تشخیص سیلاب در مناطق بیابانی به کمک تصاویر ماهواره ای. در مناطق بیابانی و خشک و نیمه خشک مانند ایران، تشخیص flash flood ها روی تصاویر ماهواره ای راداری کار راحتی نیست. علت آن هم  اینستکه به علت بار رسوبی بالا در زمان سیل، محدوه سیلابی انعکاسی در تصاویر  ایجاد می‌کند که مشابه مناطق اطرافش می‌شود. در نتیجه الگوریتم های رایج نمی‌توانند تمایز درستی بین محدوده سیل با محدوده اطراف آن ایجاد کنند.

در حالی که فلوریدا و سایر ایالت های جنوب شرقی از اثرات طوفان هلن در اوایل اکتبر 2024 در حال فروپاشی بودند، یک تهدید گرمسیری دیگر بر فراز خلیج مکزیک ایجاد شد. طوفان میلتون به عنوان یک طوفان گرمسیری در 5 اکتبر آغاز شد و تا 7 اکتبر به قدرت طوفان رده 5 رسید. پیش‌بینی‌ها انتظار دارند که میلتون اواخر روز 9 اکتبر در منطقه خلیج تامپا به خشکی برسد و مرکز فلوریدا را در نوردد.

رخداد بارشی بر روی حوضه آبریز سد جیرفت در نهایت در ساعت 17:30 دقیقه مورخ 9 مهر ماه 1403 منجر به مرگ 15 نفر در مسیر آبراهه ای هلیلرود شده است. آمار بارشی این رخداد نشان می دهد از تاریخ 8 مهر ماه مجموعا دو واقعه بارشی در این ناحیه وجود داشته است که واقعه بارش اول در 04:30 الی 10:30 صبح 8 مهر ماه بر روی حوضه آبریز سد جیرفت بوده و رخداد دوم از ساعت 06:00 الی 10:00 صبح روز 9 مهرماه در خارج از حوضه آبریز سد جیرفت با شدت کمتر و در بالادست رودخانه شور که در محدوده شهری جیرفت (پایین تصویر) به هلیلرود می پیوندد رخ داده است. موقعیت عنایت آباد در شکل زیر با نقطه سرخ در امتداد رودخانه هلیلرود در پایین دست سد جیرفت نشان داده شده است. اگر رخداد دوم منجر به این حادثه بوده باشد شکستن یک بند خاکی بر روی رودخانه شور علت حادثه بوده است که این مورد با توجه به فاصله از محل حادثه کمتر محتمل است.

سیل یکی از مهم‌ترین بلایای طبیعی در ایران است و از نظر میزان تأثیر و خسارت، کشور را در رتبه‌های بالایی در جهان قرار داده است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی، اقلیمی متنوع و شرایط توپوگرافی خود، به‌ویژه در برخی مناطق کوهستانی و نیمه‌خشک، به‌طور مکرر با سیل مواجه می‌شود.

مرکز پژوهشی چتم هاوس که از آن به عنوان اندیشکده سیاست خارجی انگلیس یاد می شود، در گزارشی پژوهشی به نقش موثر تغییرات آب و هوایی در ایجاد گرمای شدید جهان پرداخت و عنوان کرد: احتمال موج های شدید گرما در آمریکا و مکزیک نسبت به دوران انقلاب صنعتی تا 35 برابر افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی باعث افزایش شدت و تعداد روزهای تکرار موج‌های گرما می‌شود، در این بین از سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان عوامل اصلی گرم شدن کره زمین و تشکیل امواج گرما یاد شده است.

طوفان استوایی دبی در هفته اول آگوست 2024 جنوب شرق ایالات متحده را درنوردید و مقدار زیادی باران بارید. این طوفان ابتدا به عنوان یک طوفان رده 1 در منطقه بیگ بند فلوریدا در 5 آگوست به ساحل آمد و سپس با حرکت مرکز آن به داخل خشکی به یک طوفان گرمسیری تبدیل شد. در حاشیه سواحل اقیانوس اطلس، به مجموع بارندگی در فلوریدا، جورجیا و کارولینا افزود.

