بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، احتمال بروز بحران آب در شهر تهران از نیمه دوم شهریور ماه به بعد افزایش می‌یابد. این پیش‌بینی‌ها بر پایه روندهای فعلی و داده‌های حاصل از تحلیل سری‌های زمانی جریان ورودی و خروجی مخازن آبی صورت گرفته است. در این گزارش، نمودارهای پیش‌بینی حجم مخازن سه سد اصلی تأمین‌کننده آب تهران شامل سدهای کرج، لتیان و ماملو ارائه شده‌اند. این سدها نقش محوری در تأمین آب شرب و مصارف شهری پایتخت دارند. در مقابل، سدهای لار و طالقان به دلیل نقش کمتر در تأمین مستقیم آب تهران در این مرحله از تحلیل مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.

وضعیت بحرانی آب در کلان‌شهرهای ایران یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی کشور در دهه‌های اخیر به شمار می‌رود. با افزایش جمعیت، رشد سریع شهرنشینی و گسترش بی‌رویه صنایع، تقاضا برای آب به شدت افزایش یافته است، در حالی که منابع تجدیدپذیر آب در کشور محدود و آسیب‌پذیر هستند. بسیاری از کلان‌شهرها همچون تهران، اصفهان، مشهد، شیراز و کرج با بحران‌های جدی در تأمین آب شرب مواجه هستند و مجبور به انتقال آب از مناطق دوردست یا استفاده بیش از حد از منابع زیرزمینی شده‌اند. این وابستگی شدید به آب‌های زیرزمینی، افت شدید سطح آبخوان‌ها، خشک شدن چاه‌ها و فرونشست زمین را در پی داشته است که نه‌تنها مخاطرات زیرساختی ایجاد می‌کند، بلکه سلامت و امنیت زیست‌محیطی را نیز به خطر انداخته است.

مهاجرت غیرقانونی، به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که با محدودیت منابع مواجه‌اند، افزون بر پیامدهای امنیتی و اجتماعی، می‌تواند تبعات بسیار جدی زیست‌محیطی و زیرساختی به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین این تبعات، بحران در مصرف منابع حیاتی مانند آب و برق است. تهران، به‌عنوان پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر ایران، همین حالا نیز با چالش‌های بزرگی در مدیریت منابع آب و انرژی مواجه است. افزایش جمعیت ناشی از مهاجرت غیرقانونی، بدون برنامه‌ریزی و زیرساخت‌های لازم، فشار شدیدی بر شبکه‌های آب‌رسانی و برق‌رسانی وارد می‌کند. مهاجرانی که بدون ثبت و کنترل وارد کشور می‌شوند، 

این شاخص‌ها به صورت ترکیبی برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی جهت حفاظت از منابع آب زیرزمینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شاخص‌های مطرح در تحلیل پایداری آبخوان‌ها به منظور ارزیابی مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از تخریب این منابع عبارتند از:

هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری مکمل و مفید برای تحقیق، ایده‌پردازی و اصلاح مقالات باشد، اما کیفیت یک مقاله خوب همچنان به تخصص، درک موضوع و قضاوت انسانی نیاز دارد. تلفیق هوش مصنوعی و دانش انسانی بهترین نتیجه را ارائه می‌دهد. استفاده از هوش مصنوعی برای نوشتن یا بهبود مقالات می‌تواند ابزار بسیار مفیدی باشد، اما به دلایل زیر تضمین‌کننده کیفیت یک مقاله خوب نیست:

در پروژه‌ای که در دانشگاه تنسی و با حمایت مالی سازمان حفاظت محیط‌ زیست ایالات متحده آمریکا انجام شد، مجموعه‌ای گسترده از مطالعات برای ارزیابی تأثیرات استفاده شهری از زمین بر تغذیه آب زیرزمینی صورت گرفت. این مطالعه شامل مدل‌سازی آب سطحی و شبیه‌سازی یکپارچه آب زیرزمینی با استفاده از داده‌های میدانی جامع جمع‌آوری‌شده طی یک دوره زمانی طولانی بود. ابزارهای مورد استفاده برای برآورد اجزای تراز آبی در منطقه آزمایشی با نام حوزه شهری جکسون-تنسی متمرکز شدند. این حوزه به عنوان یک حوضه بسته شهری کوچک در حاشیه سفره آب زیرزمینی مهم ممفیس شناخته می‌شود.

