ناسا با استفاده از ماهواره های دقیق باران سنجی خود نمودار بارش یک هفته ای که همچنان بر قاره استرالیا ادامه دارد را نشان می دهد. این بارش که گفته شده دوره بازگشت 50 ساله دارد بر روی کل مساحت این قاره محاسبه گردیده است؛ یعنی مساحتی بالغ بر 7.692 میلیون کیلومتر مربع. مجموع بارش یک هفته اخیر حدود 64 میلیمتر بود. بنابراین حجم سیلاب بر کل این قاره 493 میلیارد متر مکعب بوده است! این رقم معادل 83 سد کرخه در بیشترین تراز آب خود است.

نقشه برداری از میزان سیلاب برای سیلاب های فعال برای مسئولان محلی و منطقه ای و سازمان های امداد رسانی در برابر حوادث که باید مشخص کنند که کجا تلاش خود را متمرکز کنند بسیار مهم است. ناسا، قابلیت Atmosphere Near-Time نزدیک به زمان واقعی برای EOS (LANCE) را به رصدخانه سیل دارتموث و بخش نقشه برداری جهانی MODIS برای زمان واقعی (NRT) ارائه می دهد.

کشورهای در حال توسعه با رشد شهرهای به اصطلاح بی قاعده رنج می برند. کمبود زیرساخت های اساسی و مدیریت ناکافی رشد شهری منجر به بروز مشکلات سیلاب شهری می شود. مفهوم خطر ترکیبی از احتمال وقوع خطر با عواقب وارده به یک سیستم است. بنابراین، چندین امکان اقدام در کاهش خطر سیل وجود دارد: کاهش خطر و / یا آسیب پذیری سیستم. در این زمینه، هر دو اقدامات ساختاری و اقدامات غیر ساختاری ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. اقدامات ساختاری سنتی غالباً با کانال کشی رودخانه ها، دایک ها و سدها همراه است. در دهه های گذشته، مفاهیم سیستم های زهکشی پایدار بوجود آمده اند که تمایل دارند رواناب منابع را کنترل کنند. اقدامات ذخیره سازی و نفوذ برای کاهش تأثیر روند شهرنشینی بر چرخه هیدرولوژیکی برنامه ریزی شده است. نقشه برداری از سیل، تنظیم کاربری اراضی و سازه های ضد سیل در این زمینه به عنوان اقدامات غیر ساختاری ظاهر می شود.

نقشه های اضطراری یا فرار و تخلیه، نقشه هایی هستند که اطلاعات لازم برای رویارویی در هنگام وقوع سیلاب را در اختیار شهروندان قرار می دهند. در این نقشه ها، علاوه بر این که راه های فرار و پناهگاه های امن در هنگام سیلاب باید به طور مناسبی نمایش داده شود، جزییات لازم مانند راه های دسترسی، خیابان ها، کوچه ها، تقاطعات و سایر اطلاعات ترافیکی لازم نیز باید مشخص و گویا باشد.

داده ها و اطلاعات صحیح از یک منطقه یکی از عوامل تعیین کننده در صحت مدل سازی ها و تهیه نقشه ها ی سیلاب است. از این رو، کمبود اطلاعات لازم که عموما به صورت کمبود اطلاعات پارامترهای مطرح در تعیین خطرپذیر ی، دقت پایین مدل سازی ها و نقشه های موجود، عدم وجود اطلاعات از مناطق ویژه (مناطق نظامی، مرزهای بین المللی و سایر موارد) و دیجیتالی نبودن اطلاعات می باشد، از جمله عواملی است که می تواند تهیه نقشه های خطر سیلاب را با مشکل مواجه کند.

مفهوم خطرپذیری

خطرپذیری ترکیبی از احتمال وقوع سیلاب و پتانسیل بروز خسارت می باشد. احتمال وقوع سیل در مفهومی به نام تعریف می شود. در حقیقت خطرپذیر ی « آسیب پذیری » و « در معرض بودن » و پتانسیل بروز خسارت در مفاهیم « خطر » ترکیب سه مفهوم خطر، آسیب پذیری و در معرض خطر بودن می باشد. این سه مفهوم در مثل ث خطرپذیر ی شکل نشان داده شده است.

