مدیرکل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی سازمان محیط زیست با اشاره به اجرای طرح گاپ ترکیه و سد ایلیسو گفت: طرح گاپ و سدهای زیرمجموعه آن می‌تواند باعث بروز مشکلات زیست محیطی و خشک شدن تالاب هورالعظیم و گسترش ریزگردها در ایران و منطقه شود.

حمید جلالوندی درباره بحرانهای زیست‌محیطی که به‌واسطه اجرای طرح گاپ ترکیه و  ساخت «سد ایلیسوی» در آن کشور، ایران را تهدید می‌کند، اظهار کرد:  ما تمام نگرانیها و موضوعات تخصصی خود را از طریق وزارت امور خارجه به طرف ترکیه‌ای  و سازمان ملل منعکس کرده‌ایم و این رایزنیها همچنان در سطح بین دولتهای دو کشور ایران و ترکیه ادامه دارد.

کشور ایران در منطقه کمربند خشک و بیابانی جهان قرار گرفته و کویرهای مرکزی آن جزو خشک‌ترین مناطق دنیا به شمار می‌روند. در عین حال موقعیت جغرافیایی، امتداد کوهستان‌های اصلی و تغییرات فاحش تراز توپوگرافی و بالاخره موقعیت سرزمینی نسبت به دریاها و پهنه‌های آبی مجاور یا دور موجبات بروز تنوع در اقلیم کشور را فراهم کرده است.

گسترده‌ترین ناحیه اقلیمی،‌ فراخشک بیابانی با پوشش 65 درصد مساحت کشور است. اقلیم نیمه خشک مدیترانه ای 25 درصد مساحت را پوشش می‌دهد و اقلیم‌های نیمه مرطوب تا خیلی مرطوب تنها 10 درصد وسعت را در برگرفته است که بخش عمده آن در حوضه ساحلی دریای خزر قرار دارد.

از لحاظ رژیم دمایی، اقلیم سرد حدود 47 درصد مساحت کشور را پوشش می‌دهد و پس از آن به ترتیب، معتدل با 22 درصد پوشش، فراسرد با 16.5 درصد و گرم با 14.5 درصد پوشش قرار دارد.

رهاسازی 1571 میلیون مترمکعب از آب سدها برای تثبیت دریاچه ارومیه/ نقش موثر لایروبی رودخانه‌ها در طرح احیا

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی گفت: رهاسازی و انتقال 1571 میلیون مترمکعب آب از سدهای مخزنی به دریاچه ارومیه، لایروبی و اجرای طرح اتصال زرینه رود به سیمینه‌رود یکی از عوامل مهم تثبیت و افزایش تراز آبی دریاچه ارومیه است.

مهندس "کیومرث دانشجو" به تشریح اقدامات انجام شده این شرکت در راستای اجرای طرح‌های مصوب ستاد احیای دریاچه ارومیه پرداخت و گفت: از زمان اجرای طرح احیای دریاچه ارومیه با توجه به طرح‌های مصوب محوله از سوی کارگروه نجات دریاچه ارومیه، شرکت آب منطقه ای استان با انجام به موقع و برنامه ریزی شده طرح‌های مصوب، در تثبیت و احیای دریاچه ارومیه نقش محوری را ایفا کرده است.

مهندس "علی اصغر قانع "معاون برنامه ریزی و توسعه ­ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

در عرصه‌ی بین‌المللی، توسعه‌، پیشرفت و روزآمد بودن هر کشور- که با بهبود و توسعه‌ی اشتغال و کسب و کار و مالاً درآمدزایی و افزایش شاخص‌های اقتصادی و رفاه اجتماعی تعریف می‌شود- گام نهادن مدبرانه در عرصه‌ی تولید و توسعه‌ی دانش، فناوری و تولید کالاها و خدمات بر پایه‌ی آن‌ها است. همه می‌دانیم که پهنه‌های وسیعی از کشور ما، متأثر از شرایط اقلیمی، با کمبود ذاتی آب مواجه است و پایه و اساس ایجاد، پایداری و توسعه‌ی هر فعالیت صنعتی، کشاورزی اقتصادی، اجتماعی و رفاهی، بدون برخورداری از منابع آبی مطمئن و تأسیسات روزآمد و پایدار استحصال، انتقال، تصفیه‌ و توزیع آب با کمیت و کیفیت مناسب ممکن نیست.

