خشکسالی ها معمولاً خطرات آهسته، متوسط ​​تا طولانی محسوب می شوند و با آب و هوای گرمتر مرتبط هستند، اما خشکسالی هایی وجود دارد که این مفروضات را به چالش می کشد. بنابراین این بخش سه مورد خاص از خشکسالی را معرفی می کند.

خبرگزاری مهر روز چهارشنبه ۶ مرداد به نقل از هادی کیادلیری، «عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات»، از «خشک شدن رودخانه چالوس» خبر داد. او با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول حفاظت از محیط زیست ایران، مدعی شد احداث سدهای انحرافی برای انتقال آب کشاورزی موجب خشک شدن رودخانه چالوس شده است. آقای کیادلیری ضمن انتقاد از عملکرد سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست، آنها را «منفعل» و «ماشین صدور مجوز» خواند و گفت روند تخریب منابع طبیعی در شمال ایران چنان شدید است که این سازمان‌ها دیگر قادر نیستند آن را مدیریت کنند.

معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل گفت: اکثر منابع تأمین آب روستاها در استان اردبیل خشک شده و مشکلات و چالش‌ها چندین برابر شده است. اکبری‌فرد ۱۷ تیر در جلسه مدیریت بحران آب در اردبیل اظهار کرد: امسال با وقوع دو پدیده خشکسالی و کاهش شدید بارندگی‌ها در زمستان و بهار ما با تنش آبی و نوعی بحران جدی در شهرها و روستاها روبه‌رو هستیم که به تدریج نمود آن را در زندگی و شرایط اجتماعی به نظاره نشستیم.

پرآب‌ترین، بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه ایران؛ تعبیرهایی برای رودخانه کارون هستند، رودخانه‌ای که در طول این سال‌ها آن قدر آب رفته و خشک شده که اگر کسی از گذشته آن چیزی نداند، شاید این تعابیر کمی برایش دور از ذهن باشد. رودخانه کارون با طول حدود ۹۵۰ کیلومتر، از زردکوه استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می‌گیرد، از دل خوزستان می‌گذرد و به خلیج فارس می‌ریزد اما شاید گذرش از شهر اهواز بیشتر از هر جای دیگری به چشم بیاید؛ آنجا که شهر را دو نیم می‌کند، ۱۰ پل از روی آن عبور می‌کند و البته آنجا که "لبِ کارون، چه گل بارون" است.

دریاچه ارومیه به عنوان نگین آبی شمال غرب کشور سالها بدلیلی کم آبی در آستانه حذف شدن از نقشه کشور بود دریاچه ای شور که حیات مردم ۱۵ میلیون نفر در منطقه به وجودش وابسته بود چرا که خشک شدن این نگین فیروزه ای همانا و خطر بروز بیماری و نابودی کشاورزی در منطقه به واسطه انتشار ریزگردهای نمکی همانا.

مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی گفت: در نتیجه خشکسالی چند ساله که در سال اخیر شدیدتر شده، مرتع در اختیار عشایر و همچنین دام‌های عشایر خسارت بسیاری دیده است.مهدی عصمتی‌پور وظیفه اداره امور عشایر را امسال، با توجه به بارندگی اندک و خشکسالی، بسیار سخت و حساس برشمرد و گفت: امسال باید در راستای شعار سال و فرموده مقام معظم رهبری در جهت پشتیبانی از عشایر و رفع موانع تولید این قشر زحمت کش، دست در دست یکدیگر داده و جهادی عمل کرد.

رییس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اشاره به اینکه وزارت نیرو در پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه کوتاهی کرده است، گفت: در حال حاضر تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته است. فرهاد سرخوش با اشاره به اینکه هرساله جداول منابع و مصارف در حوضه آبریز دریاچه ارومیه توسط وزارت نیرو مشخص می‌شود، اظهار کرد: طی دی ماه سال گذشته میزان مصارف و منابع و البته حق‌آبه دریاچه ارومیه تعیین شد. بر این اساس قرار شد که از سدهای حوضه آبریز ارومیه ۶۴۰ میلیون متر مکعب آب به سمت دریاچه رهاسازی شود.

محمد اشرف‌غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان در مراسم افتتاح سد کمال خان در ولایت نیمروز و در نزدیکی مرز ایران، گفت که کشورش دیگر آب را رایگان نمی‌دهد، بلکه با افتخار آن را در مقابل دریافت نفت به ایران می‌فروشد. آقای اشرف‌غنی روز چهارشنبه گفت که اقتصاد افغانستان و ایران مکمل یکدیگر هستند و بر همین اساس کابل در حال مذاکره با تهران است تا ولایت نیمروز نه تنها «انبار (آب)» افغانستان باشد، بلکه به انبار (آب) ایران نیز تبدل شود.

