سیستم مدل سازی هیدرولوژیکی HEC-HMS برای شبیه سازی فرآیندهای بارش-رواناب در سیستم حوضه های آبخیز شجری طراحی شده است. این مدل برای کاربرد در محدوده وسیعی از نواحی جغرافیایی جهت حل دامنه وسیعی از مسایل، شامل منابع آب و هیدرولوژی حوضه های بزرگ و رواناب و سیلاب حوضه های آبخیز طبیعی یا شهری کوچک، توسعه یافته است. 

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به بارش شدید باران در ۱۰ استان کشور طی امروز (۱۶ آذر) گفت: فردا در تهران بارش برف و باران خواهیم داشت.

صادق ضیاییان در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه امروز (۱۶ آذر) به‌جز نیمه جنوبی سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان در سایر مناطق کشور بارش خواهیم داشت، اظهار کرد: بارش در شمال غرب، برخی از مناطق غرب کشور، استان‌های محدوده زاگرس مرکزی، برخی نقاط استان‌های واقع در دامنه‌های رشته کوه البرز و شمال شرق به‌ شکل برف یا باران و در ارتفاعات این مناطق و ارتفاعات استان‌های کرمان و فارس به‌صورت برف خواهد بود.

6.3 میزان بارندگی در حوضه های که هیدروگرافی ثبت شده است

میزان بارندگی ثبت شده در حوضه هیدروگرافی نشان دهنده مقادیری است که با در نظر گرفتن فرضیه های مربوط به توزیع فضایی توزیع ناهموار بارش ها بدست آمده است. میزان بارندگی در واحد زمانی حداکثر در مرکز باران است و به روشی غیرخطی به سمت حومه منطقه کاهش می یابد.

5.3 زمان بندی بارندگی

میزان بارندگی در یک بازه زمانی مشخص در ستون میلی متر آب یا لیتر در متر مربع ثبت می شود. دو واحد اندازه گیری معادل هستند:

4.3 اندازه گیری میزان بارندگی

1.4.3 سیستم اندازه گیری بارندگی

میزان بارندگی و سایر اشکال بارش از نظر عمق اندازه گیری می شود و مقادیر آن بر حسب میلی متر بیان می شود. یک میلی متر بارندگی نشان دهنده مقدار آب مورد نیاز برای پوشاندن زمین با یک لایه 1 میلی متر آب است، با توجه به اینکه هیچ چیز از طریق زهکشی، تبخیر یا جذب از بین نمی رود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان گلستان از کاهش ۸۲ درصدی رواناب رودخانه‌ها و کاهش ۳۱ درصدی بارش‌ها در پاییز امسال خبرداد. سیدمحسن حسینی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: در دو ماهه اول پاییز امسال مقدار بارندگی تجمعی متوسط در ایستگاه‌های شرکت آب منطقه‌ای استان ۵۶ میلیمتر بوده که نسبت به آمار بلندمدت ۳۱ درصد کاهش داشته است.

3.3 توزیع جهانی بارندگی

1.3.3 تأثیر شرایط جغرافیایی

میانگین سالانه بارندگی در نقشه ها ثبت شده است. یک خط روی نقشه یا نمودار مناطق متراکم بارندگی را به هم متصل می کند، ایزوهیت نامیده می شود. این نقشه ها توزیع بارندگی در کره زمین را نشان می دهد.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کهگیلویه و بویراحمد از مسدود شدن و اختلال در تردد راه ۲۵ روستای این استان خبر داد. «محمد حسین نصیری راد» در گفت و گو با خبرنگار ایسنا افزود: با وجود بارش‌ باران در سطح استان راهای اصلی، فرعی و شوسه ای استان باز هستند و تردد در این راه‌ها در جریان است.

1.3 کلیات

آب گسترده ترین و متحرک ترین عناصر است و نقش بسیار مهمی در کلیه فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دارد. این ماده به عنوان یک ماده حیاتی برای وجود انسان و همچنین برای رشد اقتصادی و اجتماعی جامعه عمل می کند. در طبیعت آب در سه حالت جمع وجود دارد:

اگر چه وضعیت بارش در روزهای اخیر مناسب بوده اما ایران به عنوان یکی از مناطق بسیار حساس به منابع آبی می­باشد و از جمله کشورهایی با ذخایر آبی آسیب پذیر است. این در حالی است که متوسط مصرف آب بیش از میانگین منطقه خاور میانه و شمال آفریقا است. بانک جهانی در گزارش سال ۲۰۱۷ خود با عنوان " Iran Economic Monitor" یکی از چالش­های اقتصادی آینده ایران را بحران آب معرفی کرده است. در این نوشتار نگاهی اجمالی به مهم­ترین نکات ارائه شده گزارش مذکور خواهیم داشت.

گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی (۰۰_۹۹) تا دوم آبان ماه میزان بارندگی در گیلان 88.8 میلی‌متر ثبت شده است. بر اساس آمار دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای سال آبی (۰۰_۹۹) تا دوم آبان‌ماه امسال متوسط میزان بارندگی 5.2 میلی‌متر بوده که این رقم در مدت مشابه سال آبی گذشته 10.3 میلی‌متر، میانگین 11 ساله 8.8 میلی‌متر و بلندمدت (52 ساله) نیز 8.4 میلی‌متر بوده است.

سازمان هواشناسی نسبت به تشدید فعالیت سامانه بارشی سرد در ۱۰ استان کشور هشدار داد.

سازمان هواشناسی با صدور هشدار نارنجی رنگ وقوع رگبار شدید باران و رعد و برق گاهی توام با تندبادهای لحظه ای، احتمال بارش تگرگ در مناطق مستعد، بارش برف در ارتفاعات شمال غرب و رشته‌ کوه البرز مرکزی را امروز (۱۵ مهرماه) برای استان های گیلان، البرز، تهران، مرکز و نیمه شمالی آذربایجان غربی، نیمه شمالی آذربایجان شرقی، اردبیل،  مازندران، نیمه شمالی قزوین، ارتفاعات شمال غرب سمنان و فردا (۱۶ مهرماه) برای استان های تهران، گیلان، البرز، مازندران، نیمه شمالی قزوین،  شمال سمنان، غرب و شمال خراسان شمالی و جنوب اردبیل پیش بینی می کند.

گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد فروردین 99، با 80 میلی‌متر بارندگی، پربارش‌ترین ماه و زمستان سال 98 با 114 میلی‌متر بارندگی، پر بارش‌ترین فصل سال آبی گذشته بوده است. بر اساس آمار دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران، سال آبی 99- 98 در حالی به پایان رسید که این سال با متوسط میزان بارندگی‌ها 317.7 میلی‌متر جزو پربارش‌ترین سال‌ها در 50 سال گذشته بوده، اما با این وجود، این رقم نسبت به سال آبی ماقبل با میزان بارش 342 میلی‌متر حدود 7 درصد کاهش نشان می‌دهد.

"مرزی شرق" و "دریاچه ارومیه"؛ پربارش‌ترین و کم‌بارش‌ترین حوضه‌های آبریز کشور

میزان بارندگی‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری(ابتدای مهرماه) تا 19 خرداد به 305.4 میلی‌متر رسیده که این رقم در مقایسه با بارش‌های مدت مشابه سال گذشته کاهش 8 درصدی و در مقایسه با میانگین 51 ساله افزایش 30 درصدی داشته است.

به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، از ابتدای مهر 98 تا روز دوشنبه 19 خرداد 99، میزان متوسط بارش‌ها در حوضه دریای خزر 427.3 میلی‌متر، خلیج فارس و دریای عمان 440.7 میلی‌متر، دریاچه ارومیه 344.5 میلی‌متر، فلات مرکزی 228.3 میلی‌متر، مرزی شرق 146.6 میلی‌متر و قره قوم 286.8 میلی‌متر بوده است که در مجموع نسبت به متوسط 331.9 میلی‌متری مدت مشابه سال گذشته در کل کشور کاهش نشان می‌دهد.

بر اساس این گزارش، میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی 98 تاکنون اگر چه نسبت به مدت مشابه گذشته 8 درصد کاهش نشان می‌دهد، اما نسبت به میانگین بارش 11 ساله(219.3 میلی‌متر)، 39 درصد و متوسط 51 ساله(235.8 میلی‌متر)، 30 درصد رشد دارد.

این گزارش حاکی است، بیشترین میزان کاهش بارش از ابتدای سال آبی جاری تاکنون با 29 درصد مربوط به حوضه دریاچه ارومیه و عمده افزایش بارش هم با 30 درصد رشد مربوط به حوضه مرزی شرق است.

ارزیابی شاخص‌های مختلف بین‌المللی حاکی از آن است که ایران در وضعیت تنش آبی قرار دارد. کارشناسان بر‌این باورند که وضعیت نابسامان مدیریت منابع موجود آبی کشور، یکی از علل اصلی قرار گرفتن در شرایط تنش آبی به‌شمار می‌رود. این در حالی است که آسیب‌شناسی‌ها نشان می‌دهد درصورت ادامه وضع موجود مدیریت منابع آب، ایران با مشکلات متعددی از جمله مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مواجه خواهد شد.

حال این سوال مطرح است که چه سیاست‌ها و راهکارهایی باید جهت مدیریت منابع آب و برون‌رفت از وضعیت تنش آبی در پیش گرفته شود تا این بحران ابعاد گسترده‌تری پیدا نکند؟ «بازوی پژوهشی مجلس» در گزارشی در زمینه گذر از بحران آب، راه‌حل‌های به کار گرفته شده توسط کشورهای موفق درگیر در خشکسالی و بحران آب را مورد بررسی قرار داده است. نتایج این مطالعه تطبیقی حاکی از آن است که برای مدیریت بحران آب باید سه سیاست کلی «حفظ منابع موجود آبی و سیستم مدیریت توسعه‌یافته»، «مدیریت تقاضا» و «کاهش وابستگی به میزان بارش سالانه به وسیله استفاده از منابع آب بااطمینان» در دستور کار تصمیم‌سازان کشور قرار گیرد.