دانلود عکس با کیفیت بالا

شمال عربستان سعودی میزبان بیابان های گسترده ای از جنس شن و ماسه در جهان است، اما کشاورزی مدرن چهره برخی از نواحی آن را تغییر داده است. این عکس که در این بخش مشاهده می شود، توسط فضانوردان در ایستگاه فضایی بین المللی ارسال شده و زمینه های تقریبا سبز در میان یک صحرای خشک شده، صورتی واقعی وفور گیاهی است.

از سال 1986، هیچ فعالیت های کشاورزی در حوضه سیرهان وادی به صورتی گسترده وجود نداشت. اما باید در عین حال اشاره کرد که در طول 26 سال گذشته، زمین های کشاورزی به طور پیوسته توسعه یافته اند، که عمدتا ناشی از سرمایه گذاری از درآمد صنعت نفت از سوی دولت سعودی می باشد. محصولات زراعی در این منطقه عبارتند از میوه ها، سبزیجات، و گندم.

ویژگی های ایستگاه محل نظارت سیل

همانطور که قبلا اشاره شد، اجرای ایده آل محل قرار گیری برای یک ایستگاه سنجش هشدار سیل تا حد زیادی بر بررسی های سایت آبراهه، یعنی جایی که ایستگاه در آن واقع خواهد شد بستگی دارد. برنامه ریزی دقیق در این مورد مورد نیاز است تا برای انتخاب محل مشکلات آتی رخ ندهد. تعیین مکان ثابت با توجه به تغییرات سطح آب، نیازمند طراحی یک مکان که به طور موثر از سنجه در مقابل مخاطرات طبیعی یا خرابکاری های انسان ساختی حفاظت می کند، خواهد بود. محدودیت های فیزیکی در یک سایت، زمان مورد نیاز برای رسیدن به محل، دسترسی قانونی و فیزیکی به سایت، و مسائل ایمنی باید هنگام انتخاب مکان مد نظر در نظر گرفته شود.

دریای خزر

مانیتورینگ تغییرات 38 ساله در دریای خزر

داده های ماهواره ای لندست که برگرفته از آرشیو 38 ساله می باشد، اطلاعاتی مهم را به دست داده که پردازش آن توسط سازمان زمین شناسی ایالات متحده، برای نظارت بر تغییرات دریای خزر در بخش خلیج بزرگ استفاده می شود. حوضه کارا-باگاز-گل در لبه شرقی از ناحیه تحتانی این دریا، تغییرات چشمگیری در سطح آب داشته است. از آنجا که به طور قابل توجهی این بخش کم عمق از حوضه بیش از دیگر مناطق به ساحل نزدیک است، تغییرات آن قابل مشاهده تر و موثرتر بوده است.

دریای آرال

برای بیش از 30 سال، آب از رودخانه آمو-دریا و رودخانه سیر-دریا که منابع اصلی تغذیه کننده آرال هستند، برای آبیاری میلیون ها جریب زمین کشت پنبه و تولید برنج در آسیای مرکزی  منحرف شده است. این امرمنجر به از دست دادن بیش از 60 درصد از مساحت آبی دریاچه شده است. دریاچه از بیش از 65000 کیلومتر مربع به کمتر از نصف این مقدار کاهش یافته است، به این شکل مناطق وسیعی از بستر دریاچه اکنون خشک شده است.

از سال 1973 تا سال 1987 میلادی، آرال از رتبه چهارم به ششم در میان بزرگترین دریاچه های جهان تنزل یافته است.

ابزار GISWater یک پروژه نرم افزاری متن باز و با هدف حرکت از دانش اکتسابی به دانش مشترک در زمینه های مدیریت تامین آب، مدیریت فاضلاب، مدیریت های شهری و هیدرولیک رودخانه است. به لطف GISWater امروز این امکان وجود دارد تا برای مدیریت داده های مکانی به منظور برقراری ارتباط با EPANET یا EPA SWMM اقدام کرد. علاوه بر آن نیز ممکن است یک فایل SDF (یک فایل DEM استاندارد) به منظور انتقال اطلاعات زمین از GIS به دیگر ابزار GIS و یا ابزار تجزیه و تحلیل مانند HEC-RAS ایجاد گردد. در برخی موارد ارتباط می تواند دو جهته باشد و به این ترتیب داده های نتیجه مدل سازی از این برنامه می تواند ذخیره شده، نمایه گردد و یا به یک پایگاه داده مکانی مشترک انتقال داده شود.

