پروفسور عزت‌الله رئیسی اردکانی، پدر علم هیدروژئولوژی ایران با نگاهی علمی و تجربی به بحران آب کشور هشدار می‌دهد که مشکل کم‌آبی در ایران فراتر از تغییر اقلیم است و ریشه در ضعف مدیریت و عدم پذیرش «خشکسالی فرهنگی» دارد؛ مسأله‌ای که باعث شده جامعه نتواند خود را با واقعیت‌های طبیعی وفق دهد و راه‌حل‌های علمی و فناوری موجود را به کار گیرد.

شکل پیوست‌شده موقعیت بیش از یک میلیون حلقه چاه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی در ایران را نشان می‌دهد که برداشت سالانه‌ای معادل ۴۱.۷ میلیارد متر مکعب دارند. این میزان برداشت سالانه را می‌توان با استفاده از شاخص نسبت برداشت به منابع تجدیدپذیر آب زیرزمینی تحلیل کرد. این شاخص ساده‌ترین و در عین حال علمی‌ترین معیار برای تعیین پایداری یا بحران در برداشت آب زیرزمینی است که از تقسیم حجم برداشت سالانه بر حجم تغذیه طبیعی سالانه سفره‌های آب زیرزمینی به دست می‌آید. هنگامی که این نسبت از عدد یک فراتر رود، به این معناست که میزان برداشت از سفره‌های آب بیش از تغذیه طبیعی آن‌هاست که به تخلیه ذخایر و وضعیت ناپایدار و بحرانی منابع منجر می‌شود.

در زمینه مهندسی آب، رساله‌ها و پایان‌نامه‌های معتبری در دانشگاه‌های برتر جهان نگاشته می‌شوند. برخی از این پژوهش‌ها به‌دلیل کیفیت علمی بالا و نتایج کاربردی گسترده در مقیاس جهانی مورد توجه قرار می‌گیرند. در زیر به برخی موضوعات کلیدی و محتوای متداول در این زمینه اشاره می‌شود:

سخنگوی صنعت آب با تاکید بر اهمیت کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی گفت: هم‌اکنون ۴۲۲ دشت کشور به دلیل برداشت‌های بی‌رویه در فهرست ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار گرفته و ۳۵۹ دشت نیز با خطر فرونشست روبرو شده‌اند.  عیسی بزرگ‌زاده با اشاره به تشدید برداشت منابع آب زیرزمینی طی دهه‌های گذشته گفت: با ورود و بهره‌مندی از تکنولوژی و حفر مکانیزه چاه‌های کشاورزی، برداشت از آب چاه‌ها به سرعت افزایش یافته و روز به روز این روند تشدید می‌شود.

درحالی که کشاورزی بزرگترین مصرف‌کننده آب در کشور است، سالانه ۳۵ درصد از کل منابع آبی کشور هدر می‌رود. کشور ما با توجه به قرار داشتن در یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان، از اقلیمی با بارش‌های ناپایدار و محدود برخوردار است. میانگین بارش سالانه جهانی بیش از 700 میلی‌متر است اما در ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی این میزان بسیار کمتر است، به‌طوری‌ که در برخی سال‌ها، بارندگی کمتر از 180 میلی‌متر و در سال‌های دیگر تا 230 میلی‌متر ثبت می‌شود.

