مقدمه

در دوران مدرن، الگوریتم های کامپیوتری می توانند ویژگی های هیدرولوژیکی را از ساخت توپوگرافی تفسیر کنند. پس از تعریف یک حوضه زهکشی، تمام آب هایی که در یک منطقه قرار می گیرند، باید در یک خروجی مشترک با گرانش به عنوان تنها نیروی محرکه تخلیه شوند. برای یک توپوگرافی حوضه ای "هیدرولوژیکی"، تمام شبکه های زهکشی باید مسیر نزولی را به نقطه تخلیه داشته باشند، بنابراین هر سینک یا depressions "مسیر" روبروی سطح را متوقف می کند و کامپیوتر از شبکه رودخانه عبور نخواهد کرد.

مدیرکل نقشه‌برداری جنوب غرب کشور گفت: به لحاظ علمی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و تحلیل‌های متخصصان نقشه‌برداری برای هدایت آب‌هایی که به صورت تالاب در بالای شهرها ایجاد شده بود، اقدامات لازم انجام شد تا در کوتاه‌ترین زمان رفع حصر آب صورت بگیرد.

مهندس اسماعیل فکور در ارتباط مستقیم که از طریق ویدئو کنفرانس با نشست تخصصی مدیریت سیلاب و اطلاعات برقرار شد، ضمن بیان این مطلب گفت: در بخش امدادی متخصصان سازمان نقشه برداری با ایجاد نقشه‌های لازم به دستگاه‌های اجرایی کمک کردند.

توسط پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس صورت گرفت؛

گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه تربیت مدرس در راستای انجام رسالت دانشگاهیان و ارائه علل وقوع سیل در استان گلستان، نقشه‌های پهنه‌بندی و تجزیه و تحلیل سیل این استان در تاریخ ۳ و ۱۳ فروردین ماه سال جاری را بررسی کرد.

به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه تربیت مدرس، نقشه‌های پهنه‌بندی و تجزیه و تحلیل سیل استان گلستان در تاریخ ۳ و ۱۳ فروردین سال جاری را با استفاده از اطلاعات مکانی و تصاویر راداری و اپتیکال ماهواره‌های 1 Sentinel ، 2 Sentinel سازمان فضایی اروپا و همچنین ماهواره لندست ۸ سازمان فضایی آمریکا تهیه کرد.

عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: در بارش‌های اخیر تمامی عوامل باران زا اعم از فاز مثبت نائو، جت استریم، فرآیند هم رفتی جریان و صعود هوا دست به دست هم دادند و آنچنان با سامانه ادغام شدند که قدرت بارش چندین برابر شد.

رضا نوروز ولاشدیبا رد شایعات مربوط به وقوع سیلاب‌های اخیر کشور در اثر پدیده بارورسازی ابرها گفت: مطابق مطالعات انجام شده روش بارورسازی ابرها، قابلیت ایجاد بارش و بارندگی تا این اندازه را نداشته و تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد در بهبود بارش‌ها بهره‌وری دارد؛ ضمن اینکه همیشه پیش بینی‌ها ۱۰۰ درصد و همانگونه که مدنظر کارشناسان است محقق نشده و امکان بارش در محل‌هایی غیر از نقاط مشخص شده وجود دارد.

فروردین ماه سال جاری، یک "سین گِلی" به سفره هفت‌سین مردم برخی شهرهای ایران اضافه شد. سیل با بی‌رحمی پیشروی کرد و اکنون حدود یک ماه است که ایران با خرابی‌های بر جای مانده از آن دست و پنجه نرم می‌کند.

در سیل اخیر مسئولان و مردم خوش قلب کشور تاجایی که توانسته‌اند به مردم سیل زده یاری رسانده‌اند اما خالی از لطف نیست اگر بدانیم کشورهای جهان اول که دارای صنعتی پیشرفته هستند، چگونه با این مشکل روبرو می‌شوند و چه کارهایی را برای جلوگیری از آن که یکی از خطرناک‌ترین انواع بلایای طبیعی محسوب می‌شود، انجام می‌دهند.

