مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حال حاضر حجم آب مخازن سدهای استان حدود ۵۵۰ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد کاهش یافته است. فرهاد ایزدجو با اشاره به کاهش قابل توجه ورودی به سدهای خوزستان در خصوص مدیریت منابع آبی برای عبور از بحران کم آبی اظهار کرد: ورودی آب به سدهای خوزستان نسبت به متوسط دراز مدت، تقریبا ۵۳ درصد کاهش یافته است که این کاهش در سدهای کرخه و مارون شدیدتر بوده است.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: هر چند بارش‌های روزهای اخیر در برخی نقاط استان خوزستان مناسب و سبب تامین آب برای زمین‌های کشاورزی شد اما از نظر منابع آب، تنش آبی در استان همچنان پابرجاست و تنها ۴ درصد از حجم مفید مخازن سدهای خوزستان دارای آب است. فرهاد ایزدجو در خصوص وضعیت بارش‌های چند روز گذشته در خوزستان اظهار کرد: در پی فعالیت سامانه بارشی از تاریخ ۲۹ آبان تا اول آذرماه، دبی رودخانه‌های مارون، کارون و دز در اثر فعال شدن مسیل‌ها و حوضه میانی افزایش یافت و بیشترین بارش ثبت‌شده در استان در بازه زمانی فوق در شهرستان شوشتر بود که در طی سه روز ۸۳ میلیمتر بارش اتفاق افتاد.

معاونت مطالعات زیر بنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی طی گزارشی به بررسی بحران آب با عنوان عبور از بحران، ایجاد پایداری و بهبود شرایط با کاهش مصارف آب و افزایش بهره وری با تأکید بر حوضه آبریز زاینده رود پرداخته است. به نقل از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، در این گزارش آمده: به‌دلیل سپری شدن سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با خشکسالی شدید و کاهش حدود ۴۰ درصدی منابع آب سد زاینده ‏رود، همچنین پیش ‏بینی تداوم خشکسالی توسط سازمان هواشناسی کشور، شرایط مساعدی از نظر تأمین منابع آب برای این سد در سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ متصور نیست. با توجه به آمار ارائه شده ازسوی وزارت نیرو تا ۷ آبان‌ماه ۱۴۰۰، هرچند ورودی سد زاینده‌رود نسبت به سال گذشته تا همین روز، ۸% بیشتر بوده اما میزان حجم آب موجود در مخزن سد کمتر از ۱۷۰ میلیون مترمکعب بوده که معادل کمتر از ۱۵% حجم مخزن است.

 پنجمین شماره از گاهنامه گفتمان آب آبان ماه 1400 به همت اندیشکده تدبیر آب ایران منتشر شد. این شماره به مساله شهرنشینی و رابطه آن با آب اختصاص دارد و نگاهی تاریخی به نقش فناوری زیست‌بومگرا (کاریز) در توسعه شهرنشینی داشته است. یادداشت که به قلم پروانه پورشریعتی، استاد تاریخ در دپارتمان علوم اجتماعی - کالج فنی نیویورک و سید احمد حسینی، پژوهشگر ارشد در اندیشکده تدبیر آب ایران نگارش یافته است، به‌ اختصار، با در نظر گرفتن برخی ابعاد تاریخی مسأله آب و تأثیر آن بر توسعه شهرنشینی در فلات مرکزی ایران، به نقش آب به عنوان رکن بنیادین این فرایند می‌پردازد.

بعد از گذشت حدود ۱۰ روز از آغاز تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهانی نسبت به خشک شدن زاینده‌رود، قشرهایی از مردم این شهر نیز به کشاورزان پیوستند و با تجمع در کنار پل خواجو خواهان جاری شدن دائمی آب این رودخانه شدند. تجمع‌کنندگان، امروز (جمعه-۲۸ آبان) در بستر خشک زاینده‌رود جمع شدند و شعارهای اعتراضی سر دادند.

