کشاورزی یکی از بخشهایی است که بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. ضررهای قابل توجهی بر اقتصاد محلی و بازارهای جهانی کالاها و قیمت مواد غذایی تأثیر می گذارد که می تواند منجر به ناامنی غذایی در کشورهای آسیب پذیر شود (ماکسول و فیتزپاتریک، 2012). کاهش تولید مواد غذایی ناشی از خشکسالی در کشورهای عمده کشاورزی می تواند تجارت و قیمت جهانی مواد غذایی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه در مورد جمعیت فقیرتر در مناطق دور از خشکسالی عواقبی خواهد داشت. چنین عدم تعادل خطرات جهانی مربوط به خشکسالی را برجسته می کند. در بدترین حالت، شکست همزمان در چندین منطقه اصلی تولید غذا می تواند منجر به عواقب شدیدی با خطرات سیستمیک و ناآرامی های اجتماعی شود. از این رو، ضرورت رسیدگی به خطرات سیستمیک در برنامه های ملی مدیریت خطر خشکسالی به منظور مقابله بهتر با فشارهای خارجی است.

یک کارشناس ارشد مدیریت منابع آب گفت: لازم است ابرپروژه‌های انتقال آب از خلیج فارس، مورد تحقیق و تفحص مجلس قرار بگیرد و سیاست‌های موجود در این بخش بازبینی شود. داریوش مختاری در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به لزوم توجه به طرح‌های انتقال آب، اظهار کرد: در سال‌های اخیر به دلیل تنش‌های عمدتاً اجتماعی ناشی از انتقال آب بین حوضه ای در نقاط مبدأ و مقصد انتقال، این نوع انتقال آب‌ها همیشه با چالش‌های اجتماعی همراه بوده است، چالش‌های اجتماعی مذکور به حدی بوده که در بعضی از موارد به چالش‌های امنیتی در مقیاس‌های محلی و یا ملی بدل گشته است.

1.2.1 تعریف خشکسالی

خشکسالی یک ویژگی مکرر در همه اقلیم ها است و عموماً با توجه به میانگین آب و هوای بلند مدت یک منطقه مشخص می شود. با توجه به ماهیت پیچیده خشکسالی، تعریف آنها در مناطق اقلیمی متفاوت است و به طور سنتی در بخش های آسیب دیده و رشته های علمی متفاوت است. بنابراین مقایسه ویژگی های خشکسالی در زمان و مکان دشوار است.

خطرات ناشی از خشکسالی برای جوامع، اکوسیستم ها و اقتصادها بسیار بزرگتر و عمیق تر از اندازه گیری است. تأثیرات به طور نامتناسب توسط آسیب پذیرترین افراد تحمل می شود. تأثیرات خشکسالی در جوامع گسترده است - آنها در مناطق وسیعی به هم متصل می شوند، از طریق سیستم های اجتماعی و فنی در مقیاس های مختلف، و در طول زمان ادامه می یابند. عدم آگاهی از چنین ویژگی هایی، از جمله دست کم گرفتن مداوم هزینه اثرات خشکسالی، می تواند منجر به واکنش ناکارآمد و شکست سیستمیک شود. با درک جنبه های شبکه ای جهانی خشکسالی و سایر خطرات پیچیده، تغییرات مورد نیاز برای کاهش خطر و بهبود تجربه خشکسالی امکان پذیر می شود. این گزارش ارزیابی جهانی در مورد کاهش خطر بلایای طبیعی (GAR) در مورد خشکسالی 2021 با هدف برداشتن گامی روشن در جهت ایجاد این آگاهی انجام می شود.

به اعتقاد رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم و استاد زمین­ شناسی دانشگاه شیراز، تعارض راه­‌حل­‌های پیشنهادی برای کاهش گسیل گازهای گلخانه‌­ای با منافع ملی کشورها، دلیل ناموفق بودن تمام تلاش‌­ها در این زمینه است؛ به گونه‌ای که بر اساس پیش بینی‌های بین المللی تا سال ۲۱۰۰ دمای میانگین زمین تا ۳.۷ درجه سانتی گراد افزایش می یابد؛ واقعیتی که هم اکنون با ذوب یخ‌های قطبی، انقراض بسیاری از آبزیان و کلونی‌­های مرجانی، وقوع سیل و خشکسالی و افزایش تعداد طوفان­‌های دریایی مشاهده کرد.

خبرگزاری مهر روز چهارشنبه ۶ مرداد به نقل از هادی کیادلیری، «عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات»، از «خشک شدن رودخانه چالوس» خبر داد. او با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول حفاظت از محیط زیست ایران، مدعی شد احداث سدهای انحرافی برای انتقال آب کشاورزی موجب خشک شدن رودخانه چالوس شده است. آقای کیادلیری ضمن انتقاد از عملکرد سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست، آنها را «منفعل» و «ماشین صدور مجوز» خواند و گفت روند تخریب منابع طبیعی در شمال ایران چنان شدید است که این سازمان‌ها دیگر قادر نیستند آن را مدیریت کنند.

عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به انتشار تصاویر مرگ ماهیان و تشنگی گاومیش‌ها در تالاب خشک هورالعظیم گفت: سازمان حفاظت محیط زیست یک تشکیلات عریض و طویل دارد که خروجی آن صفر است و هیچ اقدامی برای هورالعظیم نکرده است در صورتی که این سازمان باید مطالبه‌گر حق‌آبه زیست محیطی تالاب هورالعظیم باشد.

رئیس گروه پژوهشی می‌گوید، ناپدید شدن لایه‌های یخ شناور در دریاهای منطقه قطب شمال یکی از نشانه‌های مهم گرمایش بیش از حد کره زمین است. مارکوس رکس، رئیس بزرگترین گروه پژوهشی که تا کنون به قطب شمال سفر کرده روز سه شنبه ۲۵ خرداد هشدار داد که روند غیر قابل بازگشت گرمایش زمین احتمالا آغاز شده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن انتقاد از اینکه نگاه برخی سیاستگذاران در کشور به موضوع محیط زیست نگاهی فانتزی است، گفت: طی چهار سال اخیر بیش از ۱۰۰۰ محیط‌بان به مجموع محیط‌بانان کشور افزوده شده است.  عیسی کلانتری امروز در نشستی خبری که در سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت هفته محیط زیست برگزار شده بود، اظهار کرد: درحال‌ حاضر تمامی مردم دنیا بی‌توجهی سران کشورها به موضوع محیط زیست را لمس کرده‌اند. از این‌ رو نیاز است که تمامی کشورهای جهان در زمینه حفاظت از محیط زیست و کره زمین تجدید نظر کنند.

پژوهشگران دانشگاه کانکوردیا در مجله نیچر هشدار دادند که افت سطح آب‌های زیرزمینی ایران به مرز بحران رسیده است. پژوهشگران همچنین بر این باورند که عاملی که مسائل را پیچیده‌تر می‌کند دولت ایران است که در سطح محلی و ملی فاقد تجهیزات لازم برای پرداختن به این بحران رو به رشد است.

درپی ارایه طرح تشکیل وزارت آب، انرژی و محیط زیست از سوی برخی نمایندگان مجلس، یک کارشناس حوزه آب ضمن مخالفت با این طرح، بر لزوم تشکیل «وزارت آب» از طریق ادغام تشکیلات آبی وزارت نیرو با وزارت جهاد کشاورزی و بخش آبخیزداری سازمان جنگل‌ها تاکید کرد. محسن موسوی خوانساری ضمن بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست یک دستگاه نظارتی و وزارت نیرو یک دستگاه‌ اجرایی است، خاطرنشان کرد: مجوز اجرای برخی طرح‌های وزارت نیرو در گرو ارزیابی و مجوز سازمان حفاظت محیط زیست است.  این دو نهاد در تعریف وظایف اصلی خود با یکدیگر منافات دارند و بیشتر واحدهای سازمان حفاظت محیط زیست مانند دفتر ارزیابی اثرات زیست محیطی و دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش این سازمان هیچ نقطه مشترکی با وزارت نیرو ندارد بنابراین ادغام این دو دستگاه نظارتی و اجرایی در قالب وزارت آب، انرژی و محیط زیست به‌هیچ عنوان قابل قبول و امکان‌پذیر نخواهد بود.

چندی است خبر احتمال مرگ جوجه فلامینگوهای دریاچه بختگان، نقل محافل محیط زیستی شده است. مسلما این موضوع مسئله‌ای نیست که بتوان به راحتی از کنارش عبور کرد، موضوعی که فارغ از بحث‌های زیستی و دغدغه‌های حفاظت از منابع طبیعی، به ما یادآوری می‌کند بشر هنوز با محیط اطرافش در صلح نیست و جنگ با همنوعانش جای تعجب ندارد. ​تاریخ بشریت تکرار مداوم همین سمفونی دیوانگان بوده است.

تأثیرات تغییرات آب و هوایی بیشتر به گروه های آسیب پذیر آسیب می رساند، اما اگر آنها نتوانند ابعاد فرامرزی را در نظر بگیرند، اقدامات انطباق نیز می تواند نابرابری را افزایش دهد. خلاصه سیاست جدید چارچوبی برای مقاومت در برابر عدالت و اتصال متصل است - همچنین در آن سوی مرزها.

رییس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به کاهش تراز این دریاچه گفت: با وجود پیگیری‌های انجام شده، وزارت نیرو هنوز حق‌آبه زیست محیطی دریاچه ارومیه را پرداخت نکرده است. وزارت نیرو طی سال گذشته حق‌آبه دریاچه ارومیه طی سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را ۶۴۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد و مقرر شد که این حق‌آبه از ابتدای آذر ماه سال گذشته تا آخر اردیبهشت امسال به سمت ارومیه رها سازی شود اما ستاد احیای دریاچه ارومیه اعلام کرده است که متاسفانه تاکنون تنها بخش کمی از این حق‌آبه - ۱۶۰ میلیون متر مکعب - به دریاچه ارومیه رسیده است و به‌طور کلی می‌توان گفت که اکنون دریچه سدها را به روی ارومیه بسته‌اند.

