دریاچه ارومیه به عنوان نگین آبی شمال غرب کشور سالها بدلیلی کم آبی در آستانه حذف شدن از نقشه کشور بود دریاچه ای شور که حیات مردم ۱۵ میلیون نفر در منطقه به وجودش وابسته بود چرا که خشک شدن این نگین فیروزه ای همانا و خطر بروز بیماری و نابودی کشاورزی در منطقه به واسطه انتشار ریزگردهای نمکی همانا.

تراز این حوزه آبی بسته،سالانه به طور متوسط ۴۰ سانتی‌متر کاهش می‌یافت اما روند احیای دریاچه ارومیه از سال ۹۲ با تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت تدبیر و امید کلید خورد و با اجرای پروژه های متعدد و رهاسازی آب از سدهای استان و حوضه آبریز، این دریاچه ی در حال احتضار را به حیات بازگرداند.

اما کاهش بارندگی ها و ذخایر آب سدها مسئله ای است که روند این رهاسازی را با مشکل مواجه کرده است موضوعی که می‌تواند مانعی جدی در پیش برد روند احیای دریاچه باشد.

خشک شدن دریاچه ارومیه زندگی ۱۵ میلیون نفر در منطقه به مخاطره می اندازد

فرهاد سرخوش رئیس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفت و گو با ایسنا افزود: میزان رهاسازی ابلاغی براساس دستورالعمل وزارت نیرو(منابع و مصارف) برای سال آبی ۹۹_۱۴۰۰، ۶۴۰ میلیون مترمکعب است که از این میزان حقابه اعلامی تاکنون ۱۶۵ میلیون مترمکعب رهاسازی شده و عملیات رهاسازی متوقف شده است. 

وی ادامه داد: تاکنون از سد بوکان ۱۳۲ میلیون مترمکعب،از سد مهاباد ۲۶ میلیون مترمکعب،سد دریک ۵میلیون و از سد شهرچای ۲ میلیون مترمکعب رهاسازی شده است.

سرخوش با بیان اینکه علت توقف رهاسازی را کاهش میزان آب ورودی به سدهای حوضه اعلام کرده اند، اظهار کرد: ستاد احیا پیگیر تداوم رهاسازی آب از سدهای حوضه آبریز به سمت دریاچه از وزارت نیرو است. 

رئیس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تراز فعلی دریاچه ارومیه ۱۲۷۱.۴۳ است و دریاچه ارومیه ۶٠ سانتی متر عمق یافته است، تصریح کرد:  در حال حاضر دریاچه ۳میلیارد و ۸۱۰ میلیون مترمکعب آب دارد. 

وی بااشاره به اهمیت و تاثیرگذاری مستقیم دریاچه ارومیه بر معیشت مردم منطقه تاکید کرد: چنانچه رهاسازی ها تداوم نیابد، وضعیت دریاچه با توجه به نزدیک شدن به فصل گرما و تبخیر آب، بحرانی خواهد شد. 

سرخوش تصریح کرد: با بازگشت وضعیت دریاچه ارومیه به شرایط کم آبی، معیشت و زندگی نزدیک به ۱۵میلیون نفر مردم منطقه به خطر خواهد افتاد. 

حق‌آبه دریاچه ارومیه عملا طی امسال از دست رفته است

مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفت و گو با ایسنا ضمن انتقاد از عملکرد وزارت نیرو درخصوص پرداخت حق‌آبه دریاچه ارومیه گفت: متاسفانه طی سال آبی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ دریچه سدها را به روی ارومیه بسته و اجازه نداده‌اند آبی به دریاچه برسد.

وی اظهار کرد: در حوضه‌های آبریزی مثل دریاچه ارومیه که دارای سد هستند، وزارت نیرو آب را پشت سدها نگه می‌دارد و بر اساس توافق‌های انجام شده در زمان مشخصی آب را به سمت دریاچه رها می‌کند اما متاسفانه طی امسال تمام سدها را بسته‌ و اجازه نداده‌اند که آب به دریاچه ارومیه برسد.

