مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است. 

مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است. 

مقدمه و ساختار کتاب

یکی از شاخصه‌های مهم رشد و توسعه هر کشور، میزان دسترسی آن به آب سالم و بهداشتی است. آب سالم، آبی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن در حد استاندارد باشد و مصرف آن عارضه سویی در کوتاه‌مدت و درازمدت در انسان ایجاد نکند. دسترسی به آب سالم و دفع بهداشتی فاضلاب، جزو نیازهای اولیه انسان است.  

شناخت کیفی آب توسط دانشجویان موجب تعمیق مفاهیم دانش آب و بهداشت آن گردیده، از این طریق  راهکارهای مناسب برای تصفیه و استفاده مجدد از آب‌های غیرمتعارف را بدنبال خواهد داشت. در سال های اخیر، توسعه روش های تصفیه تکمیلی آب شرب مورد توجه خانواده ها قرار گرفته و  حذف آلاینده هایی مانند  رنگ، بو و فلزات سنگین آب  از طریق روش های جذب گسترش یافته است.

پروژه های زیر، از نظر وسعت در محدوده 609 دشت کشور، بازه جغرافیایی ایران و صدها رود انجام گرفته اند. از منظر محتوایی نیست به ترتیب ذکر شده می توانند متوالی تلقی گردند. شما می توانید به جزئیات بیشتر هر پروژه با استفاده از لینک های زیر دسترسی داشته باشید.

در بررسی و جمع‎بندی دیدگاه های مکاتب مختلف حقوقی، «حقوق» به عنوان مجموعه قواعد و مقررات، ابزار مهار و بازرسی اجتماعی (مهار قدرتهای ناروا و جلوگیری افراد از کژروی های اجتماعی) است. علم حقوق به معنای خاص آن، به آگاهی عالمانه از مقررات الزام آور اجتماعی، کیفیت دادرسی و حداکثر، چگونگی وضع این قوانین محدود است؛ اما در معنای عام، دیگر آگاهیهای عالمانه مرتبط با این مقررات (مانند تاریخ حقوق، فلسفه حقوق، آیین استنباط حقوق و جامعه‌شناسی حقوقی) را نیز شامل می‌شود.

درباره این پروژه:

در توسعه مدل‌های یکپارچه تحلیل کیفیت آب الزام به پایش داده‌های ‌شبکه آبراهه‌ای به عنوان عامل تغذیه و منبع اثر گذار بر دیگر منابع می‌باشد. در این مطالعه، از پنج پارامتر TH، TDS، Na، Cl، SO4، به منظور محاسبه لایه پتانسیل کیفی منابع آب سطحی به روش AHP و به صورت مستقیم برای محاسبه شاخص شولر استفاده شد. دوره مطالعاتی از 1373 تا 1394 و در دو بخش ده ساله بوده است. گستره مطالعه رودهای مهم کشور ایران می باشد (شکل بالا). در نهایت روش محاسبات، گزارش روش و مواد بکار رفته در تحلیل ها، در قالب یک گزارش 30 صفحه ای به همراه تمام داده های محاسباتی آمده است.

درباره این پروژه:

عنوان دقیق تر این پروژه عبارت است از:

تعیین تابع تصمیم ناهنجاری تغییرات بلند مدت تراز آبخوان در ارتباط با تغییرات خشکسالی اقلیمی به سه روش RC، SVM و IF و تحلیل عدم قطعیت گذر از شرایط پایدار به روش Crude Monte Carlo، با رویکرد IS در رقوم پیش بینی خشکسالی آب زیرزمینی.

در این مطالعه، به روش Crude Monte Carlo، با رویکرد Importance Sampling، گذر از شرایط پایدار جهت تعیین قابلیت اطمینان تغییرات بلند مدت سطح آب زیرزمینی در بازه زمانی 1373 تا 1400، مورد بررسی قرار گرفت. در دوره دوم، نواحی مشخصی از کشور در بخش های شرقی شمال غرب، قسمت های مرکزی کویر ایران، و حدود پراکنده ای از غرب-جنوب غربی و شرق-جنوب شرقی به نسبت دیگر نواحی از احتمال پایین تری در گذر از شرایط بحرانی برخوردار بوده‌اند.

درباره این پروژه:

عنوان دقیق تر این پروژه عبارت است از:

بررسی ارتباط خشکسالی اقلیمی با افت کیفیت آب زیرزمینی، با استفاده از روش طبقه بندی پردازش گاوسی شاخص‌های SPI و GRI، به منظور صحت یابی پیش بینی بلند مدت رقوم بارش و سطح آب، به دو روش حالت ثابت زنجیره مارکف (MC) و شبکه عصبی مصنوعی پس انتشار خطا (ANN-BP).