تالاب ها مجموعه ای از "منابع" ارزشمند را برای جامعه و محیط زیست فراهم می کنند. علاوه بر حفظ تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری، آنها می توانند کیفیت آب را بهبود بخشند. کاهش فرسایش و سیل؛ و حتی اثرات تغییرات آب و هوایی را تعدیل کند. ناگفته نماند که آنها اغلب مکان‌های زیبایی برای پیاده‌روی، پارو زدن، تماشای پرندگان و لذت بردن از فضای باز هستند. از منظر کاری که آنها انجام می دهند نگاه کنیم، ارزش تالاب ها کاملاً محسوس و در برخی موارد قابل اندازه گیری می شود. در دو قرن گذشته، ارزش تالاب‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفته است، زیرا به روش‌های دیگری تخلیه، خاک‌ریزی، کانال‌کشی یا تخریب شده‌اند تا راه را برای مزارع، خانه‌ها، شهرها و صنعت باز کنند. از بین رفتن قابل توجه اکوسیستم های تالاب منجر به کاهش بسیاری از گونه ها، بدتر شدن کیفیت آب از جمله "مناطق مرده" در خلیج مکزیک و جاهای دیگر، آسیب بیشتر سیل و سایر مشکلات پرهزینه شده است. با احیای تالاب های گمشده، می توان این روندها را معکوس کرد و حتی بازارها را برای خدمات ارزشمند اکوسیستم آنها تحریک کرد.

گزارش توسعه آب جهانی سازمان ملل در سال 2022 "آب های زیرزمینی: مرئی کردن نامرئی". گزارش جدید : آیا راه حل بحران های آبی زیر پای ما پنهان شده است؟ پاریس/داکار، 21 مارس 2022 - آب های زیرزمینی 99 درصد از کل آب شیرین مایع روی زمین را تشکیل می دهند. با این حال، این منبع طبیعی اغلب به خوبی درک نمی شود و در نتیجه کمتر از ارزش گذاری شده، سوء مدیریت و حتی سوء استفاده می شود. بر اساس آخرین ویرایش گزارش توسعه جهانی آب سازمان ملل که توسط یونسکو منتشر شده است، دیگر نمی توان از پتانسیل گسترده آب های زیرزمینی و نیاز به مدیریت پایدار آن چشم پوشی کرد.

تراز آب زیرزمینی آبخوان‌های آبرفتی کشور در بلندمدت بیش از ۱۰ متر افت داشته است. مدیرکل دفتر اطلاعات و داده های آب کشور گفت: رشد وتوسعه اجتماعی و اقتصادی ایران در دهه‌های اخیر منجر به افزایش برداشت از منابع آبی ،و متاسفانه باعث کاهش ذخایر آب زیرزمینی کشور شده است، بطوریکه تراز آب زیرزمینی آبخوان‌های آبرفتی کشور در بلند مدت بالغ بر 10.88متر و بطور متوسط سالانه 0.4 متر افت داشته و این افت باعث کاهش حجم مخازن آبرفتی به میزان بالغ بر139.7 و بطور متوسط سالانه 4.7 میلیارد متر مکعب شده است.

جواد حاجیانی مدیر کل دفتر توسعه نظام های فنی، بهره برداری و دیسپاچینگ برقابی شرکت مدیریت منابع آب ایران آنچه به زیبایی، هاتف اصفهانی در قرن دوازدهم هجری سروده است در سال جدید به نوعی در شعار روز جهانی آب (آب‌های زیرزمینی- مرئی شدن نامرئی) متبلور شده است. اما حال چه باید کرد تا با چشم دل وضعیت منابع آبی را نظاره کرد؟ و فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم؟

منابع آب زیرزمینی در سطح جهان حدود 50 درصد از کل آب آشامیدنی، حدود 40 درصد از آب مورد استفاده برای کشاورزی آبی و حدود 30 درصد از تامین آب مورد نیاز برای صنعت، و همچنین حفظ اکوسیستم های آبی، حفظ جریان پایه رودخانه ها و جلوگیری از فرونشست زمین و آب دریا را تامین می کند. در مواجهه با تغییرات غیرقابل پیش‌بینی جهانی، نیاز به افزایش درک خود از آب‌های زیرزمینی، بهبود حکمرانی آن و اجرای شیوه‌های مدیریت پیوسته و تطبیقی ​​وجود دارد. موضوع امسال روز جهانی آب «آب‌های زیرزمینی: قابل مشاهده کردن نامرئی» است، که بر نیاز حیاتی برای افزایش آگاهی در مورد این منبع مهم آبی که نیاز به مدیریت دقیق و حفاظت جهانی در سطح جهانی دارد، تاکید می‌کند. آب های زیرزمینی همچنین موضوعی کلیدی در کنگره و نمایشگاه جهانی آب IWA خواهد بود که در سپتامبر 2022 در کپنهاگ برگزار می شود.