رییس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین ضمن اشاره به اینکه بارش‌های گسترده و شدید سال آبی اخیر متاثر از بر هم کنش چند پدیده جوی است، گفت: فعال‌تر شدن سامانه سودانی نسبت به سایر سامانه‌ها و انتقال رطوبت فراوان به این سامانه یکی از مهمترین عوامل بارش‌های شدید ماه‌های اخیر است.

حسن لشکری با اشاره ساز و کار بارش‌ها اظهار کرد: برای ایجاد بارش باید چند عامل به طور همزمان در جو رخ بدهد که اولین آن وجود شرایط ناپایداری در جو است. هرچه عمق ناپایداری بیشتر باشد، بارش‌ها شدیدتر می‌شود. دومین عامل نیز نفوذ رطوبت مناسب به سامانه ناپایدار است چرا که شدت بارش‌ها با میزان تغذیه رطوبت به درون سامانه ارتباط مستقیم دارد.

19 فروردین 98

19 اسفند 97

از روز ۵ فروردین سال ۱۳۹۸ همزمان با اعلام سازمان هواشناسی مبنی ورود سامانهٔ بارشی متراکم در جنوب و غرب ایران، بر اثر بارندگی‌های شدید در شهرهای استان لرستان از جمله معمولان، دورود، خرم‌آباد، پلدختر و ویسیان سیل ایجاد شد. این سامانهٔ بارشی در دو موج در تاریخ‌های ۵ تا ۹ فروردین و نیز موج دوم از ۱۱ تا ۱۳ فروردین موجب ایجاد سیلاب و خسارت در شهرستان‌های استان لرستان شد. در این استان شهر پلدختر بیشتر بارش را با ۱۰۸ میلی‌متر در تاریخ ۵ فروردین داشت. در موج دوم بارش‌ها نیز، خساراتی همچون رانش زمین و به زیر آب رفتن بخش‌هایی از دورود، خرم‌آباد، معمولان و پلدختر گزارش شد. در پی وقوع سیل در این مناطق، ارتش جمهوری اسلامی ایران امکانات لجستیکی خود را از کرمانشاه به لرستان اعزام کرد.

چین رکورددار سیل‌های ویرانگرِ تاریخ

آب، نیروی قدرتمندی که حتی توانایی محو کردن شهرها را به کلی از روی نقشه‌ها دارد، می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد. سیل‌ها نیز یکی از فاجعه‌بارترین بلایای طبیعی به شمار رفته و مخرب‌ترین سیل‌های تاریخ جهان زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند.

]اغلب قربانیان سیل‌ها در اثر غرق‌شدگی جان می‌بازند اما غرق شدن تنها روش سیل برای گرفتن جان افراد نیست بلکه گرسنگی ناشی از قحطی و نیز بیماری‌هایی که از طریق انتشار آلودگی‌ها پس از وقوع سیل شایع می‌شوند نیز قربانیان بسیاری در طول تاریخ گرفته‌اند.

آب‌های ارزشمندی که همراه سیلاب وارد دریا شدند

بر اساس داده‌های موجود بعد از حدود ۱۰ سال خشکسالی، ولی مدیریت‌های کوتاه‌مدت منجر شده تا در صورت وقوع سیل به شهرهای کشور خسارات زیادی وارد شود و این در حالی است که به باور محققان آب‌های ناشی از سیل، سرمایه‌های کشور هستند و می‌توانستیم به نواحی دارای پتانسیل ذخیره سیل هدایت کنیم، در سیل اخیر این آب‌ها به سمت دریا هدایت شدند و در زمان کم آبی‌ در پی چاره‌اندیشی برای تامین آب شرب هستیم.

بروز بارندگی‌های گسترده و اغلب پیش‌بینی‌نشده زمستان 97 و بهار 98 موجب شد که مناطق وسیعی دچار مشکل رواناب و سیل شوند اما برای رهایی از مشکلات به وجود آمده توسط سیلاب‌ها، به نظر می‌رسد که بایستی به روش‌های نوین روی آورد. پژوهشگران کشور این روش‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند.