در ایران محدودیت ذاتی منابع آب قابل دسترس از یک طرف، و کم آبی ها و خشکسالی های اخیر از طرف دیگر، حساسیت بخش آب و ضرورت برنامه ریزی در مورد آن را مضاعف ساخته است. وجود نهادهای موازی در کنترل منابع آب در کشور و ضعف محسوس در مدیریت تقاضا، اجرای سیاست های بالادستی به منظور نیل به اهداف توسعه پایدار را با چالش همراه کرده است. بخشی نگری، هماهنگی حداقلی و فقدان برنامه ریزی جامع بین متولیان بخش منابع و مصارف، به عدم امکان ایجاد سامانه پایش و بیلان قابل اطمینان، منتهی گردیده است. فقدان جامعه آماری قابل استناد در وضعیت تغییر اقلیم و تشدید پدیده های حدی هیدرولوژیکی، منجر به بهره وری نازل در عمده بخش های مصرف کننده، بخصوص در بخش کشاورزی به عنوان مهم ترین عنصر تقاضای آب در کشور شده است.

سیستم جهانی آگاهی سیل (GloFAS) یکی از اجزای خدمات مدیریت اضطراری کوپرنیک (CEMS) است. این برای حمایت از اقدامات مقدماتی برای رویدادهای سیل در سراسر جهان، به ویژه در حوضه های بزرگ رودخانه های فراملی طراحی شده است. برای ارائه اطلاعات در مورد رویدادهای جاری و جاری سیل، GloFAS اطلاعات ماهواره‌ها، مدل‌ها و اندازه‌گیری‌های درجا را برای تولید موارد زیر ترکیب می‌کند:

گرمایش جهانی، که به آن گرم شدن زمین یا تغییر اقلیم نیز می‌گویند، به افزایش تدریجی دمای میانگین زمین و اقیانوس‌ها در بلندمدت اشاره دارد. این پدیده عمدتاً ناشی از فعالیت‌های انسانی است که گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن، متان و اکسید نیتروژن را در اتمسفر آزاد می‌کنند. این گازها گرما را به دام می‌اندازند و باعث گرم شدن سیاره می‌شوند.

گرمایش جهانی، که به آن گرم شدن زمین یا تغییر اقلیم نیز می‌گویند، به افزایش تدریجی دمای میانگین زمین و اقیانوس‌ها در بلندمدت اشاره دارد. این پدیده عمدتاً ناشی از فعالیت‌های انسانی است که گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن، متان و اکسید نیتروژن را در اتمسفر آزاد می‌کنند. این گازها گرما را به دام می‌اندازند و باعث گرم شدن سیاره می‌شوند.

تالاب ها مجموعه ای از "منابع" ارزشمند را برای جامعه و محیط زیست فراهم می کنند. علاوه بر حفظ تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری، آنها می توانند کیفیت آب را بهبود بخشند. کاهش فرسایش و سیل؛ و حتی اثرات تغییرات آب و هوایی را تعدیل کند. ناگفته نماند که آنها اغلب مکان‌های زیبایی برای پیاده‌روی، پارو زدن، تماشای پرندگان و لذت بردن از فضای باز هستند. از منظر کاری که آنها انجام می دهند نگاه کنیم، ارزش تالاب ها کاملاً محسوس و در برخی موارد قابل اندازه گیری می شود. در دو قرن گذشته، ارزش تالاب‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفته است، زیرا به روش‌های دیگری تخلیه، خاک‌ریزی، کانال‌کشی یا تخریب شده‌اند تا راه را برای مزارع، خانه‌ها، شهرها و صنعت باز کنند. از بین رفتن قابل توجه اکوسیستم های تالاب منجر به کاهش بسیاری از گونه ها، بدتر شدن کیفیت آب از جمله "مناطق مرده" در خلیج مکزیک و جاهای دیگر، آسیب بیشتر سیل و سایر مشکلات پرهزینه شده است. با احیای تالاب های گمشده، می توان این روندها را معکوس کرد و حتی بازارها را برای خدمات ارزشمند اکوسیستم آنها تحریک کرد.

