ذخایر آب سدهای کشور به 24.78 میلیارد مترمکعب رسید/ کاهش 14.8 درصدی ذخیره مخازن نسبت به سال گذشته. آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد، با سپری شدن 185 روز از سال آبی تا 6 فروردین (سال آبی 1402-1401) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود 24.78 میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر 14.8 درصد کاهش است.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه به طور متوسط میزان بارندگی در ایران ۱.۳ متوسط جهانی و میزان تبخیر ۳ برابر متوسط جهانی است، گفت: ۳۵ درصد از مساحت ایران در منطقه به شدت خشک و ۳۰ درصد از مساحت کشور در منطقه خشک واقع شده است، ضمن آنکه ۲۰ درصد از مناطق کشور نیمه خشک توصیف می‌شود. به گزارش ایسنا دکتر علی بیت اللهی امروز در وبینار مدیریت خطر فرونشست زمین، با تاکید بر اینکه برای چالش فرونشست زمین سازگاری با کم آبی رویکرد اشتباهی است، گفت: با فرونشست زمین در دشت مهیار اصفهان شکاف‌ها و ترک‌هایی ایجادشده که تا مسکن مهر حبیب آباد به پیش رفته ضمن آنکه راه آهن تهران-مشهد نیز دستخوش پدیده مخرب فرونشست شده است.

رئیس جمهور با اشاره به بحران آب، گفت: مسئله آب یک مساله بحرانی است و مسئله خشکسالی تنها برای یک استان نیست وحتی برای ایران نیست و برای کل منطقه و دنیاست، اما به هر حال مدیریت آب برای ما بسیار مهم است. به‌ گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون) به نقل از سایت ریاست جمهوری، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در ادامه با اشاره به بحران آب اظهار کرد: مسئله آب یک مسئله بحرانی است، مسئله خشکسالی تنها برای یک استان نیست، حتی برای ایران نیست و برای کل منطقه و دنیاست، اما به هر حال مدیریت آب برای ما بسیار مهم است، لذا در این بخش به مسئولان گفتیم که باید اقدام متفاوتی را نسبت به گذشته انجام دهند و درون مسئله قرار بگیرند، الحمدالله وزیر نیرو در این بخش به اصفهان و چهارمحال و بختیاری رفت و کار را دنبال کرد، بنابراین مسئله در حال بررسی است.

یک اقلیم شناس، با بیان اینکه ساکنان فلات ایران از چند هزار سال پیش نوعی سازگاری و انطباق با شرایط کم آبی ایجاد کرده بودند، گفت: کردم با ابداع روش‌ها و سازه‌هایی همچون قنات و آب انبار زندگی صرفه‌جویانه را در پیش گرفتند. دکتر نیما فریدمجتهدی در گفت‌وگو با ایسنا، بحران آب و کم‌آبی را وابسته به وضعیت کاربری نهایی دانست و اظهار کرد: عدم تامین تقاضای موجود برای آب، کم‌آبی و بحران آب را شکل می‌دهد؛ به عنوان مثال در آب‌وهوای گیلان بحث خشک‌سالی در بسیاری مواقع حول محصول عمده آن یعنی برنج است.

محمدمهدی اسماعیلی؛ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران، در مطالعه‌ای که پاییز سال 1399 منتشر شده، بحران تامین آب در حوضه آبریز زاینده‌رود، مسائل اجتماعی و راهکارهای مدیریت آن را مورد بررسی قرار داده است. ایران از جمله کشورهایی است که با توجه به میزان منابع آب و سرانه مصرف، با کمبود فیزیکی آب مواجه است. بحران آب، نشان‌دهنده وضعیتی است که میزان سرانه یا میزان دسترسی به آب تجدیدپذیر برای مصرف سالانه افراد، کم‌تر از میزان استاندارد جهانی باشد. شاخص‌ها و مدل‌های مختلفی برای ارزیابی میزان بحران آب در کشورها استفاده شده است. بر اساس این شاخص‌ها، کشور ایران اکنون در وضعیت بحران شدید آب قرار دارد.