حوضه‌های شهری همان حوضه آبریز طبیعی هستند که به‌مرور زمان پوشش طبیعی خود را ازدست‌داده و به سطوح نفوذناپذیر شهری تبدیل شده‌اند. با توجه به ساخت‌وساز روزافزون در شهرها و ایجاد کلان‌شهرها، سطوح نفوذناپذیر حوضه‌ها در حال گسترش بوده و شرایط هیدرولوژیکی آن‌ها در حال تغییر است. تأثیر چنین تغییراتی را در تغییر آبنمودهای

از تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۹۷ بر اثر بارندگی‌های شدید در استان‌های شمالی ایران، از جمله گلستان و مازندران و خراسان شمالی، سیل جاری شد. این سیل‌ها موجب خسارت‌های مالی برای ساکنین این استان‌ها و همچنین فوت ۱۲ نفر شد.

گفته می‌شود در این حادثهٔ طبیعی، طی دو روز ۳۰۰ میلی‌متر بارش رخ داده که برابر متوسط بارش یک‌سالهٔ استان گلستان است. گزارش‌ها حاکی از آن است که دیگر مناطق این استان نیز با بارشی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کل بارش سالانه در بازه زمانی کمتر از پنج روز رودررو بوده‌اند. این حجم از بارش در این منطقه در تمام دوران ثبت داده‌های هواشناختی، دست‌کم در هفتاد سال گذشته، بی‌سابقه بوده‌است. سیل استان‌های گلستان و مازندران، اصطلاحاً یک سیل دورانی بوده‌است که هر صد سال یکبار رخ می‌دهد.

فوریت ها از نگاه پیمانکار

احداث سد بختیاری در حوضه دز، جدا از همه ویژگیهای سد های مخزنی و نیروگاههای برقابی، بواسطه برخی شرایط خاص این حوضه دارای ضرورتهای غیرقابل انکاری است که منافع حاصل و پتانسیل های ایجاد شده از آن می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای در مدیریت منابع آب کشور و کنترل شرایط بعضاً بحرانی این حوضه ایفا نماید. در این رابطه ملاحظات و حساسیت هایی را 

ضرورت "مدیریت هم‌بست" در مدیریت بحران. اما و اگرهایی که برای سدسازی مطرح می‌شود

ایران از نظر سیل با کشورهایی چون "کانادا"، "هند" و "پاکستان" قابل قیاس است و این کشورها با اتخاذ روش‌های مدیریت ریسک، رویکردهای پیشگیرانه و احداث سدهای مخزنی در تلاش هستند تا از بار خسارات ناشی از سیلاب جلوگیری کنند و به گفته محققان حوزه سازه‌های آبی اگر در استان گلستان این نوع سدها وجود داشت و اگر نسبت به لایروبی رودخانه‌ها اقدام می‌شد شاهد بروز فجایع سیل اخیر نبودیم.

دکتر سعید یوسفی، عضو هیأت علمی گروه "مدیریت پروژه و ساخت" دانشگاه تهران و کارشناس سازه‌های آبی با اشاره به سیل اخیر استان گلستان، گفت: بر اساس گزارش‌های منتشر شده در این منطقه ۴ روز به طور مداوم بارش باران داشته و بر اثر آن در استان موجب جاری شدن سیل شده است.

AquaMaps پایگاه داده مکانی بین المللی FAO در آب و کشاورزی است. این امر از طریق یک رابط کاربری ساده، داده های فضایی منطقه ای و جهانی را در مورد منابع آب و مدیریت آب در دسترس قرار می دهد که به عنوان یک منبع اطلاعاتی استاندارد مطرح شده توسط فائو یا توسط ارائه دهندگان داده های خارجی تولید می شود.

تحت حمایت Cabo Verde در همکاری با ایتالیا و FAO WASAG نخستین انجمن بین المللی کمبود آب در کشاورزی که در 19 تا 22 مارس 2019 در پریا، کیپ ورد برگزار می شود، اعلام موجودیت می کند تا با جشن های جهانی آب سال 2019 که در این سال با موضوع "هیچکس را فراموش نکن" ارائه می گردد تصویب شود.