برنامه‌های احیای تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور

غزال جعفری/ مدیرکل دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل شرکت مدیریت منابع آب ایران

با توجه به اهمیت تالاب‌ها از منظر حفظ چرخه آب، زنجیره حیات انسانی، گیاهی و جانوری ... حفاظت از تالاب‌ها از جنبه‌های مختلف به موجب قوانین جاری کشور به ارگان‌های متعددی از جمله وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده است. متاسفانه در سال‌های اخیر تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارش‌ها در سطح حوضه‌های آبریز کشور موجب کاهش چشمگیر دبی پایه جریان بسیاری از رودخانه‌های اصلی شده است؛ بنابراین دور از انتظار نبوده است که شاهد خشک شدن بسیاری از تالاب‌های مهم و حساس کشور باشیم. به عنوان مثال خشکسالی‌های اخیر در استان فارس موجب خشک شدن تالاب‌های مهمی چون طشک و بختگان، مهارلو و ارژن و پریشان شد. هم چنین کاهش آورد رودخانه هیرمند خشک شدن تالاب هامون را به همراه داشت و تالاب هورالعظیم در استان خوزستان تحت تأثیر کاهش بارندگی‌ها در حوضه آبریز سد کرخه با کاهش آورد جریان مواجه شده است.

اندازه گیری رودخانه

در حالی که نهرها و رودخانه ها ممکن است در بسیاری از ویژگی ها و پارامترهای آنها با دریاچه ها، حوضچه ها و مخازن در اشتراک باشند، اما در عین حال آنها دارای یک کیفیت دیگر هستند که سبب متمایز شدنشان از بدنه ساختاری دیگر اجزاء آب شیرین است: جنبش. رودخانه یک پارامتر کیستون است که بر روی بسیاری از دیگر جنبه هیدرولوژی و کیفیت آب اثر گذار است. اگر چه این جنبه های دیگر ممکن است فقط مثلا به عنوان سلامت یک رودخانه حیاتی باشند - و یا فقط به عنوان لوازم پروژه های خاص قابل اجرا - اما آنها ممکن است با انواع دیگر ساختار آب شیرین، در بسیاری از جهات و در فصل های دیگر همپوشانی کمی و کیفی داشته باشند. به همین دلیل، این بخش در درجه اول در مرحله ایجاد ایستگاه اندازه گیری تخلیه و دبی رودخانه تمرکز خواهد کرد.

علت اهمیت مانیتورینگ سیل

در حالی که برخی مناطق به جاری شدن سیل از دیگر نواحی در معرض ابتلا بیشتری هستند، استقرار سیستم های هشدار سیل در نزدیکی هر آبراهه بزرگ و یا ساختار آبی، اطلاعات حیاتی که می تواند از اموال محافظت کرده و منجر به نجات جان انسان ها شود را فراهم می کند. البته، روش هشدار سیل به عنوان موثر ترین راه، فراتر از نصب و راه اندازی سنجه ها و تجهیزات اندازه گیری از دور بوده، و در همین مورد شامل گسترش و استخدام کارکنان واجد شرایط، روش های دقیق طراحی شده برای ارائه اولین هشدار شامل مواردی نظیر اینکه آیا یک سیل باید انتظار رود؟ چه هنگامی آن سیل رخ می دهد؟ و شدت آن چگونه خواهد بود؟... است. این راهنما آموزش های مهمی را به افراد، جوامع و سازمان های علاقه مند به ایجاد و راه اندازی سیستم های هشدار سیل ارائه می دهد.

طبقه بندی سیستم های سنجش از دور

طبقه بندی سیستم های سنجش از دور انجام شده در این راهنما در شکل نمایش داده شده است. دو طبقه بندی اول از سمت چپ بر اساس  خواص فیزیکی سنجند هها است که مورد اول با نام طبقه بندی بر اساس ناحیه طیفی و مورد دوم با نام طبقه بندی بر اساس منبع انرژی آورده شده است. در طبق هبندی سوم، ارتفاع سکوها به عنوان  معیار انتخاب شده است. در طبقه بندی چهارم، به ترتیب قدرت تفکیک های مکانی، طیفی و زمانی و رادیومتریکی تحت عنوان طبقه بندی بر اساس قدرت تفکیک مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به هندسه تصویربرداری از سطح زمین، طبقه بندی پنجمی نیز صورت پذیرفته است.

مروری بر فیزیک سنجش از دور

به منظور بررسی نحوه تراکنش بین امواج تابشی واصله از خورشید یا سنجنده های مختلف و جو و نیز طیف های مختلف طول موج الکترومغناطیس و خصوصیات فیزیکی این امواج لازم است مبانی و اصول کاربردی در این تراکنش مشخص شده و از لحاظ فیزیکی و سنجش از دوری بررسی شود.