دعوت از نخبگان برای ارائه راهکارهایی در راستای حل مساله کم آبی. اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان از صاحب نظران، کنشگران، اساتید دانشگاهی و جامعه نخبگانی در حوزه محیط زیست دعوت کرد تا راهکارهای خود را برای حل مساله کم‌آبی ارائه کنند. بیانیه اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان درباره مسائل آب و مطالبات کشاورزان مرکز کشور به شرح زیر است:

بحث انتقال آب مخالفان و موافقان خود را دارد، اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه به این به این مسئله بپردازیم، معایب اجرای طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای هم بر استان مبدا و هم استان مقصد بیش‌تر از مزایای آن است، زیرا بر روی آبی برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد که از پایداری آن اطمینان خاطر نداریم. انتقال آب تنها برای مصارف شرب توجیه پذیر است، اما امروز آب به‌نام شرب برای مصارف صنعت و کشاورزی به استان‌های کویری انتقال داده می‌شود، در سال‌های اخیر به‌علت کاهش بارش، تغییر اقلیم و خشکسالی‌های پی در پی، منابع آبی به شدت کاهش پیدا کرده است و همین مسئله استان‌های مبدا و مقصد انتقال آب را با مشکلات متعددی برای تامین آب موردنیاز مواجه کرده است.

معاونت مطالعات زیر بنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی طی گزارشی به بررسی بحران آب با عنوان عبور از بحران، ایجاد پایداری و بهبود شرایط با کاهش مصارف آب و افزایش بهره وری با تأکید بر حوضه آبریز زاینده رود پرداخته است. به نقل از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، در این گزارش آمده: به‌دلیل سپری شدن سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با خشکسالی شدید و کاهش حدود ۴۰ درصدی منابع آب سد زاینده ‏رود، همچنین پیش ‏بینی تداوم خشکسالی توسط سازمان هواشناسی کشور، شرایط مساعدی از نظر تأمین منابع آب برای این سد در سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ متصور نیست. با توجه به آمار ارائه شده ازسوی وزارت نیرو تا ۷ آبان‌ماه ۱۴۰۰، هرچند ورودی سد زاینده‌رود نسبت به سال گذشته تا همین روز، ۸% بیشتر بوده اما میزان حجم آب موجود در مخزن سد کمتر از ۱۷۰ میلیون مترمکعب بوده که معادل کمتر از ۱۵% حجم مخزن است.

سند جدید تخصیص آب رودخانه زاینده‌رود در حال تدوین است. رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود گفت: سند جدید تخصیص آب این رودخانه در حال تدوین است. به‌ گزارش شبکه خبری آب ایران، «هوشنگ ملایی» شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما با اشاره به موضوع زاینده‌رود اظهار کرد: متوسط بارش بلندمدت حوضه آبریز زاینده‌رود 244 میلی‌متر است. سطح حوضه رودخانه زاینده‌رود حدود 27 هزار کیلومتر مربع بوده که 1900 کیلومتر در استان چهارمحال و بختیاری و مابقی در استان اصفهان است.

آنقدر از مشکلات کم‌آبی در مازندران سخن گفته نشد که انگار این استان با هیچ مشکلی در این زمینه رو به رو نیست و آنقدر از خشکسالی و کم‌آبی استان‌های دیگر از جمله سمنان گفته شد تا آنجا که حتی در سفر رئیسی رئیس جمهور کشور به این استان نیز، فریاد نماینده مجلس بلند برای جلوگیری از احداث سد فینسک بلند شد و مسئول اول اجرایی کشور را متقاعد به پیگیری دوباره امور کرد.

بعد از گذشت حدود ۱۰ روز از آغاز تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهانی نسبت به خشک شدن زاینده‌رود، قشرهایی از مردم این شهر نیز به کشاورزان پیوستند و با تجمع در کنار پل خواجو خواهان جاری شدن دائمی آب این رودخانه شدند. تجمع‌کنندگان، امروز (جمعه-۲۸ آبان) در بستر خشک زاینده‌رود جمع شدند و شعارهای اعتراضی سر دادند.

