریت مصرف دقت نظر داشته باشیم و نباید تصور شود که کشور از تنش آبی عبور کرده است.

وی ضرورت توجه ویژه برای تامین آب شرب مناسب در شهرهای بزرگ و پرجمعیت کشور نظیر اهواز، مشهد، اصفهان، شیراز و کرمان که با مشکل مواجه هستند را مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: تامین آب شرب این‌گونه شهرها باید در اولویت قرار گیرد و باید راهکارهای اطمینان‌بخشی برای حل و فصل مشکلات تامین آب شرب این مناطق تهیه شود.

برنامه مدیریت تنش آب شرب با فرض بارندگی مشابه سال آبی گذشته و کمبود آب در تابستان سال ۱۴۰۰ در وزارت نیرو پیش‌بینی شده و برای مدیریت تنش آبی شهرها و روستاهای کشور راهکارهایی در قالب افزایش تأمین و تولید آب، ارتقای کیفی آب، افزایش توان ذخیره سازی آب، ارتقای مدیریت و بهره‌وری منابع تأمین، ‌ تاسیسات و شبکه‌ها و نیز مدیریت مصرف در نظر گرفته شده است.

شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی برگزار می‌کند:

مسابقه انتخاب بهترین پیام ادبی (بدون محدودیت سنی) با محوریت سازگاری با کم آبی در کشور و یا استان خراسان رضوی به‌همت شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی برگزار می‌شود.

به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، در این مسابقه بنا بر نظر هیئت داوران، به 10 پیام (شعار) زیبا و برتر (بدون محدودیت سنی) با محوریت سازگاری با کم آبی در کشور و یا استان خراسان رضوی، لوح یادبود و کارت هدیه تعلق می‌گیرد.

علاقه‌مندان می‌توانند آثار خود را از طریق سامانه پیامکی 30006394 و یا وب سایت شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی به نشانی www.khrw.ir  بخش تماس با ما، ارائه نظرات، ارسال کنند.

در روز‌هایی که خشکسالی بر پهنه کشور سایه افکنده و هر روز رودخانه‌ها کم آب‌تر از گذشته می‌شوند، بسیاری چشم امیدشان به فناوری بارورسازی ابرهاست، اتفاقی که در ۶ دهه گذشته یکی از عوامل افزایش باران و کاهش خسارت‌های تگرگ در اروپا بوده و به اعتقاد کارشناسان در روز‌هایی که جنوب و غرب کشور با پدیده ریزگرد‌ها مواجه است. 

این فن آوری با تولید باران می‌تواند از شدت و غلظت ریزگرد‌ها بکاهد. از سوی دیگر کاربرد این فناوری در حوزه آب، کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. هرچند شاید خیلی از مردم کشور در چند سال اخیر با این پدیده آشنا شده باشند و برای آن‌ها یادآور مراسم افتتاحیه المپیک پکن در سال ۲۰۰۸ است. در روزی که طبق گفته رسانه‌های داخلی و خارجی پیش بینی می‌شد که هوای پکن در روز مراسم افتتاح مسابقات با بارندگی همراه باشد و ممکن است، باران خطری برای این مراسم چند میلیون دلاری به حساب بیاید، اما مسئولان برگزار کننده این مسابقات با کمک ارتش چین، ابر‌ها را در چند کیلومتر مانده به شهر پکن بارور کردند و بارندگی به این شهر نرسید و افتتاحیه این مسابقات در آسمانی صاف و بدون مشکل برگزار شد.

شکل راست: متوسط سطح آب در چاه های مشاهداتی اطراف دریاچه ارومیه و شکل چپ: میزان اربتاط بین سطح آب دریاچه و سطح زیرزمینی اطراف آن

نظراتی متفاوت در مورد ارتباط آب زیرزمینی و دریاچه ارومیه 

بعضی از متخصصان آب کشور و برخی از دست اندرکاران احیای دریاچه ارومیه بر این باورند که رابطه معنی داری میان سطح آب دریاچه و آب زیرزمینی اطراف آن وجود ندارد. در این راستا، بسیاری از تحقیقات صورت گرفته بر روی دریاچه و تصمیمات اخذ شده در مورد آن،. توجهی جدی به رابطه آب زیرزمینی و سطح آب دریاچه نکرده اند. اما تحقیقی که توسط بابک واحد دوست و حفظ الله آکسوی در نشریه "فرآیندهای هیدرولوژیک" منتشر شده، نظراتی متفاوت در این باره ارائه می کند. 