یک کارشناس ارشد مدیریت منابع آبی گفت: تمرکز و هسته اصلی سیاست‌های اقتصادی دولت بر توسعه بخش مسکن متمرکز شده است، درحالی که این بخش اقتصادی به طور تقریبی انبوهی از بحران های زیست محیطی را پدید آورده است، چراکه برای توسعه مسکن نیازمند تغییر کاربری اراضی پیرامون شهرها هستیم. داریوش مختاری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تغییر کاربری به طور معمول جریان‌های سیلابی را تشدید می کند، اظهارکرد: در همان حال، توسعه بخش مسکن با درخواست انشعاب (اشتراک) آب همراه است و مخاطرات تامین آب شرب را به ویژه برای سال‌های خشک افزایش می دهد. 

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا گفت: میزان بارش‌ها در مهرماه امسال نسبت به دوره بلندمدت ۵۳ ساله، کاهش ۴۲ درصدی داشته است اما در روزهای اخیر به دلیل بارش‌ها شاهد تغییر شرایط هستیم. قاسم تقی‌زاده خامسی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه بارش‌های چند روزه نمی‌تواند بحران آب ۵۰ ساله را جبران کند، اظهار کرد: البته بارش‌های سه روز گذشته در برخی استان‌ها مثل قم، اصفهان، قزوین، تهران، مرکزی، یزد و کرمان درصد بارندگی را نسبت به متوسط ۵۲ ساله که معیار اصلی در مقایسه بارش است، افزایش داد و از -۴۰ به -۷ رسید.

آمار شرکت مدیریت منابع آب کشور نشان می‌دهد، تا ۱۴ آبان‌ماه سال آبی جاری (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) میزان کل حجم موجود آب در مخازن سدهای کشور حدود ۱۷.۹ میلیارد مترمکعب است که کاهشی در حدود ۲۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته را نشان می‌دهد. بررسی وضعیت سدهای کشور نشان می‌دهد، میزان کل ورودی به سدهای کشور طی سال آبی جاری حدود ۱.۵۷ میلیارد مترمکعب است که کاهشی معادل ۲۶ درصد نسبت به سال آبی گذشته در مدت مشابه را تبیین می‌کند.

از اواسط دهه ۸۰ خورشیدی دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران، در حال آب رفتن است. در سال‌های گذشته این پهنه آبی جان تازه‌ای یافته است اما با شنیده شدن زمزمه‌هایی مبنی بر احداث سد در حوضه آبریز این دریاچه، دوباره زنگ خطر به صدا درآمده است. یک کارشناس آب با تاکید بر ممنوعیت ساخت سد در این حوضه آبریز بر اساس مصوبه ستاد احیای دریاچه ارومیه از خطرات ساخت این سدها می‌گوید.

مدیرعامل سد دز با اشاره به آخرین وضعیت این سد گفت: در شرایط فعلی فقط ۷۰ میلیون مترمکعب از ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب پشت سد قابل بهره‌برداری است و با این حجم، حداکثر تا یک ‌ماه آینده می‌توانیم شرایط را ادامه دهیم و ۷۰ میلیون مترمکعب را مصرف کنیم. سعید رئوفی نسب در حاشیه بازدید خبرنگاران از سد دز، اظهار کرد: اینکه سد دز در فصل پاییز در پایین‌ترین تراز خود باشد طبیعی است اما امسال یک سال خاص و شرایط ویژه است و باید به این مساله توجه داشته باشیم.

این بخش یک چارچوب مفهومی جدید برای توصیف خطر خشکسالی سیستمیک معرفی می‌کند، به دنبال آن مقدمه‌ای بر رویکردها و پیشرفت‌های اخیر در ارزیابی خطر خشکسالی کنونی و آینده در همه ابعاد خطرات خشکسالی، قرار گرفتن در معرض و آسیب‌پذیری‌های سیستم‌ها ارائه می‌شود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری گفت: دبی چشمه آب کوهرنگ به‌شدت کاهش پیدا کرده است، خشکسالی و کاهش بارش تهدیدی برای تامین آب شرب خواهد بود، مردم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند. احمدرضا محمدی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به کاهش شدید دبی آب چشمه کوهرنگ، اظهار کرد: عمده آب شرب شهرستان‌های فارسان، کوهرنگ و شهرکرد از طریق این چشمه تامین می‌شود، خشکسالی و کاهش بارش تهدیدی برای تامین آب شرب خواهد بود.

