سیستم های پردازش داده و بارندگی جهانی ناسا از راه اندازی TRMM در سال 1997 تا ماموریت GPM در حال انجام، مسیری طولانی را طی کرده اند. درست قبل از نیمه شب زمان نور روز شرق در 15 ژوئن سال 2015، یک آتش بر فراز آسمان آفریقای مرکزی ظاهر شد، در ماداگاسکار پراکنده شد، و اقیانوس جنوبی هند سقوط کرد. این پایان آتشین آژانس اکتشاف هوافضای مشترک ناسا و ژاپن (JAXA) ماموریت اندازه گیری باران گرمسیری (TRMM) بود. بازگشت TRMM پس از گذشت بیش از 17 سال در مدار، همچنین پایان اولین ماموریت بزرگ ماهواره ای را به طور اختصاصی برای گردآوری داده های مربوط به بارش گرمسیری و سهم آن در گردش جهانی مشخص کرد.

جمع آوری داده های آغاز شده توسط TRMM با ماموریت مشترک اندازه گیری بارش جهانی NASA / JAXA - GPM که در فوریه 2014 آغاز شده است، ادامه دارد. از زمان راه اندازی TRMM در 1997 تا ماموریت GPM در حال انجام، داده های هیدروسنجی از راه دور با صورت بسیار دور تکامل یافته اند. این انعکاس نه تنها ابزار دقیق، بلکه درک بهتر از چرخه آب و چگونگی ارتباط این چرخه با انرژی، کربن و چرخه های دیگر در حال تکامل سیاره ما است.

یکی از چالش های بزرگ بشر در قرن بیست و یکم با آن روبرو است، تهدید تغییرات جهانی آب و هوا به دلیل افزایش سطح دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه ای موجود در جو است. آیا تهدید واقعی است؟ مدل های رایانه ای که شرایط آینده را پیش بینی می کنند با برخی از مدل های پیش بینی گرم یا کمی گرم شدن، با بعضی از روش های بسیار مهم تفاوت دارند، در حالی که برخی دیگر افزایش دما را پیش بینی می کنند که به طور قابل توجهی روش زندگی ما را تغییر می دهد. بدون داده های بیشتر و درک بهتر از سیستم فعلی آب و هوا، امید زیادی وجود ندارد که بتوانیم تفاوت های موجود بین مدل های فعلی خود را درک کنیم و هر دو طرف در بحث زیست محیطی همچنان به دنبال نظرات آنها باشند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان گفت: از ابتدای سال آبی 99 ـ98 تاکنون 45 میلی‌متر بارش باران در سطح استان رخ داده است. "منصور ستوده" با اشاره به اینکه بارش استان در مدت مشابه سال گذشته 20 میلی‌متر و متوسط بلندمدت 16 میلی‌متر بوده است، افزود: بارش‌های امسال در مقایسه با سال آبی گذشته 124 درصد و نسبت به متوسط بلندمدت 186 درصد افزایش داشته است.

مدیرعامل شرکت آب ‌منطقه‌ای استان همدان گفت: در محدوده مطالعاتی همدان ـ بهار ایستگاه سد اکباتان 56 میلی‌متر بارندگی رخ داده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 19 میلی‌متر بوده است.

سایه وقوع سیل از ابتدای سال و پس از وقوع سیلاب‌هایی که دامن آن بسیاری از استان‌های کشور را گرفت، بر سر ایران سنگینی می‌کند و در حالی که به تازگی وارد سال آبی ۹۹-۹۸ شده‌ایم، پیش‌بینی‌ها باز هم از بارش بیش از میزان نرمال و احتمال وقوع سیل در نقاط مختلف حکایت دارد. کم‌تر کسی پیش‌بینی می‌کرد درحالی که ایران با خشک‌سالی با عمری بیش از ۱۰ ساله دست و پنجه نرم می‌کند، با کابوس سیلاب مواجه شود. کابوسی که از اواخر سال گذشته آغاز شد و تقریبا همه فروردین‌ماه سال جاری را دربرگرفت و در حالی تبعات آن همچنان پابرجاست که زنگ خطر احتمال وقوع سیل باز هم به صدا در آمده است.

