ایران به عنوان کشوری که تا همین صد سال پیش یکی از بی نظیرترین الگوهای مدیریت مصارف آب را در جهان داشت، اکنون یک الگوی بد در زمینه مدیریت منابع آب در جهان است و تا سال 2025 به یکی از خشک ترین و پرمسأله ترین کشورهای جهان در حوزه منابع آب تبدیل خواهد شد.

در سال های اخیر، نمونه های فراوانی از بحران آب مثل افزایش پدیده ریزگردها، خشک شدن رودها، خالی شدن روستاها، درگیری های مردمی بر سر آب و... بخش زیادی از فضای جغرافیایی ایران را فرا گرفته و خسارات برآمده از این مشکلات مدیریت کلان و محلی کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داده است؛ مشکلاتی که گویا اراده یا توانی برای مقابله جدی با این آنها در میان مسئولان دیده نمی شود.

چگونگی تهیه نقشه هم پتانسیل آب زیرزمینی را با استفاده از ارتفاع سطح آب زیرزمینی در سه پیزومتر

اندازه گیری های مربوط به ارتفاع سطح آب در پیزومترها به عنوان اساس تعیین جهت جریان آب زیرزمینی مورد استفاده قرار می گیرند. برای این منظور باید نقشه های هم پتانسیل یا ایزوپیز تهیه شود. برای تهیه نقشه های هم پتانسیل آب زیرزمینی تعدادی پیزومتر در آبخوان حفر می شود که باید توزیع نسبتا یکنواختی در منطقه مورد نظر داشته باشند. با داشتن حداقل سه پیزومتر در هر منطقه می توان خطوط تراز آب زیرزمینی را ترسیم نمود. به منظور تهیه نقشه هم پتانسیل، محل پیزومترها بر روی نقش های با مقیاس مناسب ترسیم می شود (برای مثال در دشت ها مقیاس مناسب اغلب یک به 50000 می باشد).

نوسانات مقدار بارندگی و تغییرات سطح آب زیرزمینی را در یک دوره طولانی مدت در آبخوانی در کالیفرنیا

سطح آب زیرزمینی و نوسانات آب

سطح آب زیرزمینی اعم از سطح ایستابی در آبخوان های آزاد یا سطح پیزومتری در آبخوان های محبوس بیانگر ارتفاع فشا اتمسفری در آبخوان است. ارتفاع فشار اتمسفری در نقط های معین از آبخوان عبارت است از ارتفاع آبی که در یک لوله عمودی در داخل آبخوان می باشد، چنین لوله ای پیزومتر نامیده می شود. در آبخوان های آزاد، ارتفاع فشار اتمسفری در هر نقطه از آبخوان برابر با فاصله عمودی نقطه تا سطح آب می باشد. در آبخوان های محبوس، ارتفاع فشار اتمسفری در نقطه معینی از آبخوان برابر با فشار عمودی نقطه تا سطح پیزومتری آبخوان است.

استان یزد در فلات مرکزی با پراکندگی و فاصله زیاد تعدادی از شهرها نسبت به مرکز استان، از لحاظ میزان بارندگی خشک‌ترین استان کشور محسوب می‌شود؛ به طوری که میانگین بارندگی بلندمدت استان 106 میلی‌متر است که این میانگین در 15 سال اخیر به 90 میلی متر کاهش یافته است.

خشکسالی‌های متوالی در 15 سال گذشته، افت شدید سفره‌های آبی را در پی داشته که منجر به ورود آب‌های شور به سفره آبی و متعاقب آن افت کیفیت را نیز سبب شده است و این، تأمین آب استان را با چالش جدی روبرو ساخته است، به طوری که حفر بیش از یکصد حلقه چاه به منظور تأمین آب شرب از دست رفته نتوانسته بر وضعیت شکننده پیش آمده غالب شود، به گونه ای که هر زمان که برای خط انتقال مشکلی پیش آمده شهرهای برخوردار از آب انتقالی با بحران جدی روبرو شده‌اند.