7.3 اندازه گیری مقدار آب زیرزمینی در سفره های زیرزمینی

تغییر در مقدار آب زیرزمینی در سفره های زیرزمینی اطلاعات مهمی برای بسیاری از کشورها است که تا حد زیادی به دسترسی آب زیرزمینی متکی هستند. برای اهداف شاخص 6.6.1 نظارت بر تغییرات سطح آبهای زیرزمینی به خوبی تغییرات در آب ذخیره شده در یک سفره را نشان می دهد. علاوه بر این، فقط سفره های زیرزمینی قابل توجهی از آب های زیرزمینی، که می توانند به عنوان اکوسیستم های آب شیرین منفرد دیده شوند، در گزارش گنجانده می شوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خرسان جنوبی گفت: بروز پدیده گرد و غبار که منشا اصلی آن بستر تالاب‌های خشک شده در مناطق کویری است، آلودگی شدید آب برخی از تالاب‌های کشور به منابع آلاینده شیمیایی و بیولوژیک و رسوبات و ... تنها گوشه‌ای از مصائب نابودی تالاب‌هاست.

در حالی که طرح زیست پالایی تالاب انزلی یکی از شرکت‌های دانش بنیان طی ۱۰ سال مطالعه و تحقیق تولید شد و فاز پایلوت آن در این تالاب اجرایی شده است، دستوری مبنی بر توقف آن در کشور صادر شد؛ ولی با امضای تفاهم نامه‌ای با کشور کره‌جنوبی در حال حاضر چهار پروژه زیست محیطی با استفاده از این فناوری در حال اجرا است و مدیرعامل این شرکت تاکید دارد فناوری‌هایی که بدون پشتوانه کشور به بازارهای بین المللی عرضه می‌شوند، با یک دهم قیمت واقعی به سایر کشورها واگذار خواهند شد.

رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ضمن اشاره به اینکه کم بارشی در ایران نگران کننده است، گفت: تاکنون تنها ۳۰ درصد از بارندگی سالانه برای تامین آب کشور اتفاق افتاده است. احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه جمع‌بندی ایستگاه‌های هواشناسی نشان می‌دهد که درحال حاضر بارش‌ها در کل کشور ۲۵ درصد کمتر از نرمال است، اظهارکرد: به‌طورکلی تاکنون در ایران ۶۸ میلیمتر بارش داشته‌ایم این درحالیست که میزان نرمال بارش در کشور از مهرماه تا اوایل بهمن حدود ۹۱ میلیمتر است. 

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: تالاب گاوخونی در حال حاضر حدود ۴ درصد آن آب دارد و ۹۶ درصد آن خشک شده است. شیشه‌فروش با بیان اینکه تالاب بین‌المللی گاوخونی زیستگاه‌های متنوعی از تالاب، نیزار، تپه‌های شنی و کوهستانی و شوره زار است، بیان کرد: منبع تأمین آب تالاب از رودخانه زاینده‌رود بوده که از شهرهای اژیه و ورزنه می‌گذرد و به تالاب می‌رسد اما از سال ۱۳۶۶ جریان آبی از سمت رودخانه زاینده‌رود به سمت گاوخونی نرفته است و به خشکی تالاب دامن زده است.

زمانی بود که بزرگترین شهرهای جهان در حاشیه رودخانه ها واقع شده بودند. آب ذخیره شده در زیر سطح زمین منبعی است که زندگی را در بسیاری از نقاط خشک کره زمین زنده نگه داشته است. مصرف آب زیرزمینی به عنصری اساسی در توسعه شهری و گسترش جمعیت انسانی به مناطقی تبدیل شده است که در غیر اینصورت غیرقابل سکونت خواهد بود. بیشتر ذخایر آب زیرزمینی جهان از سفره های زیرزمینی "فسیلی" تأمین می شود. این بدان معناست که آخرین بار آب بسیار طولانی آبخوان را پر کرده است: در محدوده 10،000-20،000 سال، زمانی که سیاره ما در آخرین دوره یخبندان بود. در بسیاری از موارد، اگر امروز از این آب استفاده کنیم، در طول زندگی ما شارژ نمی شود. بنابراین در حال حاضر مقدار محدودی آب برای استفاده وجود دارد و برداشت بیش از حد آن پایدار نمی شود.

ورود آب به تالاب جازموریان پس از ۲۰ سال 

رییس جهاددانشگاهی استان و مجری تدوین برنامه جامع تالاب جازموریان، از اختصاص اعتبارات تالاب جازموریان به دستگاه‌های ذیربط بر مبنای برنامه جامع مدیریت و احیاء تالاب در پی پیگیری‌های مستمر اداره کل حفاظت محیط زیست استان خبر داد.

دکتر رضا کامیاب مقدس در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تالاب جازموریان یکی از تالاب های فصلی و مهم اکولوژیکی کشور است اظهار کرد: حوزه آبریز جازموریان با مساحتی بالغ بر ۶۹ هزار کیلومتر مربع و در ارتفاع ۳۰۰ متری از سطح دریا به عنوان یکی از تالاب های فصلی مشترک بین سیستان و بلوچستان و کرمان واقع شده است.

هفته گذشته در نوزدهمین جلسه شورای هماهنگی مدیریت بهم پیوسته منابع آب حوضه آبریز زاینده رود در وزارت نیرو با دستور مساعد وزیر نیرو مقرر شد آب مورد نیاز کشت تابستانه کشاورزان استان اصفهان تامین شود. این خبر موجی از خوشحالی را بین مردم ایجاد کرد که تابستان امسال زاینده رود جریان خواهد داشت، اما با وجود این تصمیم، امروز زاینده رود دوباره خشک شده است.