در این راستا، شرکت مدیریت منابع آب ایران در نخستین روز هفته جاری اعلام کرد: مطابق اخطاریه شماره ۴۵ و ۴۶ سازمان هواشناسی مورخ ۱۹ و ۲۰ مهرماه و اعلام دفتر مطالعات پایه شرکت مدیریت منابع آب ایران بارندگی‌هایی در استان گیلان، مازندران و گلستان در تاریخ‌های ۲۰ و ۲۱ مهر ماه بوقوع خواهد پیوست. این پیش‌بینی محقق شد و در تاریخ ۲۱ مهرماه (روز یکشنبه) شاهد وقوع سیل در استان گیلان (شهرستان‌های تالش، ماسال، شفت، صومعه سرا، لنگرود، املش) بودیم.

یک استارت آپ آمریکایی اخیرا برنامه‌ای توسعه داده است که دقیقه به دقیقه بروز رسانی می‌شود و اطلاعات دقیقی از آب وهوای جهان را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. به گزارش دیلی میل، استارت آپ "کلایماسل" (ClimaCell) واقع در بوستون برنامه‌ای موسوم به "آب و هوای اشیا" (weather of things) توسعه داده است که به کاربران اجازه می‌دهد تا از آب و هوای دقیق کشورهای جهان آگاهی یابند.

استارت آپ کلایماسل گفت به روزرسانی‌های آب و هوایی فرامحلی (hyperlocal weather updates) که هم اکنون برای مناطق 50 کشور در سراسر جهان در دسترس هستند از حسگرهای غیر سنتی برای پیش بینی دقیق تر آب و هوا استفاده می‌کنند.

ارتفاع بارندگی در کل ایران در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به زمان مشابه سال گذشته، ۱۰۶ درصد افزایش و حجم آب موجود مخازن سدها هم نسبت به ماه گذشته، ۸۲ درصد کاهش داشته است.

ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به زمان مشابه سال آبی گذشته ۱۰۶ درصد و ارتفاع بارندگی در کل کشور نسبت به میانگین بلندمدت ۴۲ درصد افزایش داشته است. ارتفاع بارندگی در کل کشور (۱۲.۹ میلی‌متر) نسبت به فروردین‌ماه (۱۱۲.۴ میلی‌متر)، ۸۸.۵ درصد کاهش داشته است. همچنین حجم ریزش‌های جوی در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ (۲۱.۳ میلیارد مترمکعب نسبت به ماه گذشته (۱۸۵.۲ میلیارد مترمکعب) ۸۸.۵ درصد کاهش داشته است.

یک‌هزار میلیمتر اختلاف بارش بین غرب و شرق کشور

بارندگی‌های 290 میلیمتری سال آبی جاری (ابتدای‌ مهرماه تا 20 فروردین‌) موجب شده است تا میزان نزولات جوی امسال در کنار سال آبی 71-72 به عنوان پربارش‌ترین سال‌های آبی نیم قرن اخیر کشور ثبت شود.

سال گذشته در چنین روزهایی بود که کشور ما با بارندگی 107 میلیمتری خشک‌ترین سال آبی نیم قرن اخیر خود را تجربه می‌کرد و همین امر موجب کاهش محسوس ذخایر سدها و افزایش شهرهای دارای تنش آبی، کاهش توان تولید نیروگاه‌های برق‌آبی و در پی آن تابستانی سخت برای تامین آب و برق پایدار در اقصی نقاط کشور شده بود.

سیستان و بلوچستان در صدر فهرست افت بارش‌ها

به‌رغم ثبت رقم‌های امیدوارکننده بارش در سال آبی جاری (ابتدای مهرماه تاکنون)، 6 استان اردبیل، هرمزگان، یزد، کرمان، فارس و سیستان و بلوچستان همچنان بارشی کمتر از متوسط 50 سال گذشته را دارا هستند.

"فراز رابعی" مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب ایران در این باره افزود: از بین استان‌های کشور، بیشترین افت بارندگی نسبت به بلندمدت مربوط به استان سیستان و بلوچستان بوده که نسبت به متوسط نیم قرن اخیر معادل 22 درصد کاهش یافته است؛ با این حال، این استان در سال آبی جاری یکی از بهترین سال‌های خود را سپری می‌کند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان از افزایش 90 درصدی بارندگی در سال‌جاری خبر داد و گفت: از ابتدای سال‌جاری تا کنون 332 میلی‌متر بارش در استان همدان ثبت شده است.

"منصور ستوده" با بیان اینکه در سال گذشته 168 میلی‌متر بارش در استان همدان ثبت شده است، اظهار کرد: در آمار بلندمدت 219 میلی‌متر بارش در استان رخ داده که افزایش 58 درصدی را نشان می‌دهد.

