عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد گفت: از نظر جوی، عامل اصلی و مستقیم وقوع تمامی سیل‌های نوروز 1398، تسلط پدیده‌ هواشناسی موسوم به «کم ارتفاع بریده» بر روی منطقه بوده است.

دکتر عباس مفیدی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در خصوص اینکه آیا بارور کردن ابرها و دوره ترسالی تنها شایعه است، گفت: متاسفانه از مرجعیت دانشگاه‌ها در این زمینه استفاده نشده است. هنگامی که شایعه‌ای اتفاق می‌افتد رسانه‌ها باید با بهره‌گیری از متخصصان مراکز دانشگاهی و انجمن‌های علمی این شایعات را بررسی کنند و با گفتن واقعیت‌ها به شایعات خاتمه دهند.

کوئینزلند از منظر فضا

ماهواره "سنتینل -۲"(Sentinel-۲) ایستگاه فضایی بین‌المللی که به رصد آب‌های ساحلی می‌پردازد، در تاریخ ۱۰ فوریه سال جاری این تصویر را از آب‌های ساحلی ایالت "کوئینزلند"(Queensland) در استرالیا به ثبت رساند.

در تشریح رویکردهای علمی ساخت و سازهای بعد از سیل عنوان شد:

بزرگراه‌ها و بوستان‌های تهران در معرض مخاطرات سیل قرار دارند

به اعتقاد محققان، بزرگراه‌های "امام علی"، "صیادشیرازی"، "مدرس" و بخش‌های مهمی از بزرگراه "آزادگان"، محله "باغ شاطر" در حدفاصل "دره دربند" و " گلابدره و بوستان‌های "نهج‌البلاغه" و "جوانمرادان" نمونه‌ای از نتیجه دستکاری‌های انسانی هستند و در صورت وقوع سیل انتظار زمین‌لغزش و سیل‌های واریزه‌ای در آنها وجود دارد .

دو دلیل مهم رخداد سیل "انسان‌ساخت" شیراز

سیل ۵ فروردین ماه جاری دروازه قرآن شیراز که از این به بعد باید نام آن را سیل "انسان‎ساخت" نهاد، اگرچه زمان رخداد آن از سایر سیل‌های اخیر کمتر بوده، ولی بیشترین کشته را به همراه داشته است که به گفته محققان دخالت انسان مهمترین دلیل بروز آن بوده است.

در روز ۵ فروردین ماه "دروازه قرآن" شیراز شاهد رخداد سیلابی بود که به گفته محققان این سیل هر چند که از سایر سیل‎های اخیر کشور چون گلستان و ایلام کمتر بود، ولی تلفات انسانی آن بالا بوده است.

عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: در بارش‌های اخیر تمامی عوامل باران زا اعم از فاز مثبت نائو، جت استریم، فرآیند هم رفتی جریان و صعود هوا دست به دست هم دادند و آنچنان با سامانه ادغام شدند که قدرت بارش چندین برابر شد.

رضا نوروز ولاشدیبا رد شایعات مربوط به وقوع سیلاب‌های اخیر کشور در اثر پدیده بارورسازی ابرها گفت: مطابق مطالعات انجام شده روش بارورسازی ابرها، قابلیت ایجاد بارش و بارندگی تا این اندازه را نداشته و تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد در بهبود بارش‌ها بهره‌وری دارد؛ ضمن اینکه همیشه پیش بینی‌ها ۱۰۰ درصد و همانگونه که مدنظر کارشناسان است محقق نشده و امکان بارش در محل‌هایی غیر از نقاط مشخص شده وجود دارد.

فروردین ماه سال جاری، یک "سین گِلی" به سفره هفت‌سین مردم برخی شهرهای ایران اضافه شد. سیل با بی‌رحمی پیشروی کرد و اکنون حدود یک ماه است که ایران با خرابی‌های بر جای مانده از آن دست و پنجه نرم می‌کند.

در سیل اخیر مسئولان و مردم خوش قلب کشور تاجایی که توانسته‌اند به مردم سیل زده یاری رسانده‌اند اما خالی از لطف نیست اگر بدانیم کشورهای جهان اول که دارای صنعتی پیشرفته هستند، چگونه با این مشکل روبرو می‌شوند و چه کارهایی را برای جلوگیری از آن که یکی از خطرناک‌ترین انواع بلایای طبیعی محسوب می‌شود، انجام می‌دهند.

درحالی که از تصاویر ماهواره‌ای مناطق سیل‌زده برای مدیریت بحران استفاده شده بود، وزیر ارتباطات به تازگی از تصمیم برای استفاده از این امکانات فضایی برای مشکلاتی مانند مدیریت سیلاب‌ها و خشکسالی‌ها و یا حفاظت از جنگل‌ها خبر داده است.

محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در دیدار با مدیر بخش فضایی سازمان ملل از توافق برای برگزاری دو کارگاه در ایران خبر داد و گفت: برای مشکلاتی چون مدیریت سیلاب‌ها و خشکسالی‌ها و یا حفاظت از جنگل‌ها در ایران تصمیم گرفتیم راهکارهای مشترکی پیدا کنیم که تصاویر ماهواره‌ای در اختیار دانشمندان ما در ایران قرار بگیرد.

رییس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین ضمن اشاره به اینکه بارش‌های گسترده و شدید سال آبی اخیر متاثر از بر هم کنش چند پدیده جوی است، گفت: فعال‌تر شدن سامانه سودانی نسبت به سایر سامانه‌ها و انتقال رطوبت فراوان به این سامانه یکی از مهمترین عوامل بارش‌های شدید ماه‌های اخیر است.

حسن لشکری با اشاره ساز و کار بارش‌ها اظهار کرد: برای ایجاد بارش باید چند عامل به طور همزمان در جو رخ بدهد که اولین آن وجود شرایط ناپایداری در جو است. هرچه عمق ناپایداری بیشتر باشد، بارش‌ها شدیدتر می‌شود. دومین عامل نیز نفوذ رطوبت مناسب به سامانه ناپایدار است چرا که شدت بارش‌ها با میزان تغذیه رطوبت به درون سامانه ارتباط مستقیم دارد.

به دنبال وقوع سیل در استان خوزستان، حجم زیادی آب وارد تالاب هورالعظیم شده است. مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان از آبگیری هورالعظیم ایران و عراق تا دو میلیارد متر مکعب خبر داد و گفت: جاده‌های دسترسی داخل تالاب مانع آبگیری تالاب در همه بخش‌ها می‌شود و باید بازگشایی جاده‌ها و یکپارچه‌سازی تالاب هورالعظیم در دستور کار قرار گیرد.

آب‌های ارزشمندی که همراه سیلاب وارد دریا شدند

بر اساس داده‌های موجود بعد از حدود ۱۰ سال خشکسالی، ولی مدیریت‌های کوتاه‌مدت منجر شده تا در صورت وقوع سیل به شهرهای کشور خسارات زیادی وارد شود و این در حالی است که به باور محققان آب‌های ناشی از سیل، سرمایه‌های کشور هستند و می‌توانستیم به نواحی دارای پتانسیل ذخیره سیل هدایت کنیم، در سیل اخیر این آب‌ها به سمت دریا هدایت شدند و در زمان کم آبی‌ در پی چاره‌اندیشی برای تامین آب شرب هستیم.

از تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۹۷ بر اثر بارندگی‌های شدید در استان‌های شمالی ایران، از جمله گلستان و مازندران و خراسان شمالی، سیل جاری شد. این سیل‌ها موجب خسارت‌های مالی برای ساکنین این استان‌ها و همچنین فوت ۱۲ نفر شد.

گفته می‌شود در این حادثهٔ طبیعی، طی دو روز ۳۰۰ میلی‌متر بارش رخ داده که برابر متوسط بارش یک‌سالهٔ استان گلستان است. گزارش‌ها حاکی از آن است که دیگر مناطق این استان نیز با بارشی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کل بارش سالانه در بازه زمانی کمتر از پنج روز رودررو بوده‌اند. این حجم از بارش در این منطقه در تمام دوران ثبت داده‌های هواشناختی، دست‌کم در هفتاد سال گذشته، بی‌سابقه بوده‌است. سیل استان‌های گلستان و مازندران، اصطلاحاً یک سیل دورانی بوده‌است که هر صد سال یکبار رخ می‌دهد.

استاندار لرستان از شرایط اضطراری پلدختر ابراز نگرانی کرد.

سید موسی خادمی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا بیان اینکه همه شهرستانهای لرستان درگیر سیل شدند و با توجه به وجود خرم رود در خرم اباد با دبی ۵٠٠متر مکعب در ثانیه و با بارندگی شدید بامداد امروز خسارت زیادی به این شهر وارد شده است، افزود:در شهرستانهای چگنی، کوهدشت و دلفان سیلاب وارد منازل و اماکن مردم شده و خسارات زیادی به بار اورده است.

نظریه جدید محققان درباره فعالیت "ببر خفته"

بر اساس شواهد، آتشفشان‌شناسان، کوه دماوند را آتشفشان فعالی می‌دانند و وجود چشمه‌های آب گرم و خروج گازهای خروجی تنها شواهدی بر این گفته است، ولی احتمال فوران این آتشفشان در آینده وجود دارد؛ البته اخیرا گرم‌تر شدن هوا، این "ببر خفته" را با چالش دیگری مواجه کرده است، به گونه‌ای در سال گذشته شاهد روان‌شدن سیلی در این منطقه بودیم و محققان نیز هشدار دادند با ادامه یافتن این روند باید منتظر ذوب شدن یخچال‌های طبیعی دماوند باشیم.