به گفته وی حق‌آبه دریاچه ارومیه طی سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، ۶۴۰ میلیون مترمکعب برآورد شده بود که از این میزان تنها حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب به دریاچه ارومیه پرداخت شده است.

تجریشی با اشاره به اینکه بر اساس مصوبات شورای عالی آب و ستاد احیای دریاچه ارومیه آب شرب و پرداخت حق‌آبه محیط زیست باید در اولویت وزارت نیرو باشند، اظهارکرد: متاسفانه وزارت نیرو به تعهدات خود در این زمینه و البته مصوبات قانونی عمل نکرده است.

مکاتباتمان با وزیر نیرو بی‌فایده بوده است

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست با وزیر نیرو و مدیران استانی مکاتبه کرده اما بی‌فایده بوده است، گفت: تا زمانی که خلاهای قانونی درخصوص حق‌آبه‌های زیست محیطی داشته باشیم، وضعیت همین خواهد بود و با کاهش بارش‌ها در کشور تضاد منافع بین بهره‌برداران و محیط زیست بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: سازمان حفاظت محیط زیست به‌تنهایی از پس بهره‌برداران و حاکمیت برنخواهد آمد. آب دست یک مجموعه است و هر زمان که خواست حق‌آبه محیط زیست را می‌دهد و هر زمان نخواست این کار نمی‌کند. متاسفانه خلاهای قانونی و... در این زمینه وجود دارد.

تجریشی در ادامه تصریح کرد: عملا حق‌آبه دریاچه ارومیه طی امسال از دست رفته است چراکه اگر اکنون فصل کشاورزی است و اگر آب به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شود، کشاورزان آن را مصرف خواهند کرد.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در پایان با بیان اینکه درخصوص دریاچه ارومیه ما توافق کرده بودیم که کشاورزی، شرب و دریاچه ارومیه را در کنار هم داشته باشیم، اظهار کرد: در کشورهای پیشرفته ابتدا سهم محیط زیست پرداخت می‌شود سپس برای سایر مصارف برنامه‌ریزی می‌شود اما متاسفانه در کشور ما تمام آب موجود مصرف می‌شود و به محیط زیست چیزی تعلق نمی‌گیرد.

تأمین نیازهای شرب در منطقه از اولویت اول برخوردار است

مسعود طالبیان سرپرست شرکت آب منطقه ای استان در گفت و گو با ایسنا افزود: طی سال آبی ۹۹_۱۴۰۰ تاکنون از سد بوکان:۱۳۲میلیون مترمکعب،سدمهاباد: ۲۶/۵ میلیون مترمکعب،سد شهرچای: ۲میلیون مترمکعب، دریک: ۵ میلیون و حسنلو: ۵۵ میلیون مترمکعب به سمت دریاچه رهاسازی شده است.

سرپرست شرکت آب منطقه ای استان اظهار کرد: سد حسنلو جزو سدهای خارج از بستر هست و رها سازی از آن به شکل معمول نبوده و به این صورت است که در فواصل زمانی مختلف آبگیری از رودخانه انجام نمی شود و رودخانه مسیر خود را طی می کند. طالبیان اظهار کرد: طی سال آبی  ۹۸_ ۹۹ نیز در حدود ۱۴۲۵.۵ میلیون متر مکعب آب از سدهای استان به سمت دریاچه ارومیه رها سازی شده است.

وی با بیان اینکه رهاسازی از سدهای مخزنی حوضه آبریز دریاچه ارومیه به استثنای سد مخزنی دریک سلماس از ۱۶ فروردین سال جاری متوقف شد،  اظهار کرد: رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه از سدهای در دست بهره‌برداری واقع در حوضه آبریز دقیقاً مطابق با برنامه مدیریت منابع و مصارف ابلاغی از سوی وزارت نیرو و تقریباً از اواخر بهمن ماه هر سال شروع و بسته به پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی و حجم آب ورودی به مخازن سدها ممکن است و بدون وقفه در یک مرحله و یا چندین مرحله (تا شروع فصل زراعی) عملیاتی می شود.