این انجمن با هدف شناسایی راه حل های دقیق - عملی، نوآورانه و همکاری - برای رفع کمبود آب در کشاورزی در شرایط آب و هوایی متغیر است. پاراگوئه می گوید که انجمن ها نشان می دهد که فقدان آب در کشاورزی ممکن است قابل حل باشد، و این به نفع توسعه ی مناسب برای رشد و توسعه محصولات غذایی و تهیه غذا است.

NDVI یک شاخص گیاهی است که به طور گسترده ای برای ارزیابی اثرات زیست محیطی، ارزیابی کشاورزی و معیارهای تغییر کاربری زمین مورد استفاده قرار می گیرد. روش محاسبه NDVI در نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان QGIS ساده و مستقیم است. با این حال، کارایی تنها مربوط به یک تصویر است، اما اگر یک سری از تصاویر را تجزیه و تحلیل کنیم یا اگر تصاویری با منابع محاسباتی محدود داشته باشیم، ما باید برخی از فیلترهای 

یک نمودار Piper یک روش گرافیکی موثر برای جدا کردن داده های تحلیلی مربوطه برای درک منابع مولکول های حل شده در آب است. این روش در این مطلب آمده است که اکثر آب های طبیعی حاوی کاتیون ها و آنیون ها در تعادل شیمیایی هستند. فرض بر این است که بیشترین فراوانی کاتیون ها کلسیم (کلسیم)، منیزیم (Mg) و سدیم (Na) هستند. شایعترین آنیون ها نیز بی کربنات (HCO3)، سولفات (SO4) و کلرید (Cl) هستند.

مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است. 

مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است. 

مهندسی رودخانه

به انگلیسی: River engineering یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به مطالعه و شناسایی هرچه عمیق‌تر مسائل فرسایش و رسوب در رودخانه، کنترل سیلاب و سامان دهی رودخانه می‌پردازد. این رشته علمی در مورد کلیه مراحل مطالعه و برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری جهت بهبود یا تغییر وضعیت موجود یک رودخانه به منظور برآورد نیازهای عمرانی بحث می‌کند. همه رودخانه‌ها در معرض تغییر و تحول قرار دارند و کارهای مهندسی رودخانه در راستای بررسی تغییر بده، مطالعه بده رسوبی، مسیر رودخانه، عمق آبراهه، پهنه سیل‌گیر و کیفیت آب مورد نیاز است. 

مقدمه و ساختار کتاب

یکی از شاخصه‌های مهم رشد و توسعه هر کشور، میزان دسترسی آن به آب سالم و بهداشتی است. آب سالم، آبی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن در حد استاندارد باشد و مصرف آن عارضه سویی در کوتاه‌مدت و درازمدت در انسان ایجاد نکند. دسترسی به آب سالم و دفع بهداشتی فاضلاب، جزو نیازهای اولیه انسان است.  

شناخت کیفی آب توسط دانشجویان موجب تعمیق مفاهیم دانش آب و بهداشت آن گردیده، از این طریق  راهکارهای مناسب برای تصفیه و استفاده مجدد از آب‌های غیرمتعارف را بدنبال خواهد داشت. در سال های اخیر، توسعه روش های تصفیه تکمیلی آب شرب مورد توجه خانواده ها قرار گرفته و  حذف آلاینده هایی مانند  رنگ، بو و فلزات سنگین آب  از طریق روش های جذب گسترش یافته است.

محاسبه حجم یک کار ساده در QGIS 3 با استفاده از ابزارهای SAGA GIS در جعبه ابزار پردازش است. حجم رستر را می توان در بالا یا پایین سطح پایه و دو محاسبه خاص دیگر محاسبه کرد، رستر های ورودی باید در UTM باشند. این نوع محاسبه برای ساختار زمین، طراحی مخزن، تجزیه و تحلیل ریسک و سایر تحلیل های فضایی مفید است.