داده های هیدرولوژیکی برای اطلاع از تجزیه و تحلیل سیل، و پیش بینی دقیق و مدیریت خطر سیل ضروری است. با ما همراه باشید تا در مورد چالش های مرتبط با داده های هیدرولوژیکی که می تواند بر دقت و قابلیت اطمینان مدل های هیدرولیک تأثیر بگذارد، بحث کنیم. این وبینار زنده 30 دقیقه ای چالش های اصلی مرتبط با داده های هیدرولوژیکی از جمله کیفیت، عدم قطعیت، تغییرات آب و هوا و مدیریت را پوشش می دهد. آدام پارکز دانش تخصصی و بهترین شیوه های خود را به اشتراک می گذارد و همچنین نشان می دهد که چگونه یکپارچه سازی و نوآوری این عمل را برای دسترسی بهتر و مدیریت داده های هیدرولوژیکی پیش می برد. این ارائه با پرسش و پاسخ زنده دنبال خواهد شد.

سیل شایع ترین نوع بلایای طبیعی است که سالانه بیش از 250 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد و حدود 10 میلیارد دلار خسارت اقتصادی به بار می آورد. به عنوان بخشی از تلاش‌های ما برای پیشبرد هوش مصنوعی برای مقابله با بحران آب و هوا و کمک به جوامع آسیب‌دیده، Google Research مدل‌های پیشگامانه هوش مصنوعی جهانی را برای پیش‌بینی سیل‌ها توسعه داده است. سیستم ما دو مدل هوش مصنوعی را ترکیب می‌کند که منابع داده‌های مختلف در دسترس عموم را پردازش می‌کند: مدل هیدرولوژیک میزان آب جاری در رودخانه را پیش‌بینی می‌کند و مدل غرقابی، پیش‌بینی می‌کند که چه مناطقی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و عمق آب چقدر خواهد بود. به این ترتیب، ما می‌توانیم تا ۷ روز قبل از وقوع فاجعه، مردم را در مناطقی که قرار است تحت تأثیر قرار بگیرند، آگاه کنیم. امیدواریم با هشدار قبلی به سازمان‌ها و مردم، آنها را توانمند کنیم تا آسیب‌ها و تلفات جانی را محدود کنند. ما از نزدیک با دولت ها، سازمان ملل و سازمان های غیردولتی همکاری می کنیم تا هشدارهای سیل را اجرا و توزیع کنیم. فناوری ما مقیاس پذیر است و امروزه 80 کشور را پوشش می دهد. در آینده ما آرزو داریم که تمام مناطق تحت تأثیر سیل را در سطح جهان پوشش دهیم.

سخنگوی صنعت آب کشور از رصد بدون وقفه وضعیت سامانه بارشی مونسون هند در کشور خبر داد و افزود: وضعیت این سامانه بارشی بصورت مداوم رصد می شود تا اگر تاسیسات یا زیر ساختی از آب و برق در سطح کشور تحت تاثیر قرار گیرد، توصیه های لازم به استانها صادر شود. به گزارش خبرگزاری آب ایران، فیروز قاسم زاده با اعلام این خبر گفت: سامانه های بارشی مربوط به سامانه مونسونی هند یا بارش های موسمی ازنیمه دوم تیرماه به بعد در کشور فعال بوده که این سامانه ها از جنوب شرق کشور شروع شده و در گذر زمان توسعه یافته و با نفوذ در عمق کشور از فلات مرکزی تا دامنه های البرز و زاگرس کشیده شده است.