طالبیان ادامه داد: در سال جاری نیز مرحله اول رهاسازی ها دقیقاً مطابق با برنامه ابلاغی از سوی وزارت نیرو عملیاتی شده و مراحل بعدی رهاسازی نیز  در صورت تحقق ورودی‌های پیش‌بینی شده در برنامه مدیریت منابع و مصارف عملیاتی خواهد شد.

وی با اشاره به میزان ذخایر آب در سدهای استان نیز گفت: حجم آب ورودی به مخازن سدها نسبت به سال آبی گذشته دارای کاهش ۲۵ درصدی و ذخایر برفی دارای کاهش ۵۰ درصدی است.

سرپرست شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی گفت: در صورت افزایش احجام ورودی و وقوع بارشهای بهاره مناسب نسبت به انجام عملیات رهاسازی اقدام خواهد شد.

وی اظهار کرد: مطالب ارائه شده از سوی تجریشی،  مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در خصوص خودسرانه بودن توقف رهاسازی‌ها به سوی دریاچه، خارج از چاچوب وظایف سازمانی دفتر مذکور تلقی می  شود چرا که مسئولیت تأمین و پاسخگویی به کلیه نیازهای آبی حوضه بر عهده شرکت آب منطقه‌ای بوده و طبیعتاً تأمین نیازهای شرب در منطقه از اولویت اول برخوردار است.

کاهش بارشها در استان/ اغلب نقاط آذربایجان غربی دچار خشکسالی نسبی است

حبیب عبدلی مدیرکل هواشناسی اذربایجان غربی نیز در گفت و گو با ایسنا در خصوص میزان بارندگی های ثبتی در استان طی سال زراعی جاری اظهار کرد:  مجموع بارندگی سال زراعی استان تا ۲۸ فروردین سال جاری، ۲۰۵.۹ میلیمتر است که نسبت به بلند مدت ۱۶ درصد کاهش و نسبت به آمار مشابه سال قبل ۲۷درصد کاهش داشته است.

وی در خصوص بارشهای مرکز استان نیز گفت: مجموع بارشها در ارومیه ۲۱۲.۳ میلیمتر بوده  که نسبت به بلند مدت ۱۸ درصدکاهش و نسبت به آمار مشابه سال قبل ۲۸درصد کاهش داشته است.

عبدلی بابیان اینکه ۱۲۳.۰ میلیمتر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بارندگی ثبت شده است، ادامه داد: بارشهای ثبت شده در حوضه آبریز دریاچه نیز نسبت به بلندمدت ۲۴ درصد کاهش  و نسبت به آمار مشابه سال قبل ۳۰درصد کاهش داشته است.

وی بااشاره به وضعیت خشکسالی در استان نیز گفت: اغلب نقاط استان بر اساس شاخصهای خشکسالی طی ۶ ماهه گذشته در وضعیت خشکسالی نسبی قرار دارند.

به گزارش ایسنا؛ با توجه به اینکه دریاچه ارومیه بحثی فراملی و منطقه ای است و از اهمیت فروانی برخوردار است اما از سوی دیگر با نزدیک شدن به فصل گرم سال و با توجه به کاهش میزان بارش و ذخیره آب پشت سدهای استان، مشکل تامین آب شرب مردم استان نیز تهدیدی دیگر برای مردم منطقه به شمار می آید.

در این بین مسئولان سازمانهای مرتبط در بحران حاضر که حیات مردم را تهدید می کند باید تصمیمی علمی اتخاذ کنند که آب به دریاچه بدهند یا ندهند!

مدیر سایت: بهزاد سرهادی

شماره تلفن: 09190622992

شناسه تلگرام مدیر سایت: SubBasin@

نشانی ایمیل: behzadsarhadi@gmail.com

(سوالات تخصصی را در گروه تلگرام ارسال کنید)

_______________________________________________________

×

 براي پيوستن به بزرگترين گروه تلگرام علوم و مهندسي آب با امکان تبادل نظر بين اعضاء کليک کنيد

کتاب کاربرد مدل QUAL2KW

کتاب کاربرد GIS در منابع آب

کتاب محاسبه سيل طرح