سیستم مدل سازی هیدرولوژیکی (HEC-HMS) برای شبیه سازی فرآیندهای بارش-رواناب حوضه های زهکشی دندریتیک طراحی شده است. به گونه ای طراحی شده است که برای حل گسترده ترین مشکلات ممکن، در طیف وسیعی از مناطق جغرافیایی قابل اجرا باشد. این شامل تأمین آب بزرگ حوضه رودخانه و هیدرولوژی سیل و رواناب کوچک شهری یا آبخیزداری طبیعی است. هیدروگراف های تولید شده توسط این برنامه بطور مستقیم یا همراه با نرم افزارهای دیگر برای مطالعات در دسترس بودن آب، زهکشی شهری، پیش بینی جریان، تأثیر شهرنشینی در آینده، طراحی سرریز مخزن، کاهش خسارت سیل، تنظیم سیلاب و عملکرد سیستم ها استفاده می شوند.

متوسط بارندگی‌های کشور از ابتدای سال آبی 98 تاکنون به 285.9 میلی‌متر رسیده که نسبت به میانگین 51 سال اخیر افزایش 32 درصدی را نشان می‌دهد.

از ابتدای مهر 98 تا روز یکشنبه هفتم اردیبهشت 99، میزان متوسط بارش‌ها در حوضه دریای خزر 385.6، خلیج فارس و دریای عمان 424.3، دریاچه ارومیه 316.3، فلات مرکزی 211.3، مرزی شرق 142.2 و قره قوم 253.7 میلی‌متر بوده است که در مجموع نسبت به متوسط 318.4 میلی‌متری مدت مشابه سال گذشته در کل کشور کاهش نشان می‌دهد.

CatchmentSIM یک پارامترساز توپوگرافی 3D-GIS و مدل آنالیز هیدرولوژیکی است. این مدل به طور خودکار مرزهای آبخیزداری و زیر آبگیری را مشخص می کند، پارامترهای ژئوفیزیکی را تعمیم می دهد و ابزارهای تجزیه و تحلیل عمیق را برای بررسی و مقایسه خواص هیدرولوژیکی زیرشاخه ها فراهم می کند.

ما خوشحالیم که از راه اندازی ماژول آنالایزر باران CatchmentSIM خبر بدیم. این ابزار همراهی کاملی با CatchmentSIM برای تهیه مدل های هیدرولوژیکی با درون یابی کامل مکانی بارشهای تاریخی است.

شکل 1: به عنوان مثال نتایج جستجوی Mirador برای IMERG.

بررسی اجمالی:

داده های GPM IMERG را با استفاده از پایتون بخوانید.

این دستورالعمل نحوه خواندن داده ها از مجموعه داده IMERG ماموریت جهانی اندازه گیری بارش (GPM) با استفاده از پایتون را نشان می دهد.

بهترین شکل:

کاربر می خواهد داده های GPM IMERG را با استفاده از پایتون بخواند

STORM یک رابط دسترسی به اطلاعات عمومی مبتنی بر وب برای سیستم جهانی اندازه گیری بارش (GPM) سیستم پردازش بارش Mission PPS است. اهداف صفحات تجسم سه بعدی سه مورد است. هدف اول تهیه روشی برای تجسم نزدیک به داده های زمان واقعی به محض دسترسی در سرور ftp است. این کار هم از طریق صفحات GPM Near Real Viewer و هم در صفحه STORM Viewer (EV) / EV Mini حاصل می شود. دوم این است که به کاربران رابط سفارش داده STORM اجازه داده شود محصولات را در سه بعد قبل از سفارش مشاهده کنند. برای این منظور، STORM Virtual Globe - VG برای تکمیل تصاویر استاتیک و ابزار Online Review Review با وضوح بالا (THOR) ایجاد شده است. هدف نهایی این صفحات توجه هر دو به کار گروه PPS و وسعت داده های ماهواره GPM Core و ماهواره های پردازش شده توسط PPS است.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی ضمن اشاره به آغاز بارش‌ها در کشور از عصر امروز (۹ فروردین) گفت: بارش‌ها در ۱۳ استان شدید و بین ۵۰ تا ۱۱۰ میلیمتر پیش‌بینی می‌شود.

صادق ضیاییان ضمن اشاره به اینکه بارش‌ها در کشور از عصر امروز (۹ فروردین) آغاز می‌شود، اظهار کرد: از این رو عصر امروز در استان‌های ایلام، لرستان، شمال و شرق خوزستان، چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد، غرب فارس حدود ۵۰ تا ۷۰ میلیمتر بارش خواهیم داشت همچنین پیش‌بینی می‌شود که بارش‌ها به‌ صورت محلی بیش از ۷۰ میلیمتر باشد.