سیلابی با دبی حدود 5 هزار متر مکعب بر ثانیه که در اثر بارش‌های شدید خوزستان جاری شد بود در مخزن سد گتوند آرام گرفت. بر اساس آمار شرکت منابع آب و نیروی ایران، روز گذشته (15 آذر ماه) از ساعت 16 تا 19 (پیک ساعت 18) 36 میلی‌متر بارندگی در حوزه گتوند و در رودخانه کارون اتفاق افتاد که منجر به وقوع سیلاب با حجم آورد حدود 18 میلیون متر مکعب بین ساعت 20 تا 21 با دبی ورودی به مخزن سد گتوند شد.

بر همین اساس، تراز مخزن در ساعت 20 شب گذشته 204.41 و در ساعت 21 به میزان 204.70 به ثبت رسیده و دبی ورودی به مخزن نیز حدود 2 هزار متر مکعب بر ثانیه گزارش شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان گفت: از ابتدای سال آبی 98 ـ97تاکنون 30 میلی‌متر بارش باران در سطح استان رخ داده است. منصور ستوده در این باره اظهار کرد: از ابتدای سال آبی 98 ـ97 تاکنون 30 میلی‌متر بارش باران در سطح استان رخ داده که امیدواریم سال آبی پر بارشی را پیش رو داشته باشیم.

هرمزگان؛ رکورددار خشک‌ترین استان کشور در سال آبی 97-96

آمارهای بارندگی استانی برای سال آبی گذشته نشان می‌دهد هرمزگان رکورددار خشک‌ترین استان کشور در سال آبی 97-96 بوده است.

بر اساس آمار بارندگی تجمعی استانی، در سال آبی 97-96، میزان بارش در کل کشور 171 میلی‌متر بوده که در مقایسه با متوسط بلندمدت 50 سال اخیر، از 31 درصد کاهش برخوردار بوده است. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان:

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان حجم سدهای استان همدان را 59 میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: برداشت آب از سد اکباتان برای تامین آب شرب افزایش یافت. منصور ستوده در این باره گفت: در سال آبی 97-96، 390 میلیمتر بارش برف و باران در سطح استان رخ داده که خوشبختانه وضعیت ذخایر آبی همدان با این بارش‌ها بهبود یافته است.

وی افزود: سال آبی 96-95 به میزان 406 میلی‌متر بارندگی در سطح استان همدان رخ داد که این رقم در سال 93، 302 میلیمتر و در متوسط بلندمدت 330 میلی‌متر بوده است.

متوسط بارش‌های کشور به 27.5 میلی‌متر رسید

متوسط بارش های کشور تا پایان هفته سوم آذرماه به 27.5 میلیمتر رسید.

شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرد، با گذشت 77 روز از سال آبی جدید یعنی از ابتدای مهرماه سال جاری تا پایان روز جمعه 17 آذرماه جاری، متوسط بارش های کشور به 27.5 میلیمتر رسیده است.

بر اساس این گزارش، این میزان بارش در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته (32.9 میلیمتر) 16.4 درصد و در مقایسه با متوسط بلندمدت ( 46.5 میلیمتر) 40.9 درصد کاهش داشته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: در سال گذشته استان سمنان حداکثر ۵۱ روز بارش بصورت باران و برف داشته است. دکتر "ایرج حیدریان" اظهار کرد: از این 51 روز، حدود ۷۵ درصد آن در فصول زمستان و بهار بوده که سهم زمستان ۲۲ روز و سهم فصل بهار از آن ۱۵روز بوده است و مابقی بارش‌ها نیز در دو فصل دیگر حادث شده است.

بیشترین بارش در گیلان و کمترین بارش در استان یزد

حجم بارش‌های کشور در سال آبی 96-95 در 18 استان کشور در مقایسه با سال آبی گذشته منفی است. با شروع سال آبی جدید و بر اساس آخرین گزارش به ثبت رسیده در سال آبی گذشته 96-95 که توسط شرکت مدیریت منابع آب ایران ثبت و ارسال شده است، میزان بارش‌ها از اول مهرماه 95 تا 31 شهریور ماه 96 در 18 استان کشور در مقایسه با سال آبی 95-94 منفی است.

بر اساس این گزارش، بیشترین بارش کشور در سال آبی گذشته در استان گیلان با 888 میلی‌متر و کمترین بارش در استان یزد با 76 میلی‌متر بوده است.