زمینه‌هایی که نیازمند همدلی، خلاقیت اصیل و درک انسانی هستند، کمترین شانس را برای جایگزینی توسط AI دارند. بر همین اساس، افرادی که در این حوزه‌ها تخصص دارند، در آینده مزیت بیشتری خواهند داشت. ترتیب زمینه‌هایی که هوش مصنوعی در آن‌ها شانس کمتری برای پیشرفت دارد، با توجه به ضعف‌های ذاتی AI (مانند عدم خلاقیت اصیل، ناتوانی در همدلی و درک انسانی) به شرح زیر است:

انتقال آب در منطقه خاورمیانه برای شرب، صنعت و کشاورزی بستگی به عوامل متعددی دارد که تعیین می‌کنند تا چه مسافتی از نظر اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی توجیه دارد. به طور کلی، انتقال آب برای مصارف شرب و صنعت در فاصله‌های تا چند صد کیلومتر می‌تواند توجیه اقتصادی و اجتماعی داشته باشد، به ویژه در کشورهایی با کمبود شدید آب مثل عربستان، امارات، و اردن. اما برای کشاورزی، انتقال آب از فواصل طولانی معمولاً هزینه‌های بسیار بالایی دارد و در اغلب موارد توجیه اقتصادی ندارد. توجیه اقتصادی و فنی انتقال آب به شدت به عوامل مختلفی مثل نوع کاربری، روش‌های انتقال، هزینه‌های انرژی، و منابع جایگزین بستگی دارد.

آب پنهان، آب مجازی یا آب نهفته، مفهومی است که توسط پرفسور تونی آلن در سال ۱۹۹۳ معرفی شد، آب پنهان به مجموع حجم آبی می گویند که در مراحل مختلف تهیه، تولید و ارائه یک محصول (غذا، کالا، انرژی یا خدمات) به صورت مستقیم یا غیرمستقیم استفاده می‌شود. وقتی یک کشور می گوید با خطر خشکسالی روبه‌روست، یعنی با یک بحران مواجه است یعنی نه تنها کمبود آب شرب تهدید کننده خواهد بود بلکه با خطر دیگری هم دست به گریبان است و آن ناتوانی در تولید محصولات مکانیکی، الکترونیکی، ساختمانی، کشاورزی، پوشاک و هر آنچه انسان به آن ها نیازمند است.

به لطف وضوح زمانی بالا، داده های باز ارائه شده توسط ماهواره های Copernicus Sentinel امکان نظارت قابل اعتماد و مداوم بر یخچال های طبیعی در سراسر جهان را فراهم می کند. این اطلاعات از محققان و تصمیم گیرندگان در توسعه استراتژی هایی برای مقابله با چالش های ناشی از تغییرات آب و هوایی حمایت می کند.

دلایل بسیاری برای شکل‌گیری و استمرار بحران آب و راهکارهای بسیاری برای رفع آن در کشور عنوان می‌شود. روزنامۀ «پیام‌ما» طی یک نظرسنجی از ۳۵ متخصص و کارشناس مرتبط با بخش‌های مختلف مدیریت منابع آب کشور، دلایل وضعیت فعلی و راهکارهای کلان رفع یا کاهش «ابرچالش آب» را به شور گذاشت. عمده پاسخ‌های دریافتی، بر اهمیت کم دلایل اقلیمی و طبیعی نسبت به علل مدیریتی حکایت می‌کند. اما آنچه به نظر دارای اهمیت بسیار زیادی است،

 وقتی اهداف استراتژیک بخش آب کشور که 20 سال پیش (در سال 1382) در دولت توسط هیئت وزیران بر اساس نیازهای واقعی تدوین شد و دقیقا برای سال جاری هدف گذاری شده است را بررسی میکنیم، از 18 بند اساسی این اهداف، مهم ترین آنها یعنی شماره 3 که مدیریت مصرف است به اندازه مطلوب نتایج ملموس را ارائه نداده است. زیرا در هدف گذاری های این بند، تغییر اقلیم در آن سال چندان قابل پیش بینی نبوده است. 

با توجه به وضعیت اقلیمی کشور که در منطقه‌ای خشک و نیمه خشک واقع شده، مدیریت پایدار منابع آب و محیط زیست امری بسیار ضروری تلقی می‌شود. مدیریت یکپارچه منابع آب بدون شناخت دقیق چرخه هیدرولوژی امری غیرممکن خواهد بود. متأسفانه به علت کمبود اطلاعات هیدرولوژیکی، شناخت و درک سیستم هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی به ویژه در زمینه مدیریت آب‌های زیرزمینی با چالش مواجه است؛ در این راستا استفاده از ایزوتوپ‌های پایدار آب، به عنوان ردیاب‌های طبیعی موجود در چرخه هیدرولوژی بسیار کارگشا، کاربردی، ساده و در مواردی کاملاً یک روش منحصر به فرد و تعیین‌کننده است.