در این مطالعه، به منظور ایجاد یک بستر تصمیم سازی و کاهش عدم اطمینان مبانی مهندسی مدیریت منابع آب، و بخصوص مدیریت بهینه منابع آب شرب زیرزمینی، از روش زنجیره مارکف و مشخصا استخراج رقوم شرایط ثابت بلند مدت اقلیمی روش MC برای دو شاخص هواشناسی SPI و آب زیرزمینی GRI، و همچنین از روش موازی شبکه عصبی مصنوعی پس انتشار (BP) در محیط کدنویسی پایتون برای دست یابی به رقوم بارش سالیانه و سطوح آب زیرزمینی در شش سال 1395 تا 1400 در 609 دشت مطالعاتی کشور ایران استفاده شد؛ سپس ارقام محاسبه شده به روش هوش مصنوعی به منظور دستیابی به پراکنش مکانی، در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به همراه ارقام درصد بهینه شده روش شرایط ثابت اقلیمی زنجیره مارکف، پهنه بندی شد. 

درباره این پروژه:

پروژه حاضر شامل هدف اصلی تحلیل عدم قطعیت، تعیین خصوصیات آماری یک مدل به عنوان تابعی از پارامتر های ورودی احتمالاتی است. در اینجا با استفاده از کد های اجرایی زبان برنامه نویسی پایتون، احتمال وقوع شرایط خشکسالی به عنوان پایه مطالعات پیشین در حدس کاهش کیفیت آب، با محاسبه قرار گیری تابع عملکرد بر پایه شاخص خشکسالی GRI در فضای شکست، و با استفاده از روش FORM در داده های بلند مدت 609 دشت مطالعاتی کشور ایران مورد بررسی و محاسبه قرار گرفت. به منظور اجرای روش "مرتبه اول قابلیت اطمینان" بر روی داده های شاخص خشکسالی،  از بازه بلند مدت آمار سالیانه 1373 تا 1394 رقوم مشاهداتی سطح آب زیرزمینی استفاده شد که در آن معیار شرایط پایه در این حالت تغییرات بازه 1373 تا 1383 بوده است. و در مقابل توزیع سری زمانی در بازه 1384 تا 1394 نیز به عنوان حدود تکرار در شرایط پیش بینی انتخاب گردید. نقشه های این محاسبات با استفاده از پهنه بندی در محیط GIS صورت گرفته است. در نهایت روش محاسبات، گزارش روش و مواد بکار رفته در تحلیل ها، در قالب یک گزارش 37 صفحه ای به همراه تمام داده های محاسباتی آمده است.

درباره این پروژه:

پروژه حاضر شامل تهیه نقشه های پهنه بندی از خروجی شاخص خشکسالی GRI و SPI که به ترتیب برای برای آب زیرزمینی و بارش است. این شاخص ها به عنوان یک معیار استاندارد از منظر مکانی-زمانی مورد استفاده قرار می گیرد. محاسبات برای کل دشت های کشور انجام شده است. این محاسبات با استفاده از توسعه مدل در محیط GIS صورت گرفته. در نهایت روش محاسبات، گزارش روش و مواد بکار رفته در تحلیل ها، در قالب یک گزارش 53 صفحه ای به همراه تمام داده های محاسباتی آمده است.

درباره این پروژه:

پروژه حاضر شامل تهیه نقشه های پهنه بندی از خروجی روش AHP برای کیفیت آب زیرزمینی جهت نیل به هدف پتانسیل یابی است. محاسبات برای کل دشت های کشور انجام شده است. این محاسبات با استفاده از توسعه مدل در محیط GIS و بعد از تعیین اولویت بندی های در نرم افزار Expert Choice انجام شده است. در نهایت روش محاسبات، گزارش روش و مواد بکار رفته در تحلیل ها، در قالب یک گزارش 45 صفحه ای به همراه تمام داده های محاسباتی آمده است.

درباره این پروژه:

پروژه حاضر شامل تهیه نقشه های پهنه بندی از شاخص های ارزیابی کیفی آب زیرزمینی است. این شاخص های با استفاده از کد اسکریپت زبان پایتون و در محیط GIS محاسبه شد. در نهایت روش محاسبات، گزارش روش و مواد بکار رفته در تحلیل ها، در قالب یک گزارش 49 صفحه ای به همراه تمام داده های محاسباتی آمده است.

تشریح مفاهیم کلی پروژه:

به منظور تحلیل پارامترهای کیفیت آب در آبخوان های ایران (تمام آبخوان ها)، با استفاده از شاخص های شولر، ویلکاکس و GWQI، ابتدا داده های عددی کیفیت آب در محیط صفحات گسترده مورد تدقیق و بازسازی قرار گرفت. دوره آماری داده ها از سال 1353 تا 1394 در دسترس بود؛ که به دلیل عدم پراکندگی مناسب (عدم برداشت) در سال های قبل از 1373 در تمامی سطح کشور، امکان تحلیل یکپارچه و همزمان برای تمامی آبخوان ها مقدور نبود.