کاهش 20 درصدی ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته. آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن 157 روز از سال آبی تا 7 اسفندماه (سال آبی 1401-1400) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود 22.09 میلیارد متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر 20 درصد کاهش است.

سند جدید تخصیص آب رودخانه زاینده‌رود در حال تدوین است. رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود گفت: سند جدید تخصیص آب این رودخانه در حال تدوین است. به‌ گزارش شبکه خبری آب ایران، «هوشنگ ملایی» شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما با اشاره به موضوع زاینده‌رود اظهار کرد: متوسط بارش بلندمدت حوضه آبریز زاینده‌رود 244 میلی‌متر است. سطح حوضه رودخانه زاینده‌رود حدود 27 هزار کیلومتر مربع بوده که 1900 کیلومتر در استان چهارمحال و بختیاری و مابقی در استان اصفهان است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان با بیان اینکه وضعیت آبی همدان نگران‌کننده است، گفت: حجم آب سد اکباتان ۱۱ میلیون متر مکعب کاهش یافته است و با شرایط موجود تنها تا مهرماه می‌توان آب شهر همدان را از این سد تامین کرد. "منصور ستوده" بارندگی را مهم‌ترین عامل برای کاهش ذخیره این سد بیان کرد و گفت: متاسفانه بارش‌های ۴۷۰ میلی‌لیتری سال ۹۹ به ۲۸۰ میلی‌لیتر رسیده که این وضعیت نشان می‌دهد همدان با ۴۲ درصد کاهش بارندگی همراه است.

«دیگر نباید خشکسالی یا سیل را حادثه غیر مترقبه تلقی کنیم. باید بپذیریم خشکسالی یا ترسالی شدید همانند سیلاب‌ها همزاد با شرایط اقلیمی ایران هستند. باید با این شرایط سازگار شویم و برنامه‌ریزی‌ها و درک و آگاهی خود را با این وضع منطبق کنیم. به هر میزان که به این درک و معنا برسیم و آن را به رسمیت بشناسیم، می‌توانیم بر امنیت پایدار آب و برق متمرکز شویم.»

منابع آب زیرزمینی ذخایر ارزشمندی هستند که طی سالیان طولانی تشکیل شده‌اند و یک منبع استراتژیک برای کشور به حساب می‌آیند. در کشور ما به‌ دلیل وجود شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌ خشک وابستگی به منابع آب زیرزمینی قابل توجه است و حدود ۶۰ درصد مصارف خانگی و صنعت و حدود ۵۰ درصد مصارف کشاورزی از آب زیرزمینی تأمین می‌شود.

آب بیش از 70٪ سطح زمین را آب پوشانده است. اما از این آب، فقط 1٪ به راحتی برای استفاده انسان در دسترس است و از این 1٪، 99٪ آن به عنوان آب زیرزمینی در زیر پاهای ما ذخیره می شود. همه ما به نوعی به آب های زیرزمینی اعتماد می کنیم، بنابراین مهم است که این منبع حیاتی را درک کنیم. آب زیرزمینی آبی است که در زیر زمین در شکافها و فضاهای موجود در خاک، شن و سنگ یافت می شود. از طریق سازه های زمین شناسی خاک، شن و ماسه و سنگ هایی به نام سفره های آب ذخیره می شود و به آرامی حرکت می کند.