دومین پیش رویداد استارت آپ ویکند دریاچه ارومیه به همت جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی برگزار شد.

دکتر ولی عاقلی، رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی در این پیش رویداد که در مجتمع علمی تحقیقاتی جهاد دانشگاهی استان برگزار شد بابیان اینکه جوامع بشری پس از گذر از جامعه کشاورزی وارد جامعه تجاری شده و از این جامعه تجاری به عصر صنعتی ورود پیدا کرد، تصریح کرد: با ورود به  عصر صنعتی که موضوع دانش محوری را ارزش گذاری کردند، فکر و ایده های انسان به ارزش تبدیل شد و افکار حقیقی جای خود را به افکار حقوقی داد و طوفان فکری در قالب تیم‌هایی ایجاد و این افکار به ایده و درنهایت به طرحی نو تبدیل شدند.

UNECE روش شناسی برای ارزیابی ارتباطات آب و غذا-اکوسیستم های انرژی در حوزه های فرامرزی را منتشر می کند.

درک تعاملات بین اکوسیستم های آب، غذا، انرژی و آب در حوضه های رودخانه می تواند در حصول اطمینان از نیازهای متداول و غالبا رقابتی به نحو منسجم، حیاتی باشد. این امر در حوزه های فرامرزی بسیار مهمتر است، که در آن شناسایی همکاری های میان بخش و راه حل های سودمند دو طرفه می تواند در کاهش تلفات و درگیری های بالقوه نه تنها در بخش ها، بلکه در سراسر مرزها و نیز از فرایند تصمیم گیری برای افزایش پایداری کمک کند.

صندوق جهانی برای طبیعت (WWF) گزارش جدیدی را برای نیاز فوری تصمیم گیرندگان از بخش دولتی و خصوصی برای شناسایی و ارزش گذاری مزایای متنوع رودخانه ها، از جمله شیلات آب شیرین، دلتای پایدار و کاهش سیل را ارائه می کند.

به طور سنتی، رودخانه ها عمدتا به عنوان منابع آب برای رانندگی موتورهای اقتصادی آبیاری و برق آبی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. با این وجود، رودخانه ها مجموعه وسیعتری از خدمات را ارائه می دهند که مزایای بسیار زیادی را برای مردم، اقتصاد و طبیعت به ارمغان می آورند، اما اغلب این مزایا درک نشده، شناخته نشده یا ارزشمند نیستند و بنابراین برای مدیریت رودخانه یک اولویت نخواهند بود. تا زمانی که مشکالت ناشی از بی توجهی آنها وجود دارد این روال تکرار می گردد.

آکادمی آب سنگاپور در 14 تا 18 ژانویه 2019 در سنگاپور دوره آموزشی "کیفیت آب" را برگزار می کند.

دوره پنج روزه کیفیت آب، بخشی از برنامه برجسته آکادمی آب سنگاپور - سری مدیریت آب سنگاپور، با هدف ارائه تمرینات فنی مبتنی بر تمرین برای شرکت کنندگان با عمق و وسعت دانش در موضوع مدیریت کیفیت آب است. مربیان این دوره دارای درجه جهانی در زمینه کیفیت آب و همچنین کارشناسان ارشد با برنامه ریزی عمیق و تجربه عملیاتی هستند.

امروزه حدود 370 میلیون نفر از مردم بومی در سراسر جهان وجود دارد. اگر چه آنها نسبتا جزئی از جمعیت جهانی هستند، اما بزرگترین بخش تنوع زبانی و فرهنگی در زمین را تشکیل می دهند. اراضی و آبهایی که به طور سنتی توسط اشخاص بومی اشغال شده یا مورد استفاده قرار می گیرند نیز تخمین زده می شود که اکثریت تنوع زیستی باقی مانده در جهان را شامل می شوند.

همانطور که تالاب های تحت حفاظت کنوانسیون Ramsar منطقه ای بزرگتر از مکزیک را پوشش می دهد، سایت های Ramsar با سرزمین های متعدد بومیان و جوامع محلی همپوشانی دارند. بنابراین استفاده عاقلانه و معمول آنها از تالاب ها می تواند نقش مهمی در حفظ این اکوسیستم ها ایفا کند.

آب نقش مهمی در چگونگی کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی دارد. آماده سازی و انطباق با واقعیت های جدید آب و هوایی، یک چالش جدی برای قرن بیست و یکم خواهد بود.