معاون آب و آبفای وزیر نیرو در اولین نشست اعضای هیات مدیره شرکت‌های بخش آب گفت: نسخه شفابخش آب کشور اقدامات فکری و نرم‌افزاری است و باید از ایده های برتر حمایت کرد.

اولین نشست اعضای هیات مدیره شرکت‌های تابعه بخش آب با هدف تبیین جایگاه و نقش هیأت مدیره در تحقق اهداف صنعت روز چهارشنبه با حضور مهندس رحیم میدانی معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو و مهندس حاج رسولی‌ها مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران و اعضای هیات مدیره شرکت‌ها در محل شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد.

مهندس رحیم میدانی در این نشست با بیان اینکه همه ما مسئولیت سنگینی در بخش آب بر عهده داریم و امانتی که به دست ما سپرده‌اند بسیار پر منزلت است، اظهار کرد: هیات مدیره جزء ارکان اصلی همه شرکت‌هاست و همانگونه که وزیر به عنوان عضو هیات دولت علاوه بر حوزه وزارت خود در همه حوزه‌های دولت فعالیت و مسئولیت ملی دارد، اعضای هیات مدیره نیز علاوه بر حوزه وظایف و مسئولیت‌های خود در بد و خوب عملکرد شرکت نقش بسیار مهمی دارند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر امید بزرگ حداد عضو هیأت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، نظام رتبه بندی شانگهای را یکی از نظام‌های رتبه بندی علمی معتبر و پر استناد جهانی دانست و افزود: این رتبه بندی تنها در ۵ زمینه علوم اجتماعی، پزشکی، حیاتی، مهندسی و علوم طبیعی انجام می‌شد، اما اکنون برای این زمینه‌ها مجموعاً ۵۲ زیرمجموعه (موضوع) تعیین شده است که تمامی دانشگاه‌های جهان در این ۵۲ موضوع مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می‌گیرند.

وی خاطرنشان کرد: ارزیابی رتبه‌بندی اخیر شانگهای در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ و بر اساس دستاوردهای علمی و پژوهشی هر دانشگاه در هر موضوع شامل تعداد مقالات، میزان ارجاعات به مقالات، تعداد مقالات در مجلات تراز اول بین‌المللی، وجود همکاری‌های بین‌المللی از طریق همکاری با محققان سایر کشورها و اخذ جوایز و رتبه‌های اعضای هیأت علمی هر دانشگاه ارزیابی انجام شده است.

تفاهم‌نامه همکاری بین کمیته ملی سدهای بزرگ ایران (IRCOLD) و کمیته ملی سدهای بزرگ کره جنوبی (KNCOLD) امضا شد.

بر اساس اعلام دبیرخانه کمیته ملی سدهای بزرگ ایران، تفاهم‌نامه‌ای با هدف ایجاد همکاری بین کمیته ملی سدهای بزرگ ایران (IRCOLD) و کمیته ملی سدهای بزرگ کره جنوبی (KNCOLD) برای شرکت در مسائل تخصصی مهندسی سد امضا شد.

خاک در زندگی بشر نقش های گوناگونی دارد. از نقطه نظر مهندسی، نقش خاک به عنوان تکیه گاهی که باید در مقابل نیروهاو تنش های ناشی از احداث ساختمان ها و راه ها مقاومت کند و نیز به عنوان مصالح ساختمانی در پروژه هایی نظیر راه سازی، سدهای خاکی، خاکریزها، سیل بندها... حایز اهمّیت است. ارزیابی خاک ها از نقطه نظر کاربردشان به عنوان مصالح ساختمانی، بررسی مقاومت خاک ها در مقابل تنش های وارده در شرایط حاضر و در شرایط پیش بینی شده و نیز مطالعه نیروهایی که خاک به بعضی ابنیه وارد می کند، موضوع علم مکانیک خاک می باشد.

درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته گزارش شد؛

بارش‌های امسال در 18 استان منفی و در 13 استان مثبت/ کاهش بارندگی در 4 حوضه از 6 حوضه آبریز اصلی کشور

میزان کل بارش های کشور از ابتدای مهرماه گذشته تا 7 تیرماه جاری برابر 223 میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 3 درصد کاهش داشته است.

آخرین آمار ثبت شده در شرکت مدیریت منابع آب ایران حاکی از آن است که از ابتدای مهرماه گذشته تا پایان هفته گذشته، میزان بارش‌ها در 18 استان از 31 استان کشور با کاهش بارندگی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه بوده‌اند.

آب دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر کالاها متمایز می‌سازد. اگر چه ممکن است این ویژگی‌ها منحصر به فرد نباشند، اما ترکیب این ویژگی‌ها سبب می‌شود تا آب کالایی منحصر به فرد محسوب شود. در زیر مهم‌ترین تفاوت‌های آب با سایر کالاها شرح داده می‌شود. 

دلایل متفاوت بودن آب

ضروری‌بودن: بدون آب حیات، تولید اقتصادی و محیط زیست وجود نخواهد داشت. تمامی فعالیت‌های انسانی به نوعی به آب وابستگی دارد. آب یک منبع ضروری است. این ویژگی‌ها فقط به آب محدود نمی‌شود، بلکه هوا، سوخت، غذا و زمین نیز دارای همین ویژگی‌ها هستند.

حجیم‌بودن: اگر امکان انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق کم آب با هزینه اقتصادی وجود داشت و همانند سایر کالاها آب نیز به راحتی قابل حمل و نقل بود، در آن صورت مکانیزم بازار می‌توانست آب را به صورت کارآمد تخصیص دهد. به جز در موارد استثنایی (حمل‌ و ‌نقل به صورت بطری)، این امر امکان‌پذیر نیست. در ضمن شیوه‌ای برای متراکم‌کردن آب وجود ندارد و همین مسئله، حمل‌ و‌ نقل آب را مشکل‌تر می‌سازد. به عبارت بهتر، به دلیل هزینه بالای مبادله آب، مکانیزم بازار ممکن است از کارآمدی لازم برخوردار نباشد.

Mendeley یک نرم افزار مدیریت مراجع (Reference Manager) و شبکه اجتماعی علمی است که به شما در سازماندهی تحقیقات شما و مشارکت با سایر افراد آنلاین در شبکه و نیز پیدا کردن آخرین تحقیقات علمی کمک می کند. این نرم افزار امکانات قوی دارد که در زیر به معرفی برخی از آن ها می‌پردازیم.

مرجع دهی

Mendeley یک نرم افزار مدیریت مراجع است که قادر به یکپارچه شدن با نرم افزارهای آفیس در محیط های مختلف بوده و می توان با استفاده از آن به سهولت و سرعت اقدام به رفرنس دهی نمود. برای این منظور کافیست پلاگین  نرم افزار آفیس مورد نظر خود را از طریق منوی Tools در نرم افزار Mendeley نصب کنید تا امکان رفرنس دهی در آفیس برای شما فراهم گردد. همچنین امکان استفاده از بیش از 1000 سبک مرجع دهی نظیر APA، Harvard و IEEE از جمع ویژگی های این نرم افزار است.

مدیرکل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی سازمان محیط زیست با اشاره به اجرای طرح گاپ ترکیه و سد ایلیسو گفت: طرح گاپ و سدهای زیرمجموعه آن می‌تواند باعث بروز مشکلات زیست محیطی و خشک شدن تالاب هورالعظیم و گسترش ریزگردها در ایران و منطقه شود.

