معرفی

نرم افزار WEAP ابزاری کامپیوتری برای برنامه ریزی یکپارچه منابع آب است. این ابزار چهارچوبی جامع، قابل انعطاف و کاربردوست را برای تحلیل سیاستها فراهم می کند. تعداد متخصصانی که WEAP را به جمع مدل ها، پایگاه های داده، صفحات گسترده و سایر نرم افزارهای خود اضافه می کنند، رو به افزایش است.

در این بخش، هدف، رویکرد و ساختار WEAP بررسی می شود.  مطالب موجود در خودآموز WEAP نیز معرفی شده است. ساختار این خودآموز به صورت مجموعه ای از ماژول های مختلف است تا بتواند کاربر را با تمام جنب ههای متفاوت قابلیت های WEAP آشنا کند. هر چند این خودآموز بر اساس مثال های ساده تألیف شده، اما اکثر مسائل مربوط به WEAP را را پوشش می دهد. یک مدل پیچیده تر با  عنوان  "Weeping River Basin" نیز در محیط نرم افزار قرار داده شده که دارای جزئیات بیشتری از شبیه سازی سیستم های واقعی است.

    افزایش سریع جمعیت و محدودیت امکانات موجود، لزوم استفاده بهینه از منابع آب را ضروری می نماید. بر این اساس وجود یک راهنمای جامع درخصوص اخذ و مدیریت بهینه اطلاعات مکان مرجع جهت بررسی کاربرد سیستم های اطلاعات مکانی و سنجش از دور  در استخراج پارامترهای موثر مطالعات هیدرولوژیکی حوضه های آبریز و استفاده از علوم و فناوری های اطلاعاتی پیشرفته که نیاز به اندازه گیری و مشاهدات میدانی را کاهش می دهد، بیش از پیش احساس می شود. امروزه سیستم های اطلاعات مکانی جهت اخذ، ذخیره سازی، بازیابی، به هنگام سازی، پردازش، نمایش، کاربرد و تبادل اطلاعات مکان مرجع به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند. در این رابطه جهت برآورد نحوه استخراج پارامترهای موثر مطالعات هیدرولوژیکی حوضه های آبریز و کاربردهای سیستم های اطلاعات مکانی و سنجش از دور در مطالعات هیدرولوژیکی حوضه های آبریز، علوم و فنون مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله این علوم و فنون می توان به مدل سازی رقومی زمین مرجع (DTM)، زمین آمار، آمار مکان،تجزیه و تحلیلهای مکان مرجع، هیدرولوژی، ژئومورفولوژی، زمین شناسی و ... اشاره نمود. 

    از دیرباز بهره برداری بهینه از منابع در دسترس بشر مورد توجه بوده و با توسعه علم و فناوری، توجه به این امر اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این فرایند که در مقاطع زمانی گوناگون، متأثر از مناسبات میان استفاده کنندگان و با انگیزه ساماندهی عوامل برای دستاوردهای بهتر است، هیچگاه متوقف نشده و نقطه پایانی نیز نمی توان بر آن گذاشت. با چنین اعتقادی، رویکرد استفاده بهینه از آب کشاورزی مورد عنایت مدیران بخش کشاورزی قرار گرفته و در این راستا تدوین شرح خدمات ایجاد و ساماندهی نظام های بهره برداری مناسب آب کشاورزی به عنوان قدمی هوشمندانه جهت پاسخگویی به این نیاز ملی، به وسیله دفتر امور آب و خاک معاونت آب و خاک و صنایع وزارت جهاد کشاورزی در دستور کار قرار گرفت. در این ارتباط دفتر آب و خاک کشاورزی ضمن انعقاد قرارداد با مهندسین مشاور متخصص در این زمینه، مقرر نمود تا با بررسی نظام های بهره برداری از آب کشاورزی و تشخیص محدودیت ها و امکانات آنها برای استفاده بهینه، شرح خدماتی تدوین شود تا بر اساس آن بتوان با طراحی و پیشنهاد نظام بهره برداری مناسب آب کشاورزی و ساماندهی نظام های موجود بهره برداری آب کشاورزی در سطح ملی و بر اساس آن، استفاده مطلوب از منابع در دسترس را فراهم نمود. ضرورت انجام چنین مطالعاتی بدلیل کمبود و عدم تناسب میزان آب در دسترس و یا اساسا منابع آبی کشور در قیاس با منابع خاک و نیازهای روزافزون صنعت، معدن و شرب است که عدم بهره برداری و نگهداری مناسب از تاسیسات آب و آبیاری نیز بر آن افزوده می شود.