در 8 اکتبر، هیئت بین دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) گزارش جدیدی را درباره "گرم شدن جهانی 1.5 درجه سانتیگراد" منتشر کرد و اعلام کرد که محدود کردن گرم شدن کره زمین به 1.5 درجه سانتی گراد نیازمند تغییرات سریع و بی سابقه در تمام ابعاد جامعه است. با منافع واضح برای مردم و اکوسیستم های طبیعی، محدود کردن گرم شدن کره زمین به 1.5 درجه سانتی گراد در مقایسه با 2 درجه سانتیگراد می تواند در کنار تضمین یک جامعه پایدار و متعادل باشد.

معاون مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو گفت: هم اکنون میزان هدررفت آب در شبکه‌های توزیع آب شهری کشور ۲۵,۵ درصد است.

هدایت فهمی در گفت‌وگو با رادیو اقتصاد با بیان این مطلب، افزود: کاهش نرخ هدررفت آب در شبکه‌های توزیع آب شهری از جمله وظایف دولت و مدیریت آب کشور است.

در بسیاری از مناطق جهان، تقاضای آب در شهرها، کشاورزی و صنایع، در حالی رو به افزایش است که محدودیت‌های موجودی آب بیشتر و بیشتر می‌شود. در مناطقی که آب کمیاب است، مدیران آب در تلاش هستند تأمین آب بیشتر را برای تأمین نیازها تضمین کنند. پاسخ‌های مدیریت آب به کمیابی تاکنون تحت سیطره مهندسی عرضه‌گرا بوده، و بر ساخت مخزن‌ها، کانال‌ها، خطوط لوله، چاه‌ها و تأسیسات دیگر تمرکز داشته است. با این همه در سال‌های اخیر، به سبب افزایش هزینه پروژه‌های تأمین آب و دغدغه رو به رشد زیست‌محیطی، تغییر بارزی به سمت نوآوری‌های اقتصادی، از جمله استراتژی‌های مدیریت تقاضای آب پدیدار شده است. در چنین فضایی است که بازارهای آب به شکل فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته و به کار گرفته می‌شوند. 

کشاورزی در ایران یکی از خصوصی‌ترین بخش‌های اقتصادی است و بیش از ۹۰ درصد آن به‌صورت کاملا رقابتی اداره می‌شود و سهم ۱۰ درصدی از تولید و ۱۸ درصدی از اشتغال را به خود اختصاص داده است. این بخش رکن اساسی در تامین امنیت غذایی بوده و ناپایداری آن می‌تواند منجر به بروز چالش‌های فراوانی در مسیر رشد و توسعه اقتصاد کشور شود. بخش کشاورزی به‌رغم موفقیت نسبی آن نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی، با مشکلات ساختاری متنوعی دست و پنجه نرم می‌کند.

معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو:

معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو گفت: میزان آب تجدیدپذیر کشور در دوره پنج ساله اخیر، از 140 میلیارد متر مکعب به 105 میلیارد متر مکعب رسیده که حاکی از کاهش 25 درصدی نسبت به متوسط گذشته است. هدایت فهمی با بیان این مطلب، افزود: این میزان آب موجود، در مقایسه با دوره 45 ساله از 19 درصد کاهش برخوردار بوده است.

وی با اشاره به 114 میلیارد متر مکعب متوسط حجم منابع آب تجدیدپذیر طبیعی و تاب‌آوری سرزمینی کشور، میزان منابع آب تجدیدپذیر قابل بهره‌برداری را به‌طور متوسط حدود 70 میلیارد مترمکعب عنوان کرد و افزود: این بدین مفهوم است که می‌بایست مصارف آب کشور از حدود 100 میلیارد متر مکعب به 70 میلیارد متر مکعب کاهش یابد.

همزمان با ششمین نمایشگاه نوآوری و فناوری ربع رشیدی تبریز؛

همزمان با ششمین نمایشگاه نوآوری وفناوری ربع رشیدی (RINOTEX2018) با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، سیستم تصفیه آب به همراه کربن اکتیو و فناوری نانو از کشور سوئیس در نمایشگاه بین‌المللی تبریز معرفی و رونمایی شد. این سیستم با هدف تبدیل آب دریا به آب شرب با استفاده از روش نوین به ‌کار گیری کربن اکتیو و فناوری نانو برای اولین بار در جهان معرفی ‌شده است. 