حمید جلالوندی درباره بحرانهای زیست‌محیطی که به‌واسطه اجرای طرح گاپ ترکیه و  ساخت «سد ایلیسوی» در آن کشور، ایران را تهدید می‌کند، اظهار کرد:  ما تمام نگرانیها و موضوعات تخصصی خود را از طریق وزارت امور خارجه به طرف ترکیه‌ای  و سازمان ملل منعکس کرده‌ایم و این رایزنیها همچنان در سطح بین دولتهای دو کشور ایران و ترکیه ادامه دارد.

چرا شنا در مخازن سدها ممنوع است؟

تابستان است و گرما؛ سال‌های سال است که مردم به دلیل طراوت و زیبایی سدها گاه گداری برای فرار از این گرما به کناره این سدها روی می‌آورند. کناره‌های مخازن سدها به دلیل حس طراوتی که از نزدیکی به آب حاصل می‌شود، به عنوان مکان‌هایی پرتردد برای تفریح خانواده‌ها و گذران اوقات فراغت و گردش به شمار می‌روند؛ اما گاهی شاهدیم برخی اعمال و رفتار نسنجیده باعث تلخ شدن خاطرات یک خانواده می‌شود لذا بر همین مبنا شرکت‌های آب منطقه ای،  شناکردن در سدها و تاسیسات آب را ممنوع اعلام می‌کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان از افزایش خروجی آب سد زاینده‌رود در اول تیرماه خبر داد.

 دکتر "مسعود میر محمد صادقی "با اعلام این خبر افزود: خروجی آب از سد زاینده‌رود برای کشت کشاورزان غرب به مدت 20 روز از اول تیرماه افزایش می‌یابد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با اشاره به برنامه توزیع آب در حوضه آبریز زاینده رود، گفت: این برنامه براساس تصمیم شورای عالی آب با حضور نمایندگان کشاورزان، استانداران و ریاست وزیر نیرو هر سال ابلاغ می‌شود که مطابق آن، آب برای کشاورزان شرق و غرب تأمین می‌شود.

عملیات حفر تونل آبرسانی خط دوم آبرسانی به شیراز از سد درودزن در یک ماه آینده به اتمام می‌رسد.

"محمدرحیمی" مجری طرح آبرسانی به شیراز (خط دوم) را یک تکلیف و وظیفه عمومی دانست و با بیان اینکه خط دوم آبرسانی به شیراز از سد درودزن از طرح‌های ویژه استان فارس است، گفت: آب شرب مردم با سایر پروژه های عمرانی قابل مقایسه نیست و نیاز آبرسانی شیراز باید در کانون توجه باشد. 

رحیمی، هدف این طرح را انتقال 3مترمکعب آب شرب ازسد درودزن به کلان شهرشیرازعنوان کرد و با اشاره به اینکه آبرسانی شیراز با همه پروژه های فارس تفاوت دارد، آن را ضرورت و درخواست همه مردم دانست.

نشست طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در استان سمنان با تاکید بر استفاده از شیوه های آبیاری تحت فشار و سیستم های نوین آبیاری کشاورزی در شهرستان گرمسار برگزار شد.

ولی اله جورابلو مدیر منابع آب شهرستان گرمسار در این نشست که با حضور معاون فرماندار، بخشداران و دهیاران شهرستان درمحل فرمانداری این شهر برگزار شد، بر تغییر شیوه آبیاری و تغییرالگوی مصرف جهت حفاظت و صیانت از منابع ارزشمند و محدود آبی تاکید کرد.

جورابلو ضمن اشاره به نقش مهم آموزش در صرفه جویی و مدیریت مصرف آب افزود: با استفاده از شیوه آبیاری تحت فشار و سیستم های نوین کشاورزی که دولت نیز برای اجرای آن تمهیدات زیادی را اندیشیده است، می‌تواند هم در بهره وری محصول و هم کاهش مصرف آب موثر باشد.

معاون توسعه مدیریت،حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه میزان روند افزایش دما در ایران از میانگین جهانی بالاتر است گفت: ۷۵ درصد از تالاب‌های کشور در معرض خطر هستند.