از میان تمام چالش‌هایی که خاورمیانه و شمال افریقا با آن روبرو است، این منطقه پائین‌ترین آمادگی را برای بحران‌های آب دارد. مجمع جهانی اقتصاد  این پرسش را از خبرگان و رهبران این منطقه مطرح کرد که: «منطقه شما برای کدامیک از ریسک‌های جهانی پائین‌ترین آمادگی را دارد؟« بیشتر پاسخ‌دهندگان، بحران‌های آب را بزرگترین تهدید برای این منطقه اعلام کردند- حتی بزرگتر از بی‌ثباتی سیاسی یا بیکاری.

چالش‌های کنونی آب در این منطقه بسیار فراتر از محدودیت‌های بسیار قدیمی کمیابی آب است. در حالی که چالش‌های کمیابی آب در این منطقه سده‌ها است که آشکار شده است، چالش‌های جدیدتر، هم خطرات و هم پیچیدگی را به آنها می‌افزاید. پیچیدگی‌های رابطه متقابل آب- غذا- انرژی،

معرفی محتوای کتاب

این کتاب، روش هایی برای بررسی اعتبار پیش بینی، از جمله ویژگی ها و جوانب مثبت و منفی هر یک را شرح می دهد. به عبارتی در اینجا روش هایی تشریح می شود که از آمار و نمرات سنتی ساده تا روش های دقیق تر تشخیصی و علمی برای صحت یابی پیش بینی در مدل ها استفاده می کند.

مثال های بکار رفته برای هر روش تماما از حیطه مقادیر آب و هوایی استخراج شده اند، اما روش های تایید می توانند به راحتی در زمینه های دیگر و داده های دیگر کاربرد داشته باشند. این روش ها برای تایید برآوردها و پیش بینی مناسب هستند.

این واقعیت پذیرفته شده است که سرنوشت مردم جهان به هم گره خورده و پیوسته می‌باشد. تغییرات آب و هوایی همراه با افزایش رشد جمعیت جهان و افزایش رقابت بر سر تأمین منابع و رفاه زندگی، سلامت و پایداری کره خاکی را به مخاطره انداخته است. بحران‌های مرتبط با آب و محیط‌ زیست از جمله مهم‌ترین چالش‌های کشورهای مختلف می‌باشد. در این راستا سازمان ملل متحد و جامعه جهانی با معرفی مفهوم توسعه پایدار تلاش نموده‌اند که گام‌های مؤثری در حفظ پایداری زمین بردارند. روز جهانی آب هر ساله با انتخاب موضوع متناسب با اهداف توسعه پایدار به دنبال ترغیب و اشاعه مشارکت جهانی در حل مسائل مرتبط با آب می‌باشد. 

مقدمه

در این بخش سعی گردیده تا جدیدترین و کاربردی ترین جزوات آموزشی طراحی و اجرای آبیاری تحت فشار که منطبق با ضوابط و معیارهای روش های آبیاری تحت فشار  و مورد تایید وزرات جهاد کشاورزی و دفتر توسعه سامانه های نوین آبیاری بوده و توسط کارشناسان سایت بیسین مطالعه شده باشد ارائه گردد. این جزوات منبع آزمون طراحی و اجرای آبیاری تحت فشار که هر ساله توسط سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی زیر نظر کارشناسان دفتر توسعه سامانه های نوین آبیاری برگزار می گردد بوده و طراح سوالات نیز غالبا مولفین همین جزوات هستند. البته لازم است این نکته را بیان کنیم که بهترین و کامل ترین منبع برای کارشناسان مرتبط و علاقه مندان ضوابط و معیارهای روش های آبیاری تحت فشار تهیه شده توسط دفتر سامانه های نوین آبیاری می باشد. سیستم ­های مختلف آبیاری تحت فشار ، از جمله آبیاری بارانی و آبیاری موضعی (که استفاده از آن همزمان با رواج تولید لوله­ های پی وی سی شروع شد)، با بحرانی شدن وضعیت آب مورد توجه قرار گرفت. با توجه به پایین آمدن سطح تراز آب های زیرزمینی، کاهش بارش، افزایش جمعیت و به طبع آن زیاد شدن مصرف آب، استفاده از این نوع سیستم­ های آبیاری بیشتر مورد توجه قرار گرفت. سیستم آبیاری موضعی به ویژه برای مزارعی که شیب زیاد داشته