تابش الکترومغناطیس

در سنجش از دور وجود منبع انرژی برای روشنایی بخشیدن به اشیا مورد نیاز است. این انرژی از نوع تابش الکترومغناطیسی است. تمامی تابشهای الکترومغناطیس دارای خصوصیات اولیه ای می باشند و نیز رفتار قابل پیش بینی براساس نظریه امواج دارند. تابش الکترومغناطیس شامل میدان الکتریکی E که اندازه آن در راستای عمود بر سیر تابش متغیر است و میدان مغناطیسی M است که عمود بر میدان الکتریکی است. هر دوی این میدانها با سرعت نور سیر می کنند (شکل بالا).

ضرورتی که حدود نیم قرن پیش عنوان شده بود و در این مدت به اجرا نرسید، اکنون در حال تبدیل شدن به فاجعه ای زیست محیطی است.

سد دز که نخستین و تنها سدی است که بر روی رودخانه دز احداث شده، در سال 1341 به بهره برداری رسید. در همان زمان، مهندسان مشاور ایتالیایی مشغول به کار در این طرح، از لزوم احداث سدی در بالادست سد دز خبر دادند که بهره وری و مدت بهره برداری از سد دز را افزایش دهد. حدود 10 سال بعد یعنی در دهه 50 شمسی، متخصصان سدسازی امریکایی که در ایران به مطالعات برخی حوضه های آبریز مشغول بودند، بار دیگر بر لزوم احداث سدی در بالادست سد دز تأکید کردند تا در آینده با انباشت رسوبات در این سد مواجه نشویم.

مهندس"رضا راعی" رئیس موسسه گنجینه ملی آب ایران

در سال 1992 میلادی در شهر ریودوژانیرو – برزیل کنفرانسی برگزار شد که موضوع مورد بحث در آن «محیط زیست و توسعه سازمان ملل» بود که در بیست و یکمین دستور جلسه آن برای اولین بار روز جهانی آب مطرح شد. از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه 21 سازمان ملل، روز 22 مارس که مصادف با دوم فروردین است و بنام روز جهانی آب نامگذاری شد. این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه‌سازی مردم در مورد آب اختصاص داده و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند از سال 1994 تاکنون جهت اجرایی کردن این مهم هر ساله شعاری در نظر گرفته شد که در ارتباط با مسائل حیاتی حساس آن زمان بوده است. نامگذاری سال‌ها به شرح زیر بوده است:

ویپ و بررسی اقتصادی سناریو ها 

اگر چه در منابع دیگر در مورد توانایی‌های ویپ توضیحاتی به عمل آمده است، اما در این بخش نیز با توجه به هدف و میزان استفاده ای که از قابلیت‌های ویپ انجام شده به صورت مختصر اشاره می‌گردد. در واقع با استفاده از یک مدل آب زیرزمینی همچون MODFOLOW می‌توان شرایط هیدروژئولوژیکی یک منطقه را مدلسازی کرد. با توجه به برخی از راهبردهای مدیریتی در حد تنظیم سطح آبخوان به صورت کمی از اینگونه مدل ها استفاده کرد. اما نکته حائز اهمیت اینست که "با ارائه این گونه راهبردها که یک جانبه نگری می‌کنند تا چه حد می‌توان اکتفا کرد؟" درصورت اکتفا به یک راهبرد مدیریتی در مدیریت یک منبع آبی نمی‌توان به برخی سوالات و مفروضات همچون موارد اشاره شده زیر پاسخ داد، و کماکان بدون جواب خواهند ماند.

خطرات طبیعی

خطرات طبیعی (Natural Hazards) مانند سیل و خشکسالی، رویدادهایی هستند با منشاء چرخه آب که با نشانه‌هایی چون بارشهای کم یا زیاد، طغیان رودخانه‎ها و سایر پدیده‎ها شناخته میشوند. این مخاطرات قادر است بر زندگی میلیون‌ها نفر تاثیر گذاشته، امنیت انسان‌ها را به خطر انداخته و فعالیت‌های اقتصادی-اجتماعی را مختل کنند.

برای پی بردن به اهمیت این نوع مخاطرات کافی است در نظر گرفته شود که بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ میلادی بیش از ۶۶۵ هزار نفر در ۲۵۵۷ سانحه طبیعی جان سپردند که ۹۰ درصد آن‌ها مربوط به چرخه آب بوده است. فقط در سال ۲۰۰۳ بیش از ۲۵۷ میلیون نفر گرفتار خطرات طبیعی شدند. بطور معمول سیل ۵۰ درصد از خطرات طبیعی مرتبط با آب را تشکیل می‌دهد. خشکسالی ۱۱ درصد، امراض عفونی مرتبط با آب ۲۸ درصد، قحطی ۲ درصد را تشکیل می‌دهد. رانش زمین نیز خطر مهم دیگر این گروه است. به عبارت دیگر این موارد، ۵ خطر مهم طبیعی هستند که با چرخه آب ارتباط دارند. سهم قاره‌های مختلف از آسیب و خسارتهای این خطرات نیز مشخص شده است. آسیا ۳۵ درصد ، آفریقا ۲۲درصد، آمریکا ۲۰ درصد، اروپا ۱۳درصد و اقیانوسیه هم ۳۰ درصد. 