خشکسالی بی‌سابقه در ایران، منابع آبی کشور را به مرز بحران رسانده و گزارش‌های هواشناسی هم پائیز خشک و کم‌بارشی را پیش‌بینی کرده است. استان تهران هم که پنج سد را در اطراف خود دارد، نسبت به سال گذشته با کمبود منابع آب روبرو است؛ آن هم به اندازه مصرف ۱۰۰ روز کمتر از سال قبل. حالا تهران در شرایطی سال آبی را شروع کرده و مهرماه را هم پشت سر گذاشته که نسبت به سال قبل، بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب کسری دارد.

مهندس حرفه ای جف موریش نمی تواند آب و هوا را مهندسی کند - مهم نیست اعضای کلیسای سوزانویل، کالیفرنیا چه می گویند. اما پس از چندین سال خشکسالی، در سال 2015 او گروهی را برای باران دعا کرد، حتی اگر دیگران می گفتند این هیچ فایده ای ندارد. در شبی که در ماه فوریه به آنجا رفتم، حاضران با سر خم و چشمان بسته روی صندلی ها در کنار چهار میز پلاستیکی بلند سفید به هم چسبیده و مربعی را در وسط اتاق جمع کرده بودند. در امتداد یک دیوار یک میز و رایانه و چاپگر نشسته بود و روی دیوار دیگر تخته ای سفید با یک آیه کتاب مقدس مدرسه یکشنبه نیمه پاک شده آویزان بود. موریش با دعا برای دانش مسیح برای نفوذ در روح مردم در حالی که باران خاک را اشباع می کند، شروع کرد: "درست مانند باران و برف، طراوت می بخشد و زندگی می بخشد. حضور شما زندگی را نیز به ارمغان می آورد. … به مردان و زنان کمک کنید تا مسیح را در همه اتفاقات ببینند. به آنها کمک کنید در هر شرایطی شما را ببینند. " در اطراف میز، اعضای گروه با درخواست هایی برای شفای زمین و "بازگرداندن این ملت به کسی که شما را دوست دارد" پاسخ دادند.

افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی توسط بشر به‌ویژه ‍‍پس از انقلاب صنعتی، موجب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و در نهایت تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی و حالا مقابله با این ‌پدیده به یکی از مهمترین دغدغه‌ها در سطح جهان تبدیل شده است. رییس گروه تغییر اقلیم مرکز ملی هوای سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تغییر آب و هوا یکی از مهمترین معضلات کشور ما است که می‌تواند باعث تشدید خشکسالی و تنش آبی شود بنابراین لازم است در این زمینه برنامه‌ریزی‌های جدی در سطح ملی صورت گیرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: در چهار حوضه کارون، مارون، دز و کرخه محدودیت کشت پاییزه داریم. خدارحم امیری زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کشت پاییزه در خوزستان اظهار کرد: بیش از ۹۰ درصد آب مصرفی در حوزه کشاورزی در خوزستان از رودخانه‌های بالادست تامین می‌شود و این مساله در حالی است که در استان‌های بالادست با کاهش حدود ۵۰ درصدی بارش‌ها مواجه هستیم.

 سد لار یکی از پنج سد تامین کننده آب شرب استان تهران است. در سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰، تهران با ۳۰۰ میلیون متر مکعب کسری مخازن و کاهش ۳۷ درصدی بارندگی مواجه بود. متوسط کسری مخزن در این استان حدود ۱۵۰ میلیون متر مکعب به شمار می‌آید که از این ۱۵۰ میلیون متر مکعب حدود ۴۰ میلیون متر مکعب مربوط به شهر تهران و مابقی برای دیگر نقاط است. هم اکنون ۴۵۸ میلیون مترمکعب آب در سدهای تهران ذخیره شده است و این مقدار در مدت مشابه سال گذشته ۷۵۳ میلیون مترمکعب بود. این موضوع نشان دهنده ۲۹۵ میلیون مترمکعب کسری مخازن سدهای پنجگانه تهران است.