دانشمندان برای جبران منابع آب زیرزمینی از یک جفت ماهواره جدید استفاده می کنند. در جنوب غربی نبراسکا، شکوفایی حاصل از آبهای زیرزمینی رو به افول است. در دهه 1970، فناوری نوین آبیاری امکان پرورش ذرت را فراهم کرد که بسیار سودآورتر از گندم دیم است، در این منطقه شنی. کشاورزان به آنجا نقل مکان کردند، چاه هایی حفر کردند و مزارع ذرت جدید کاشتند. اما در اواخر دهه 1970، سطح آبهای زیرزمینی در حال کاهش بود. سی سال بعد، با کم شدن مزارع و ترک خانواده ها به مراتع سرسبز، شهرها کمرنگ می شوند.

استارت آپ (به انگلیسی: Startup یا Start-up) را به فارسی به شرکت نوپا ترجمه کرده‌اند.

اگر چه در تعریف استارت آپ بر این مسئله تاکیدی وجود ندارد که حتماً فعالیت آن در حوزه تکنولوژی یا فن آوری اطلاعات باشد، اما به دلیل اینکه بسیاری از استارت آپ ها در سالهای اخیر، حول این زمینه‌ها شکل گرفته‌اند، گاهی در تعریف استارت آپ به این مسئله هم اشاره می‌شود که استارت آپ باید در حوزه فن آوری‌های نوین فعال باشد. البته ما در متمم، بر اساس ادبیات اصلی مدیریت – و نه معنای رواج یافته – هر نوع فعالیت نوپا را استارت آپ در نظر می‌گیریم.

یک سؤال بزرگ وقتی پیش آمد که در دوران مدرن یا در 5 سال گذشته با مدل سازی عددی سر و کار داشته باشیم، و این سؤال این است که مهارت های برنامه نویسی باید در یک هیدروژئولوژیست - مدل ساز عددی چقدر وجود داشته باشد؟ این سؤال بالاتر از این سؤال است: آیا یک متخصص هیدروژنولوژیست - باید به هر زبانی برنامه نویسی کد تولید کند؟

برخلاف برخی مطالب غیر کارشناسی که در رسانه ها مطرح می شود،جایگزینی برای منابع آب زیر زمینی وجود ندارد. بطور مثال در رابطه با طرح های پر هزینه و کم تاثیر انتقال حوزه به حوزه آب یا شیرین سازی و انتقال آب دریا،فارغ از مسایل زیست محیطی و تبعات اجتماعی اینگونه طرح ها، هزینه هر متر مکعب آب به حدی است که بدون پرداخت یارانه های سنگین دولتی نه تنها برای کشاورزی بلکه برای صنعت و یا حتی مصارف شهری نیز مقرون بصرفه نمی باشد.

مدیریت آبهای زیرزمینی برای مقاومت در برابر خشکسالی در جنوب آسیا

گزارش بانک جهانی جدید یافته های یک مطالعه تشخیصی را بررسی می کند که مسیرها و گزینه های تقویت دولت برای مدیریت منابع آب زیرزمینی آسیای جنوبی را در مواجهه با تغییرات آب و هوایی و افزایش اعتماد به منابع توسط جوامع وابسته به ویژه در زمان خشکسالی بررسی می کند.

تمامی سفره های آب زیرزمینی اعم از سفره های آزاد و تحت فشار بر اساس قانون ظروف مرتبط عمل می کنند. به این مفهوم که اگر از نقطه ای از این سفره براثر نیروی ثقل یا پمپاژ آبی برداشته شود (به عبارت دیگر اگر در روی یک سفره که چاه یا قنات و یا چشمه ای را تغذیه می کند، چاه جدیدی حفر شود)، چنانچه سفره تغذیه نگردد، کاهش سطح آب تامحدوده خاصی بر روی تمامی سطح سفره محسوس خواهد بود. از این رو برای هر چاه یا قنات در حال بهره برداری، حریمی در نظر گرفته می شود. توجه به فاصله بین منابع آب زیرزمینی (چاه های آب و قنوات)