هشتمین نشست آسیایی و دومین نشست تخصصی ابتکار بین المللی خشکسالی در مشهد برگزار می‌شود

هشتمین نشست آسیایی G-WADI و دومین نشست تخصصی برنامه ابتکار بین المللی خشکسالی IDI از 19 تا 21 آذر ماه در مشهد مقدس برگزار خواهد شد.

در حاشیه این نشست که به میزبانی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی، مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری (تحت پوشش یونسکو) و برنامه بین المللی آبشناسی یونسکو برگزار می‌شود، کارگاه آموزشی "سازگاری با کم آبی و ارتباط شهرها با حوضه‌های آبریز" نیز پیش‌بینی شده است.

هدف اصلی این رویداد آموزشی تبادل اطلاعات به روز در زمینه راهکارهای جدید سازگاری با کم آبی، همسو با ایده ارتباط شهرها و حوضه‌های آبریز است، که منجر به مدیریت هوشمند آب در شهرها خواهد شد.

آب نقش مهمی در چگونگی کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی دارد. آماده سازی و انطباق با واقعیت های جدید آب و هوایی، یک چالش جدی برای قرن بیست و یکم خواهد بود.

در 8 اکتبر، هیئت بین دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) گزارش جدیدی را درباره "گرم شدن جهانی 1.5 درجه سانتیگراد" منتشر کرد و اعلام کرد که محدود کردن گرم شدن کره زمین به 1.5 درجه سانتی گراد نیازمند تغییرات سریع و بی سابقه و بی سابقه در تمام ابعاد جامعه است. با منافع واضح برای مردم و اکوسیستم های طبیعی، محدود کردن گرم شدن کره زمین به 1.5 درجه سانتی گراد در مقایسه با 2 درجه سانتیگراد می تواند در کنار تضمین یک جامعه پایدار و متعادل باشد.

سالیان سال است که رودخانه‌های بهمنشیر و اروند به‌طور مستقیم و رودخانه کارون به‌طور غیرمستقیم در استان خوزستان، با پدیده‌ای به نام شوری آب دست و پنجه نرم می‌کنند. 

سیکل جزر و مد دریا هر هفت ساعت یک‌بار با جریانی حدود 300 تا 500 مترمکعب بر ثانیه به سمت رودخانه‌های اطراف یورش برده و انبوهی از آب شور را وارد رودخانه‌های بهمنشیر، اروند و کارون می‌کند.

این چرخه دو بار در شبانه‌روز به اوج رسیده، به‌طوری که شوری (هدایت الکتریکی) 17 هزار تا 30 هزار میکروموس بر سانتی‌متر را به پیکر رودخانه‌های بهمنشیر و کارون تحمیل می‌کند. از سویی پایین بودن دبی رودخانه‌های بهمنشیر، اروند و کارون به‌دلیل خشکسالی‌های اخیر، ورود زه‌آب‌های کشاورزی و مزارع پرورش‌ماهی و از سوی دیگر نیز تغییر رژیم حوضه ناشی از عوامل انسانی و طبیعی بالادست استان دست‌به‌دست هم داده تا کیفیت آب را مغلوب این نبرد کند.

دهمین دوره جشنواره فراگیری نخستین واژه «آب» با ابلاغ دستورالعمل و برنامه زمان‌بندی آن از سوی شرکت مهندسی آبفای کشور و با مشارکت فعال وزارت آموزش و پرورش در سطح مدارس ابتدایی سراسر کشور آغاز شد.

به دنبال برگزاری موفق نه دوره این جشنواره در سال‌های گذشته و با تشکیل کمیته برگزاری متشکل از شرکت مهندسی آبفای کشور، وزارت آموزش و پرورش، شرکت مدیریت منابع آب ایران، سازمان حفاظت محیط زیست و سمن‌های فعال در این حوزه در سطح ملی و نیز کمیته مشابه در سطح استان‌ها دستورالعمل و برنامه زمانی پیشنهادی به شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی ابلاغ شد.

سازمان، در طول هفته جهانی آب در استکهلم پیش از این پاییز، در حیطه مشارکت زنان برای آب و IUCN یک نشریه جدید با عنوان "زنان به عنوان تغییر دهنده در مدیریت آبهای مشترک" منتشر کرد.

حکومت آب آشامیدنی در دهه های آتی، پایه ای برای امنیت جهانی آب خواهد بود. یک بعد مرکزی امنیت آب شامل حفاظت، تخصیص و به اشتراک منابع کم اهمیت و آلودگی آب بین انسان و محیط می باشد.