مولفه های جریان مانند پهنه پخش سیلاب، عمق و سرعت جریان به تنهایی تعیین کننده میزان خطرات تهدیدکننده سیلاب در سیلاب دشت نمی باشد، بلکه ترکیبی از پارامترهای جریان، عامل اصلی بروز خسارت ناشی از سیل است. لذا به منظور تعیین میزان تهدید سیل باید حدی از عوامل جریان مانند پهنه سیل گیر، عمق و سرعت جریان، سرعت پخش سیل و یا ترکیبی از آن ها را که می تواند آسیب ایجاد کند، به عنوان معیاری برای میزان خطرات سیل در نظر گرفت و بر آن اساس ناحیه بندی خطر را انجام داد. 

نقشه های سرعت جریان، بیانگر مقدار سرعت جریان در هر نقطه از یک منطقه و در محدوده پخش سیلاب می باشند. ترسیم این نقشه ها زمانی امکان پذیر خواهد بود که اطلاعات سرعت جریان در هر نقطه در اختیار باشد. این مساله باید با انجام مدل سازی های دو بعدی از جریان سیلاب به دست آید. لیکن در برخی موارد سرعت جریان حاصل از مدل های یک بعدی نیز می تواند در تهیه نقشه های خطر سیل به کار رود. با توجه به این که تهیه نقشه سرعت جریان در پهنه سیلابی مستلزم صرف هزینه و زمان می باشد، تهیه این نوع از نقشه ها صرفا برای رودخانه ها ی با اهمیت زیاد توجیه اقتصادی خواهد داشت.

نقشه های عمق سیلاب (سطح تراز آب) یکی از ابزارهای پرکاربرد در تعیین میزان خطرات سیلاب و بیانگر میزان عمق جریان سیلاب در هر موقعیت از منطقه تحت تاثیر سیلاب است. عمق جریان سیلاب می تواند بر اساس مدل سازی (یک بعدی یا دو بعدی) رودخانه، تحلیل های آماری و یا داده های مشاهداتی پس از وقوع سیلاب در منطقه تعیین گردد. این نقشه ها یکی از اطلاعات پایه به منظور تهیه نقشه های خطر و خطرپذیری سیلاب محسوب می شوند و در مدیریت سیلاب و برنامه ریزی های شهری و برون شهری به کار می روند.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به اینکه بارش برف بهاری در تهران زودگذر است، گفت: تداوم بارش‌ها در تهران طی دو روز آینده احتمال وقوع سیلاب را افزایش می‌دهد.

MapInfo از لحاظ تاریخی GIS مورد علاقه است که برای ایجاد، مدیریت و مشاهده مدل های TUFLOW مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم دارای چندین مزیت نسبت به سایر سیستم عامل های GIS از جمله سهولت استفاده، هزینه، استحکام، سرعت  انواع شیء مختلط (به عنوان مثال نقاط و خط ها) و نماد شناسی در یک لایه، به راحتی سفارشی می شود (برای مثال، به miTools مراجعه کنید). با این حال، MapInfo عمق ویژگی ها را در مقایسه با، به عنوان مثال ArcGIS، ندارد و اغلب به عنوان یک سیستم اطلاعات جغرافیایی شرکتی گزینه ای ارجح نیست. بسیاری از کاربران TUFLOW رویکرد استفاده از MapInfo را برای مدل سازی TUFLOW اتخاذ می کنند و از GIS شرکت خود برای نقشه برداری سیل نهایی و سایر کارهای پردازش قبل و بعد استفاده می کنند.

توسط پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس صورت گرفت؛

گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه تربیت مدرس در راستای انجام رسالت دانشگاهیان و ارائه علل وقوع سیل در استان گلستان، نقشه‌های پهنه‌بندی و تجزیه و تحلیل سیل این استان در تاریخ ۳ و ۱۳ فروردین ماه سال جاری را بررسی کرد.

به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه تربیت مدرس، نقشه‌های پهنه‌بندی و تجزیه و تحلیل سیل استان گلستان در تاریخ ۳ و ۱۳ فروردین سال جاری را با استفاده از اطلاعات مکانی و تصاویر راداری و اپتیکال ماهواره‌های 1 Sentinel ، 2 Sentinel سازمان فضایی اروپا و همچنین ماهواره لندست ۸ سازمان فضایی آمریکا تهیه کرد.