با توجه به شرایط اقلیمی در بیشتر مناطق ایران و نیاز به انجام عملیات آبیاری برای تولید اقتصادی محصولات کشاورزی، احداث و بهره برداری از تأسیسات آبیاری قدمتی دیرینه دارد. در نزدیک به یک قرن اخیر، قوانین مختلفی در رابطه با توسعه منابع آب و خاک در کشور تصویب و اجرا شده است. همچنین، نهادهای متعدد دولتی و خصوصی برای پیشبرد این هدف ایجاد گردیده اند. منابع مالی حاصل از فروش نفت نیز دولت را برای احداث طرح های آبیاری بزرگ و توسعه کشاورزی یاری کرده است. به نظر می رسد سه عامل قوانین متمرکز، نهاد توسعه و منابع مالی نفتی، دولت ها در ایران را بی‌نیاز از توجه جدی به مشارکت فعال و موثر ذینفعان اصلی در مطالعه، ساخت و بهره برداری طرح های آبیاری و زهکشی نموده است. از سال 1322 با تأسیس و فعالیت بنگاه مستقل آبیاری، دولت به طور رسمی مجوز ورود به عرصه 

در حال حاضر 55 درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند و پیش بینی می شود که تا سال 2050 به میزان به 70 درصد برسد که حدود 90 درصد این افزایش در آسیا و افریقا اتفاق می افتد. افزایش جمعیت ساکن در محیط شهری به رشد روزافزون تقاضا برای آب در این محیط ها ، در کنار افزایش مصرف بیرویه انرژی و غذا به دلیل افزایش سطح رفاء و سبک زندگی، دامن می زند و شهرها مسائل متعددی جدی از جمله تامین آب، کیفیت آب، خطرات آبی چون سیل و پیامدهای ناشی از آب نشست زمین روبرو هستند. از این رو، مسئله مدیریت آب در شهرها، به خصوص در مناطق خشک چون ایران، هر روز پر اهمیت تر می کند. مدیریت آب شهری در مرحله دگردیسی اساسی برای پاسخ به رشد سریع تقاضای شهری برای آب و تاب‌آور کردن سیستم‌های مدیریت آب شهری به تغییر اقلیم است.

از مقدمه مؤلف:

چون در مورد آب که در تمام شئون حیاتی فردی و اجتماعی و اقتصادی یکی از نیازمندی‌ها و عوامل اصلی و ضروری است، در گذشته مقررات و قوانین کافی که جوابگوی توسعه روزافزون مقتضیات کنونی و تحولات جاری باشد وجود نداشته، بدین جهت با تشکیل وزارت آب و برق این ضرورت به نحو مؤکدی احساس شد که در قوانین و مقررات اجرایی مربوط به آب با توجه به سنت‌ها و مقتضیات اقلیمی و احتیاجات ضروری محلی، منطقه‌های مختلف کشور در حدود نیازمندی‌ها و با رعایت حقوق مکتسبه قانونی افراد و اشخاص طبق قانون مدنی مأخوذ از فقه اسلامی تجدید نظر به عمل آید و طرح تکاملی جامعی درخور احتیاجات و ضروریات جدید تهیه و پس از تصویب به مرحله اجرا گذاشته شود. بدین مناسبت بود که این موضوع مورد توجه خاص وزارت آب و برق قرار گرفت.

بر اساس گزارش‌ها و شواهد موجود تا قبل از سال 1330 شمسی بهره‌برداری از سفره‌های آب زیر زمینی عمدتاً به وسیله چشمه‌ها، قنوات و چاه‌های دستی انجام می‌گرفت و به ‌دلیل محدودیت‌ها و موانع تکنیکی امکان برداشت از اعماق سفره‌ها وجود نداشته است. . از دهه 1330 به بعد با ورود تکنولوژی حفاری و نیز پمپ شیوه بهره‌برداری از سفره های آب زیر زمینی به تدریج تغییر کرد و به جای احداث قنوات که کاری پرمشقت بود به وسیله دستگاه‌های حفاری مبادرت به حفر چاه گردید که به مراتب کم‌هزینه‌تر و آسان‌تر از حفر قنات بود. به تدریج تعداد چاه‌ها 

سیاست‌های عدالت اجتماعی در پی افزایش رفاه عمومی از طریق ایجاد فرصت‌های مختلف برای اقشار کم‌درآمد و فقیر، چون ایجاد بستر توسعه فعالیت‌های اقتصادی روستایی، بر منابع آب تأثیرگذار هستند. بررسی سیاست‌های گذشته عدالت اجتماعی در ایران نشان می‌دهد که بخشی از فشارهای وارد شده بر منابع آب به دلیل رویکردهای عدالت‌خواهانه در بیرون بخش آب می‌باشد. قوانین آب، از جمله قانون «آب و نحوه ملی‌شدن آن» و قانون «توزیع عادلانه آب» و حتی فراتر از حوزه آب، قانون اصلاحات ارضی، با تاکید بر بازتوزیع منابع طبیعی و تحقق عدالت اجتماعی تنظیم شده‌اند. اینکه تا چه اندازه این بازتوزیع منابع آب به صورت عادلانه