معرفی نرم افزار سنجش از دور ENVI

کلمه Envi کوتاه شده عبارات The Environment For Visualizing Images می باشد و این نام برای سیستم نرم افزاری متحول و پیشرفته ای جهت پردازش تصاویر استفاده شده است. آنچه در ابتدا می بایست بدانید این است که نرم افزار ENVI جهت انجام و اجرای برخی از نیازهای خاص به خصوص استفاده از داده های ماهواره ای طراحی شده است. در این نرم افزار مشاهده اطلاعات بصورت کامل و جامع، همچنین آنالیز و پردازش تصاویر در ابعاد و اندازه های مختلف به نحوی کاملا کاربرپسند ارائه می شود.

به عقیده تونی آلن، مدیریت تقاضا همان «مسیر نرمی» است که جامعه صنعتی از دهه ۱۹۷۰ به جای مسیر قبلی خود (مسیر سخت) انتخاب کرده و مهم ترین شاخص آن مدیریت تقاضا است. وی در این مورد چنین توضیح می دهد: 

"منظور از مدیریت تقاضا چیست؟ منظور رویکردی به مدیریت آب است که در جوامع صنعتی متداول است و اصطلاحا به آن «مسیر نرم» گفته می شود. رویکرد مسیر نرم عبارت است تلاش برای تغییر رفتار کاربران با استفاده ترکیبی از مقررات و مشوق ها. این رویکرد در مقابل رویکرد « مسیر سخت» قرار می گیرد که عبارت است از ذخیره سازی، انتقال دادن و پمپ کردن آب اضافی. در واقع، مدیریت به روش مسیر سخت، از دهه ۱۹۷۰ برای دموکراسی های صنعتی از نظر سیاسی در حکم یک تابو بوده است. تنها در شرایط بحرانی(بحران های زیست محیطی، اجتماعی، پزشکی یا نظامی) این احتمال وجود دارد که روش های «مسیرسخت» در این جوامع به اجراگذاشته شود.

ارزیابی اثرات زیست‌محیطی راهسازی در حریم رودخانه‌های استان مازندران در محیط GIS و ارائه راهکارهای مدیریتی

ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی ایذه با استفاده از GIS و مدل‌سازی آب‌های زیرزمینی

ارزیابی تاثیر قدرت تفکیک‌پذیری (resolution) اطلاعات ماهواره‌ای در تعیین سطح تحت پوشش برف و آب معادل (مطالعه موردی سد لتیان)

ارزیابی رواناب حاصل از ذوب برف در یک حوضه آبریز با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی

ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی ایذه با استفاده از GIS و مدل‌سازی آب‌های زیرزمینی

به طور خلاصه ER Mapper نرم افزاری برای تحلیل عکسهای ماهواره ای - کاربرد در دور سنجی (Remote Sensing) می باشد. لازمه ی استفاده از این نرم افزار این است که شما حتما چند عکس ماهواره ای گرانقیمت داشته باشید و همچنین موارد استفاده از این برنامه در زمینه GIS نیز بسیار گسترده است.

ER Mapper پیشرفته ترین نرم افزار پردازش تصویری برای تصاویر جغرافیایی می باشد، که در کامپیوترهای شخصی تحت سیستم عامل /8/7//10/NT/95/98/ME/2000/XP قابل اجراست. سرعت این سیستم به علت استفاه از پیشرفته ترین و جدیدترین تکنولوژیهای روز، بسیار بالاست.

با استفاده از نرم افزار ER Mapper می توان داده های رستری را نمایش و بهبود داد و داده های برداری را نمایش و ویرایش کرد همچنین قابلیت اتصال به داده های جغرافیایی و سیستمهای اطلاعات زمینی سیستمهای مدیریتی و یا منابع دیگر را دارد. آخرین نسخه ER Mapper 7.1 می باشد ودر این نسخه قابلیت های جدیدی به آن اضافه شده است. Wizard های جدیدی به آن اضافه شده است که کارایی سیستم را افزایش داده است.