"دماوند" بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و بلندترین قله آتشفشانی اوراسیاست. قدیمیان بر این باور بودند که "فریدون" ضحاک را در آنجا، در غاری به بند کشیده و زندانی است تا وقتی که بند بگسلد و کشتن خلق آغاز کند و سرانجام به دست گرشاسپ کشته شود. این باور هنوز برجا مانده و شنیدن صداهایی از این کوه را ناله‌های او می‌دانند.

خطر وقوع سیل در دورود جدی است

سرپرست فرمانداری دورود گفت: مردم در تخلیه مناطق در معرض خطر سیل همکاری کنند.

فریبا بهاری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه خطر وقوع سیل در دورود جدی است، بیان کرد: اطلاع‌رسانی گسترده‌ای در سطح شهر و روستاها انجام شده است.

وی ادامه داد: از طریق کمیته اطلاع‌رسانی، بلندگو و فضای مجازی حتی بخش خبر و آتش‌نشانی اطلاع رسانی به ۱۵ منطقه از سطح شهر که در مجاورت رودخانه هستند انجام دادیم.

بهاری افزود: در روستا از طریق بخشداران و دهیاران و پیامک، اطلاع‌رسانی به سرپرست خانوارهای روستاها انجام شده است.

مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی، آخرین وضعیت آب و هوا طی سه روز آینده را اعلام کرد و از ورود سامانه بارشی در شمال غرب و جنوب غرب سواحل مرکزی و غربی دریای خزر، دامنه‌های زاگرس مرکزی و شمالی، دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی و بخش‌هایی از مرکز کشور خبر داد.

آب دغدغه ای اجتماعی است که باید بر سر این دغدغه و ابعاد آن اجماع کرد. یکی از این راهها، گفت‌وگو و آیین گفت‌وگو است. اما چگونه میتوان درباره آب گفت‌وگو کرد؟ در نوشتاری که به قلم انوش نوری اسفندیاری در مجله آینده نگر شماره هشتاد و یک که در هفته اول اسفندماه 97 منتشر شده است، سعی شده بر وضعیت آب در ایران و لزوم گفت وگو درباره آن تاکید شود و پله هایی انجام گفت و گو درباره آب در جامعه را ترسیم کند.

روز جهانی تالاب ها سالانه در 2 فوریه برگزار می شود، که تاریخ تصویب کنوانسیون تالاب ها در همان سال 1971 را مشخص می کند.

"تالاب ها و تغییرات آب و هوایی"، موضوع سال 2019، با هدف برجسته کردن نقش مهم تالاب ها، به عنوان راه حل های طبیعی، در اقتباس و کاهش تاثیر تغییرات اقلیمی است.

سیلابی با دبی حدود 5 هزار متر مکعب بر ثانیه که در اثر بارش‌های شدید خوزستان جاری شد بود در مخزن سد گتوند آرام گرفت. بر اساس آمار شرکت منابع آب و نیروی ایران، روز گذشته (15 آذر ماه) از ساعت 16 تا 19 (پیک ساعت 18) 36 میلی‌متر بارندگی در حوزه گتوند و در رودخانه کارون اتفاق افتاد که منجر به وقوع سیلاب با حجم آورد حدود 18 میلیون متر مکعب بین ساعت 20 تا 21 با دبی ورودی به مخزن سد گتوند شد.

بر همین اساس، تراز مخزن در ساعت 20 شب گذشته 204.41 و در ساعت 21 به میزان 204.70 به ثبت رسیده و دبی ورودی به مخزن نیز حدود 2 هزار متر مکعب بر ثانیه گزارش شده است.

ادغام استفاده از زمین، منابع آب و مدیریت ریسک در حوضه های رودخانه به منظور کاهش "تلفات زندگی" ناشی از سیل و به حداکثر رساندن سود از دشت های سیلابی.

سیل ها شایعترین خطرات طبیعی هستند که بیشترین تأثیر را بر جامعه دارند. اگر چه سیل های ناامید کننده به شدت متغیرند، آمار سوابق سیل نشان می دهد که تعداد تلفات مرتبط به تدریج کاهش می یابد؛ که البته به لطف، از جمله، سیستم های پیشرفته تر هشدار بوده است. با این حال، آسیب به زمین و اموال به دلیل کمبود موانع پیشگیری، عدم رشد اقتصادی و عدم برنامه ریزی استفاده از حساسیت به سیل، افزایش می یابد. برنامه مرتبط در مدیریت سیل (APFM) یک رویکرد مدیریت یکپارچه کنترل سیل را برای به حداقل رساندن تلفات مربوط به زندگی و تأثیرات آن بر معیشت از طریق اقدامات حفاظتی در حالی که حداکثر بهره مزایای خالص حاصل از استفاده کارآمد از سیلابها را کاهش می دهد، ترویج می کند.