در پی پیش‌بینی خشکسالی شدید در کشور به علت کاهش بارش‌ها، رییس اتحادیه انجمن‌های منابع طبیعی و محیط زیست کشور گفت: راه حل عبور از خشکسالی در مدیریت جامع حوضه آبخیز است که بارها به آن اشاره شده اما مجلس به آن توجه نمی‌کند. علی سلاجقه در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد: برنامه مدیریت جامع حوضه آبخیز در قالب لایحه «مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری کشور» دیده شده و به کمیسیون‌های مختلف مجلس از جمله کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی ‍‍‍پیشنهاد شده بود. این لایحه چند مرتبه در دستور کار کمیسیون منابع طبیعی قرار گرفت و تصویب شد اما در صحن علنی رد شد.

مهلت ارسال آثار برای نخستین جشنواره فیلم 100 ثانیه‌ای «آب و انرژی» تمدید شد. آخرین مهلت، 17 اردیبهشت نخستین جشنواره منطقه‌ای فیلم‌های 100 ثانیه‌ای «آب و انرژی» که قرار است با همکاری یونسکو و وزارت نیرو برگزار شود، بنا به درخواست علاقه‌مندان برای ارسال آثار، تا 17 اردیبهشت‌ماه سال‌جاری تمدید شد.

رییس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به اینکه وزارت نیرو در پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه کوتاهی کرده است، گفت: در حال حاضر تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته است. فرهاد سرخوش با اشاره به اینکه هرساله جداول منابع و مصارف در حوضه آبریز دریاچه ارومیه توسط وزارت نیرو مشخص می‌شود، اظهار کرد: طی دی ماه سال گذشته میزان مصارف و منابع و البته حق‌آبه دریاچه ارومیه تعیین شد. بر این اساس قرار شد که از سدهای حوضه آبریز ارومیه ۶۴۰ میلیون متر مکعب آب به سمت دریاچه رهاسازی شود.

دیپلماسی آب چیست و جوانان حرفه ای چگونه در این زمینه فعالیت می کنند؟ اینها برخی از مواردی بود که در وبینار اخیر "چشم اندازهای جوانان" که شرکت کنندگان از سراسر جهان را گرد هم آورده بود، مورد بحث قرار گرفت. در سال های اخیر، دولت ها و سازمان های بین المللی با ایجاد فضایی برای جوانان در روند صلح و توسعه، اهمیت قطعنامه 2250 را به طور فزاینده ای درک کرده اند. اما ما باید کارهای بیشتری انجام دهیم و اکنون باید اقدام کنیم.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن انتقاد از عملکرد وزارت نیرو درخصوص پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه گفت: متاسفانه طی سال آبی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ دریچه سدها را به روی ارومیه بسته و اجازه نداده‌اند آبی به دریاچه برسد. مسعود تجریشی اظهار کرد: در حوضه‌های آبریزی مثل دریاچه ارومیه که دارای سد هستند، وزارت نیرو آب را پشت سدها نگه می‌دارد و بر اساس توافق‌های انجام شده در زمان مشخصی آب را به سمت دریاچه رها می‌کند اما متاسفانه طی امسال تمام سدها را بسته‌ و اجازه نداده‌اند که آب به دریاچه ارومیه برسد.

درپی اقدام جدید دولت افغانستان و افتتاح سد کمال‌خان در ولایت نیمروز در نزدیکی مرز ایران و در مسیر رودخانه هیرمند، نگرانی‌هایی از سوی کارشناسان و فعالان حوزه محیط زیست درباره وضعیت تالاب‌ هامون و خطر خشک شدن آن مطرح شد. یک عضو کارگروه آب شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور می‌گوید: تالاب هامون به‌عنوان یک موجود طبیعی صاحب حق است و دولت‌های ایران و افغانستان باید این حقوق طبیعت را در نظر داشته باشند.

رئیس دفتر یونیسف در ایران عنوان کرد: دسترسی به آب آشامیدنی سالم جزو حقوق بشری همه افراد است. رئیس دفتر یونیسف در ایران با بیان اینکه پیامدهای آب ناسالم و بهداشت فردی و عمومی ناایمن بر کودکان سرسام‌آور است، گفت: دسترسی به آب آشامیدنی سالم جزو حقوق بشری همه افراد است. "مندیپ اوبرایان" روز دوشنبه در آئین اختتامیه و معرفی آثار برتر جشنواره ملی نقاشی آب، اظهار کرد: دسترسی به آب آشامیدنی سالم و تأسیسات بهداشت فردی جزو حقوق بشری همه افراد است. این امر چه در زمان ثبات و چه در زمان بحران، چه در شهرها و چه روستاها و در همه کشورهای جهان، صرف نظر از اینکه کجا هستیم، صادق است.