یک مخزن بزرگ در دره ریو گراند در تابستان 2024 به سطح کم سابقه ای رسید، زیرا مناطق اطراف آن در جنوب تگزاس و شمال مکزیک با شرایط خشکسالی شدید مواجه بودند. مخزن آمیستاد، که در مرز ایالات متحده و مکزیک قرار دارد، در 17 ژوئیه 2024 به پایین ترین سطح آب خود رسید، زمانی که کمتر از یک چهارم ظرفیت خود را داشت.

مرکز پژوهشی چتم هاوس که از آن به عنوان اندیشکده سیاست خارجی انگلیس یاد می شود، در گزارشی پژوهشی به نقش موثر تغییرات آب و هوایی در ایجاد گرمای شدید جهان پرداخت و عنوان کرد: احتمال موج های شدید گرما در آمریکا و مکزیک نسبت به دوران انقلاب صنعتی تا 35 برابر افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی باعث افزایش شدت و تعداد روزهای تکرار موج‌های گرما می‌شود، در این بین از سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان عوامل اصلی گرم شدن کره زمین و تشکیل امواج گرما یاد شده است.

همگرایی نهادی از مهم ترین ملزومات تنظیم گر مدیریت منابع آب بوده و یکی از شاخص های حکمرانی خوب آب است که کاربست صحیح آن می تواند به پایداری یا ناپایداری آب منتج شوند. در این نوشتار سعی شده تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی به ارزیابی همگرایی در سیاستگذاری و قانونگذاری آب بین دولت و مجلس شورای اسلامی به مثابه دو نهاد اصلی کشور پرداخته شود. برای ارزیابی این شرایط به بررسی اهم دیدگاه ها و دغدغه های مدنظر دو نهاد اصلی دولت و مجلس، 

خطر سیل ناگهانی در رودخانه چیلکوتین در بریتیش کلمبیا به دنبال رانش زمین بزرگ در 30 ژوئیه 2024 که رودخانه را سد کرد، کاهش یافت. آب به مدت چند روز در پشت نهشته رانش زمین جمع شد و دریاچه ای را تشکیل داد تا اینکه در 5 آگوست ابتدا به صورت اندک و سپس به صورت سیلاب راه خود را پیدا کرد.

طوفان استوایی دبی در هفته اول آگوست 2024 جنوب شرق ایالات متحده را درنوردید و مقدار زیادی باران بارید. این طوفان ابتدا به عنوان یک طوفان رده 1 در منطقه بیگ بند فلوریدا در 5 آگوست به ساحل آمد و سپس با حرکت مرکز آن به داخل خشکی به یک طوفان گرمسیری تبدیل شد. در حاشیه سواحل اقیانوس اطلس، به مجموع بارندگی در فلوریدا، جورجیا و کارولینا افزود.

باید توجه داشت که چالش های جاری، مورد توجه سیاستگذاران این بخش بوده و در ذیل آنها می توان سطوح مختلفی از مشکلات و معضلات مرتبط را ارائه کرد. همچنین برای رفع و چاره اندیشی در ارتباط با این چالش‌ها، راهکارهای کلان نیز ارائه شده است. باید توجه داشت که به دلیل شرایط حاکم بر صنعت آب، حصول نتایج در این بخش عمدتاً بلندمدت و میان‌مدت است. برآوردها نشان می دهد که کشور ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای خاورمیانه دارای منابع آب تجدیدپذیر قابل توجهی است؛ 

در چند سال اخیر و بخصوص از سال 1398 به بعد که جریانات سیلابی منجر به آورد حجم بالایی از منابع آب با نزولات جوی در کشور شد، کاهش بارش ها به صورت خشکسالی های تشدید شده است که این مهم در تهران نیز ملموس تلقی می شود. مدیریت منابع آب در ایران برای گذر از کمبود آب تا حد ممکن از بهره برداری از منابع سدها کاسته و تا جای ممکن علاوه بر کاهش مصارف در سطح شهر به افزایش برداشت از آب زیرزمینی رو آورده است. آنچنان که کاهش سطح آب آبخوان های تهران به بحرانی جدی تبدیل شده است.