سید محمد مجابی ظهر امروز در نشست بررسی وضعیت محیط‌زیست ایران و جهان و سیاست‌های کلی محیط زیست در برنامه ششم توسعه اظهار داشت: وضعیت محیط زیست جهان با مشکل مواجه شده و این مسئله تنها مربوط به منطقه ما نیست.

وی میزان مصرف منابع در کشور را بیشتر از ظرفیت منابع کشور دانست و اعلام داشت: میزان مصرف منابع زیستی در کشور سه برابر ظرفیت منابع است و در میزان مصرف، رتبه 17 دنیا و در رتبه منابع در جایگاه 107 دنیا قرار داریم.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست میزان افزایش دما در ایران را از میانگین جهانی بالاتر اعلام کرد و ابراز داشت: گازهای گلخانه‌ای نقش موثری در افزایش دما دارند و ایران جزء 10 کشور اول دنیا به لحاظ انتشار گازهای گلخانه‌ای است.

وی از انعقاد تفاهم نامه مشترک بین کشورهای در حال توسعه خبر داد و گفت: مقرر شد کشورهای توسعه یافته صندوقی ایجاد کنند و مطالعات خود را در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار دهند تا به تولید کمتر گازهای گلخانه‌ای تشویق شوند.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، پدیده گرد و غبار را یکی از مشکلات امروز دنیا دانست و خاطرنشان کرد: اجلاس جهانی مقابله با گرد و غبار تیرماه امسال در تهران برگزار می‌شود.

مجابی با بیان اینکه 75 درصد از تالاب‌های کشور در معرض خطر هستند بیان داشت: مقدار آب دریاچه ارومیه در سال 93 به 500 میلیون متر کعب رسید و بسیاری از افراد گفتند مرگ دریاچه ارومیه فرا رسیده و در سال 95 این مقدار به 2 هزار و 500 میلیون متر مکعب افزایش یافت.

وی از تصویب قانون حافظت و احیای مدیریت تالاب‌ها از سوی مجلس شورای اسلامی پیرو اجرای سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری خبر داد و گفت: استان گیلان به‌دلیل دارا بودن قابلیت‌های تالابی نظیر تالاب انزلی می‌تواند در زمینه حفاظت تالاب‌ها به‌عنوان یک استان پایلوت عمل کند.

کشور ایران در منطقه کمربند خشک و بیابانی جهان قرار گرفته و کویرهای مرکزی آن جزو خشک‌ترین مناطق دنیا به شمار می‌روند. در عین حال موقعیت جغرافیایی، امتداد کوهستان‌های اصلی و تغییرات فاحش تراز توپوگرافی و بالاخره موقعیت سرزمینی نسبت به دریاها و پهنه‌های آبی مجاور یا دور موجبات بروز تنوع در اقلیم کشور را فراهم کرده است.

گسترده‌ترین ناحیه اقلیمی،‌ فراخشک بیابانی با پوشش 65 درصد مساحت کشور است. اقلیم نیمه خشک مدیترانه ای 25 درصد مساحت را پوشش می‌دهد و اقلیم‌های نیمه مرطوب تا خیلی مرطوب تنها 10 درصد وسعت را در برگرفته است که بخش عمده آن در حوضه ساحلی دریای خزر قرار دارد.

از لحاظ رژیم دمایی، اقلیم سرد حدود 47 درصد مساحت کشور را پوشش می‌دهد و پس از آن به ترتیب، معتدل با 22 درصد پوشش، فراسرد با 16.5 درصد و گرم با 14.5 درصد پوشش قرار دارد.