این خلاصه برای سیاست گذاران (SPM) یافته های کلیدی مشارکت گروه کاری (WGI) در گزارش ششم ارزیابی IPCC (AR6) در زمینه علوم فیزیکی تغییرات آب و هوا را ارائه می دهد. این گزارش بر اساس مشارکت گروه کار 2013 در گزارش ارزیابی پنجم IPCC (AR5) و گزارشات ویژه IPCC 2018–20192 از چرخه AR6 و شامل شواهد جدید بعدی از علوم آب و هوا است. این SPM یک خلاصه در سطح بالا از درک وضعیت فعلی آب و هوا، از جمله نحوه تغییر و نقش نفوذ انسان، وضعیت دانش در مورد آینده آب و هوایی احتمالی، اطلاعات آب و هوا مربوط به مناطق و بخش ها و محدود کردن ارائه می دهد. تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت انسان بر اساس درک علمی، یافته های کلیدی را می توان به عنوان گزاره های واقعی تدوین کرد یا با سطح اطمینان ارزیابی شده با استفاده از زبان کالیبراسیون IPCC همراه شد. مبنای علمی برای هر یافته کلیدی در بخشهای اصلی گزارش اصلی و در ترکیب تلفیقی ارائه شده در خلاصه فنی (از این پس TS عنوان می شود) یافت می شود و در براکت های مشخص نشان داده شده است. اطلس تعاملی AR6 WGI اکتشاف این یافته های مهم ترکیب و حمایت از اطلاعات تغییرات آب و هوا را در مناطق مرجع WGI تسهیل می کند.

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات جوی است که به‌طور خزنده در سطح جهان شکل گرفته است و به صورت منطقه‌ای عمل می‌کند و پایان آن نامعلوم وچگونگی وقوع و اثرات آن در هر ناحیه با ناحیه دیگر متفاوت است. با توجه به تشدید خشکسالی در ایران و احتمال تداوم به پنج نکته درباره خشکسالی بر اساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران اشاره می‌شود:

رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از افزایش خروجی سد کرخه به میزان ۱۶۰ مترمکعب و سد دز به میزان ۱۴۰ مترمکعب برای مناطق پایین دست خبر داد. فریدون حسنوند نماینده مردم اندیمشک در مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در توییتر، نوشت:

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن انتقاد از اینکه نگاه برخی سیاستگذاران در کشور به موضوع محیط زیست نگاهی فانتزی است، گفت: طی چهار سال اخیر بیش از ۱۰۰۰ محیط‌بان به مجموع محیط‌بانان کشور افزوده شده است.  عیسی کلانتری امروز در نشستی خبری که در سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت هفته محیط زیست برگزار شده بود، اظهار کرد: درحال‌ حاضر تمامی مردم دنیا بی‌توجهی سران کشورها به موضوع محیط زیست را لمس کرده‌اند. از این‌ رو نیاز است که تمامی کشورهای جهان در زمینه حفاظت از محیط زیست و کره زمین تجدید نظر کنند.

عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی گفت: در حال حاضر به دلیل فشاری که بر منابع طبیعی آب وارد شده، وضعیت منابع آب و اکوسیستم کشور بسیار شکننده است. اگر  با خشکسالی شدیدی که بیش از دو دهه به طول بی‌انجامد ( ابر خشکسالی) مواجه شویم، با صدمات وحشتناکی رو به رو خواهیم بود. کامران داوری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت منابع آب زیر زمینی در خراسان رضوی و وقوع خشکسالی در استان بیان کرد: برای موقعیت‌های اضطراری ناشی از وقایع طبیعی مانند سیل، زلزله و خشکسالی باید از قبل اندیشیده و برنامه‌هایی برای زمان وقوع چنین اتفاقاتی پیش‌بینی شود. به این برنامه‌ها، برنامه عکس‌العمل به شرایط اضطراری می‌گویند. این برنامه‌ها در کشور برای بلایای  طبیعی همچون زلزله و سیل موجود است، ولی برای خشکسالی متاسفانه در این حوزه عقب افتادگی‌هایی وجود دارد.