2. آشنایی با سیستم های اطلاعات جغرافیایی
2. 1. نگاهی کلی
سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) امروزه به شکلی فزاینده به ابزاری مهم برای درک و برخورد با مشکلات عاجل آب و مدیریت منابع مرتبط، در جهان ما تبدیل شده است. مفاهیم و فناوری GIS به ما در جمع آوری و سازماندهی داده ها در مورد این گونه مسائل و درک روابط مکانی آنها کمک خواهد کرد. قابلیت های تجزیه و تحلیل در سیستم اطلاعات جغرافیایی، راهکارهایی را برای مدل سازی و جداسازی داده ها ارائه کرده است، که به تصمیم گیری های حمایتی برای مدیریت منابع در طیف گسترده ای از مقیاس ها، از محلی گرفته تا جهانی کمک خواهد کرد.GIS دارای ابزاری برای تجسم خصوصیات منابع است، که در نتیجه سبب افزایش درک در پشتیبانی از تصمیم سازی ها خواهد شد.
در این فصل یک نمای کلی و چند تعریف از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای معرفی مفاهیم و فناوری های موجود در GIS ارائه خواهد شد. این دید کلی از GIS شامل تکنولوژی های کسب و تبدیل داده ها، مدیریت داده ها و تجزیه و تحلیل آنها می باشد. همچنین در اینجا ما نیازمند شرح بیشتری از ابعاد مدیریت در GIS هستیم، که بیان می دارد، پیاده سازی GIS می تواند مستلزم تغییراتی اساسی در مسیر برنامه ریزی و طراحی مهندسی باشد. این فصل با بازبینی مختصری حول نرم افزار محبوب GIS به اتمام میرسد.
2. 2. مبانی سیستم اطلاعات جغرافیایی
2. 2. 1. تعاریف
تعاریف مختلفی که برای سیستم اطلاعات جغرافیایی ارائه شده، سبب تقویت ابعاد گسترده این نرم افزار گشته است؛ که در زیر به شرح تعدادی از این تعاریف خواهیم پرداخت. عناصر GIS، تکنولوژی داده و اطلاعات را برای پشتیبانی از آن شامل می شود (به عنوان مثال، کامپیوتر، نرم افزار و شبکه). لازم به ذکر است که، داده های مکانی به معنی داده هایی است که دارای یک مختصات مشخص جغرافیایی باشند. جعبه ابزار موجود در GIS بر روی اجزاء سخت افزاری و نرم افزاری تمرکز دارد. در مجموع، به یک GIS می توان به عنوان یک سیستم مدیریت اطلاعات که امکان دسترسی و دستکاریِ (اصلاح) داده های مکانی و تجسم بصری از این داده ها و همچنین امکان تجزیه و تحلیل نتایج حاصل شده را فراهم کرده، نگاه کرد. نباید فراموش کرد که در اینجا همچنین جنبه های انسانی و سازمانی نیز وجود دارند؛ برای مثال باید بر روی استاندارهای یکپارچه سازی و اشتراک داده بین سازمان ها توافقاتی وجود داشته باشد. در نهایت، تنظیمات سازمانیِ موجود، اعم از فنی، سیاسی، مالی و محیط هایی بر اساس تعامل بین ذی¬نفعان که در هر کدام از آنها به گونه ای از GIS استفاده می شود، به این ترتیب به وجود آمده است.
هرم GIS (شکل 2-1) نشان می دهد که GIS بر روی پایه و اساس اطلاعات مکانی و توصیفی ساخته شده است. و کاربران می توانند به پایگاه داده برای اداره کردن تجزیه و تحلیل ها و تولید تجسّمات تصویری از داده ها دسترسی داشته باشند. در عمل، حجم هرم اختصاص داده شده به پایگاه داده، زمان و تلاش مورد نیاز برای ساخت یک GIS موفق را نشان می دهد.
شکل 1-2 هرم GIS را نشان می دهد که بیان می دارد، تجزیه و تحلیل ها و تجسّمات، از پایگاه داده ای دریافت شده اند، که پایه و اساس آن را تشکیل می دهند. تجزیه و تحلیل به طور مستقیم به پایگاه داده پیوند خورده است، و فعل و انفعالات بصری می تواند در بین بیننده و پایگاه داده.
- GIS یک سیستم کامپیوتری است که برای ضبط، ذخیره، بازیابی، تجزیه و تحلیل و نمایش داده های مکانی استفاده می گردد (Clarke 1995).
- GIS "یک سیستم اطلاعاتی است که برای کار با داده های شناسه[1] شده توسط مختصات مکانی و یا جغرافیایی طراحی شده است" (Star and Estes 1990).
- GIS "برنامه ای برای ایجاد تغییرات در داده های نقطه ای، خطوط، و مناطق، جهت بازیابی داده ها برای نمایش موقعیت و تجزیه و تحلیل است" (Duecker 1987).
- GIS شامل پنج عنصر اصلی می باشد: "داده ها، سخت افزار، نرم افزار، روش ها و افراد" (Dangermond 1988).
- GIS "شامل چهار عنصر اساسی است که در چارچوب نهادی عمل می کنند: سخت افزار، نرم افزار، داده ها و زیست افزار" (Maguire 1991).
- GIS "یک نهاد سازمانی، منعکس کننده ساختار سازمانی است که با یک پایگاه داده، توسط تخصص و البته با ادامه حمایت های مالی در طول زمان، با تکنولوژی ادغام گردیده است" (Carter 1989).
[1] Referenced
ترجمه از: بهزاد سرهادی