سخنگوی صنعت آب کشور از تاثیرپذیری بیشتر نوار جنوبی کشور از سامانه بارشی مونسون خبرداد. به گزارش خبرگزاری آب ایران، فیروز قاسم زاده با اشاره به این موضوع گفت: بارش های موسمی هند  موسوم به بارش های مونسون  از اواخر تیرماه  در ایران فعال شده اند. شروع این بارش ها از جنوب شرق  کشور بود که از ابتدای سامانه، پوشش مناسبی در استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان صورت گرفت. در ادامه این سامانه  گسترش یافت و بخش های عمده ای از کشور را در فلات مرکزی و دامنه های جنوبی  رشته کوه البرز در برگرفت و تا دامنه های غربی زاگرس گسترش پیدا کرد. نوار جنوبی کشور عمده ترین  تاثیر را از این سامانه داشته و استان هایی نظیر هرمزگان ، سیستان و بلوچستان ، فارس ، کرمان و بوشهر بارش های بسیار مناسبی را دریافت کردند و در بعضی نقاط به صورت موضعی بارش ها تابالای 150 میلی متر دریافت شده است.

اگر دانشجوی هواشناسی نیستید، باید به پیش بینی آب و هوای محلی خود برای پیش بینی آب و هوای خوب اعتماد کنید - و جنوب ویسکانسین دارای پیش بینی های محلی بسیار خوبی است. وظیفه آنها تفسیر مدل های مختلف پیش بینی عددی آب و هوا است. مدل‌های عددی پیش‌بینی آب و هوا، یا NWP، مجموعه پیچیده‌ای از معادلات ریاضی را حل می‌کنند که بر اساس فیزیک است که نحوه حرکت هوا و نحوه تبادل گرما و رطوبت در سراسر جو را هدایت می‌کند.

بر اساس پیش‌بینی موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، بالاترین میزان بارش در هفته منتهی به ۱۳ اسفند در حوضه آبریز خلیج‌فارس و دریای عمان به وقوع خواهد پیوست. به گزارش شبکه خبری آب ایران ، موسسه تحقیقات آب با انتشار وضعیت متوسط/ بیشینه بارش‌ها در حوضه‌های اصلی آبریز اعلام کرد: برای هفته جاری، وقوع بارش‌ها برای مناطق محدوده رشته‌کوه‌های زاگـرس، غـرب و نـوار شـمالی کشور پیش‌بینی می‌شود.

محقق نروژی با معرفی هوش مصنوعی، پیش بینی سیل را به مرحله جدیدی خواهد برد. در طول تاریخ، انسان‌ها برای آب شیرین، غذا و سهولت حمل‌ونقل در اطراف رودخانه‌ها تجمع کرده‌اند - بنابراین سیل یک خطر همیشه حاضر بوده است. با افزایش جمعیت، قرار گرفتن در معرض افراد و اموال نیز افزایش می یابد.

سازمان هواشناسی نسبت به بارش شدید باران در چهار استان جنوب کشور و سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها هشدار داد. به گزارش ایسنا سازمان هواشناسی با صدور هشدار قرمز با اشاره به تشدید و تداوم فعالیت سامانه بارشی آورده است: فردا (۱۲ دی ماه) بارش شدید باران و تداوم آن همراه با وقوع رعد و برق و ریزش تگرگ و وزش باد شدید در استان‌های بوشهر، هرمزگان، جنوب کرمان و فارس پیش‌بینی می‌شود.

 کارشناس هواشناسی استان کهگیلویه و بویراحمد از پیش بینی بارش تا ۲۰۰ میلیمتر در برخی نقاط این استان طی سامانه بارش اخیر خبر داد. ولی بهره مند در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا افزود: امروز بارش های پراکنده در سطح داشتیم، در یاسوج خفیف بود، در دهدشت ۰.۶ و در سی سخت ۰.۴ و در گچساران خفیف و قابل ملاحظه نبود.

عنوان کلاس ها:

1- مطالعات فیزیوگرافی، تحلیل منطقه ای و مدل سازی سیلاب بر اساس پروژه کاربردی.

(نرم افزار GIS مدل های HMS و TUFLOW)

2- مطالعات آب زیرزمینی (مدل سازی کمی و کیفی) بر اساس پروژه کاربردی.

(محوریت مدل MODFLOW)

مدرس:

بهزاد سرهادی - مشاور شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران

تلفن تماس برای هماهنگی های بیشتر:

09190622992