امارات متحده عربی قصد دارد با یدک‌کشیدن یک قطعه یخ از قطب به ساحل خلیج‌فارس، آب شرب مردم این کشور را تأمین کند. دفتر مشاور ملی در ابوظبی تصمیم دارد قطعه یخ بزرگی را از جزیره‌ای در فاصله حدود‌ هزارکیلومتری ساحل اصلی قطب جنوب به جزیره فجیره بیاورد. فاصله بین این دو جزیره حدود هشت هزارو ٨٠٠ کیلومتر است. این قطعه یخ می‌تواند آب آشامیدنی یک ‌میلیون نفر را به مدت پنج سال تأمین کند. طرح «یدک‌کشیدن یخ از قطب جنوب» از سال ٢٠١٨ میلادی آغاز می‌شود. مدیر شرکت مجری این طرح می‌گوید قبلا در این مسیر سفر و با استفاده از دستگاه‌های شبیه‌سازی امکان اجرای این طرح را بررسی کرده است. 

سرنوشت امپراتوری‌های بزرگ و دولت‌های بین‌النهرین غالباً بر مبنای بود و نبود آب تعیین می‌شد. داستان تمدن بین‌النهرین در رابطه با منابع آبش به طور بحث‌برانگیزی حاوی یک تناقض است: هم دلیل شکل‌گیری و هم دلیل فروپاشی این تمدن، به رابطه‌اش با منابع آب بر می‌گردد.

آب مسئله‌ای بنیادی بود. نام این منطقه نیز به معنی «میان دو رود» است. این دو رود، دجله و فرات‌اند. ساکنان بین‌النهرین از اهمیت آب باخبر بودند و در مقایسه با تمدن‌های بشری رقیب می‌دانستند چطور به خوبی از آب استفاده کنند. آنها نبوغ خاصی در زمینه آبیاری و ذخیره و جابجایی آب داشتند و از فناوری‌هایی استفاده می‌کردند که اروپای غربی بعد از چندین هزار سال توانست به آنها دست یابد.

رهاسازی 1571 میلیون مترمکعب از آب سدها برای تثبیت دریاچه ارومیه/ نقش موثر لایروبی رودخانه‌ها در طرح احیا

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی گفت: رهاسازی و انتقال 1571 میلیون مترمکعب آب از سدهای مخزنی به دریاچه ارومیه، لایروبی و اجرای طرح اتصال زرینه رود به سیمینه‌رود یکی از عوامل مهم تثبیت و افزایش تراز آبی دریاچه ارومیه است.

مهندس "کیومرث دانشجو" به تشریح اقدامات انجام شده این شرکت در راستای اجرای طرح‌های مصوب ستاد احیای دریاچه ارومیه پرداخت و گفت: از زمان اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه با توجه به طرح‌های مصوب محوله از سوی کارگروه نجات دریاچه ارومیه، شرکت آب منطقه ای استان با انجام به موقع و برنامه ریزی شده طرح‌های مصوب، در تثبیت و احیای دریاچه ارومیه نقش محوری را ایفا کرده است.

مهندس "علی اصغر قانع "معاون برنامه ریزی و توسعه ­ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

در عرصه‌ی بین‌المللی، توسعه‌، پیشرفت و روزآمد بودن هر کشور- که با بهبود و توسعه‌ی اشتغال و کسب و کار و مالاً درآمدزایی و افزایش شاخص‌های اقتصادی و رفاه اجتماعی تعریف می‌شود- گام نهادن مدبرانه در عرصه‌ی تولید و توسعه‌ی دانش، فناوری و تولید کالاها و خدمات بر پایه‌ی آن‌ها است. همه می‌دانیم که پهنه‌های وسیعی از کشور ما، متأثر از شرایط اقلیمی، با کمبود ذاتی آب مواجه است و پایه و اساس ایجاد، پایداری و توسعه‌ی هر فعالیت صنعتی، کشاورزی اقتصادی، اجتماعی و رفاهی، بدون برخورداری از منابع آبی مطمئن و تأسیسات روزآمد و پایدار استحصال، انتقال، تصفیه‌ و توزیع آب با کمیت و کیفیت مناسب ممکن نیست.