پژوهش جدیدی که در مجله علمی «نیچر» منتشر شده است هشدار می‌دهد که اگر کشورهای جهان نتوانند گرمایش زمین را زیر دو درجه سانتیگراد بالاتر از دوران ماقبل صنعتی حفظ کنند ذوب شدن لایه‌های یخبندان قطب جنوب باعث بالا آمدن «فاجعه‌بار» سطح آب دریاها خواهد شد.

این پژوهش پیش‌بینی می‌کند که اگر گرمایش زمین از حد نصاب تعیین شده در معاهده اقلیمی پاریس فراتر برود روند ذوب شدن لایه‌های یخبندان قطب جنوب شتاب بیشتری خواهد گرفت و از سال ۲۰۶۰ سطح متوسط آب دریاهای جهان هر سال حدود ۰.۱۸ سانتی‌متر بالا خواهد آمد.

بیش از ۱۹۰ کشور جهان معاهده اقلیمی پاریس را در سال ۲۰۱۵ امضا کرده‌اند. هدف اصلی این معاهده حفظ میزان گرمایش زمین در مقایسه با دوران ماقبل صنعتی زیر دو درجه سانتیگراد و تلاش در راستای کاهش آن به ۱.۵ درجه است.

تهیه‌کنندگان این پژوهش هشدار می‌دهند که درصورت تداوم روش‌های فعلی مصرف انرژی، میزان گرمایش زمین ممکن است به سه درجه سانتیگراد بالاتر از دوران ماقبل صنعتی برسد و از سال ۲۰۶۰ به بعد سطح آب دریاهای جهان هر سال حدود نیم سانتیمتر افزایش خواهد یافت.

این پژوهش با یک مدل کامپیوتری و براساس تصاویر ماهواره ای، مختصات جوی مناطق مختلف کره زمین و در نظر گرفتن الگوهای گوناگون مصرف انرژی و سیاست‌های زیست‌محیطی مختلف انجام شده، و عامل مهم در تعیین نتیجه آن میزان مصرف سوخت‌های فسیلی در دهه‌های آینده است.

هدف این توافق که توسط کمیسیون و پارلمان اروپا تصویب شد کاهش گازهای آلاینده به حد صفر تا سال ۲۰۵۰ است.

دانیل گیلفورد، یکی از تهیه‌کنندگان این پژوهش، به خبرگزاری رویترز گفت: «فروپاشی و ذوب شدن لایه‌های یخبندان ضایعه‌ای است که جبران آن حتی در هزاران سال آینده میسر نیست. حتی با روش‌های محافظه‌کارانه‌ای مثل خارج کردن دی اکسید کربن از جو زمین نیز نمی‌توان از این روند جلوگیری کرد».

کشورهایی نظیر بنگلادش که در مناطق کم ارتفاع و نزدیک به سطح دریا قرار دارند بیش از همه از بالا آمدن سطح آب دریاها آسیب خواهند دید. در دو دهه اخیر شدت و موارد وقوع سیلاب‌ در این کشورها افزایش یافته است.

عتیق رحمان، رئیس بنیاد غیرانتفاعی «مرکز علوم پیشرفته بنگلادش» که در این پژوهش شرکت نداشته گفت: «در کشورهایی نظیر بنگلادش بالا آمدن مقدار نامحسوسی از سطح آب دریاها باعث می‌شود که منطقه وسیعی زیر آب شور برود و در نتیجه بخش گسترده‌ای از اراضی کشاوری غیرقابل کشت خواهند شد».

او افزود: «این ضایعه زیست‌محیطی باعث خواهد شد که تعداد بیشتری از روستائیان به شهرهای پرجمعیت مهاجرت کنند که زیرساخت‌های لازم را ندارند و در نتیجه به جمعیت فقیر و حاشیه نشین‌ها افزوده خواهد شد».

عتیق رحمان تاکید کرد که ساکنان نواحی ساحلی بنگلادش تلاش می‌کنند زندگی خود را با تغییرات اقلیمی اخیر انطباق دهند و به عنوان نمونه سبزیجات را در اراضی دورتر از ساحل کشت می‌کنند ولی تلاش برای انطباق حد و حدودی دارد و چاره اصلی نیست.

انجمن ژئوفیزیک آمریکا که یک نهاد علمی بین‌المللی است در پژوهشی که ماه گذشته منتشر شد پیش‌بینی کرد که بالا آمدن سطح آب دریاها تا سال ۲۰۵۰ فقط در بنگلادش روی زندگی بیش از ۱.۳ میلیون نفر تاثیر خواهد گذاشت و موج جدیدی از مهاجرت را ایجاد خواهد کرد.

دانشمندان و فعالان محیط زیست تاکید می‌کنند اجلاس اقلیمی بعدی سازمان ملل که قرار است در ماه نوامبر در اسکاتلند برگزار شود باید اقدامات موثرتری را برای کنترل گرمایش زمین تصویب کند.

عتیق رحمان گفت: «تنها پاسخ جدی جامعه بین‌المللی به خطرهای ناشی از روند گرمایش زمین، کاهش چشمگیر گازهای گلخانه‌ای است».