سازمان هواشناسی کشور با اعلام هشدار نارنجی از تداوم فعالیت سامانه بارشی در روزهای شنبه و یکشنبه (۱۵ و ۱۶ آبان ماه) خبر داد. بر اساس هشدار نارنجی‌رنگ سازمان هواشناسی کشور فعالیت سامانه بارشی از شنبه (۱۵ آبان ماه) تا یکشنبه (۱۶ آبان ماه) ادامه دارد. با فعالیت این سامانه، بارش شدید باران همراه با وقوع رعد و برق و وزش باد شدید موقت و درنقاط سردسیر و ارتفاعات بارش برف قابل انتظار است.

مهرماه ۱۴۰۰ اعلام شد که ۴۵۸ میلیون مترمکعب آب در سدهای تهران ذخیره شده، در حالی که در زمان مشابه سال پیش، این مقدار برابر ۷۵۳ میلیون مترمکعب بوده است. این موضوع نشان‌ دهنده ۲۹۵ میلیون مترمکعب کسری مخازن سدهای پنجگانه تهران در مهرماه سال جاری است و تصور کنید که در دوره بارش یعنی پاییز و زمستان سال ۱۴۰۰، سدهای تهران نتوانند این کسری را جبران کنند. در این صورت، به اعتقاد کارشناسان، در خوشبینانه‌ترین حالت، جیره‌ بندی آب تهران در تابستان ۱۴۰۱ قطعی خواهد بود.

یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر وضعیت منابع آب استان اصفهان به همین شکل فعلی باشد و تدبیر لازم برای حل مشکلات آبی این استان اندیشیده نشود کمتر از ۱۰ سال دیگر اصفهان قابل سکونت نخواهد بود. محمدتقی نقد علی درباره کمبود منابع آب در استان‌های مختلف کشور و از جمله اصفهان، اظهار کرد: هم‌اکنون برای بررسی وضعیت منابع آب و آبی که از اصفهان خارج و به سمت خوزستان می‌رود به همراه چند نماینده دیگر به شهرستان سمیرم آمده‌ایم. رودخانه "ماربر" سمیرم هم‌اکنون در کمترین شرایط آبی خود است و ۱۰ متر مکعب آب به سمت رودخانه کارون ۳ سرازیر می‌کند.

یک پژوهشگر آب و توسعه ‌پایدار ضمن بیان اینکه از سال ۱۳۳۲ روند تعرض و مهندسی تهاجمی نسبت به حوضه آبریز کارون آغاز شده است، پیشنهاد داد: وزارتخانه مستقلی برای مدیریت منابع آب تشکیل شود که تنها مدیریت ‌پایشی را برعهده داشته باشد و تصمیم‌گیری‌های کلان درباره منابع و حوضه‌های آبی را با مشارکت مردم، کشاورزان و تشکل‌های مردم‌نهاد انجام دهد.

در حالی که «۸۰ درصد استان اصفهان» با خشکسالی «بلندمدت» و کم سابقه روبروست، مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان از خشک شدن ۹۸ درصد از تالاب گاوخونی و احتمال «نابودی» کامل این تالاب بین المللی در صورت عدم تغییر سیاست ها خبر داد.

یک عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دیگر چیزی به اسم تونل انتقال آب بهشت‌آباد نخواهیم داشت، گفت: با پیگیری‌های انجام‌شده، حداقل فعلا احداث چنین تونلی منتفی و تعطیل شده است؛ این طرح حتی تا مرحله تامین اعتبار پیش رفته بود که خوشبختانه مانع آن شدیم. علیرضا ورناصری در خصوص آخرین وضعیت پروژه تونل انتقال آب بهشت‌آباد اظهار کرد: به دنبال تلاش‌های فراوان و رایزنی‌های نمایندگان استان‌های خوزستان و چهارمحال و بختیاری، خوشبختانه بحث احداث تونل بهشت‌آباد متوقف شده است و فعلا در این زمینه هیچ اقدامی نخواهد شد.

از سال‌ها پیش موضوع انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به فلات مرکزی در قالب طرح‌هایی هم‌چون بهشت‌آباد مطرح شد، این طرح تاکنون نتوانسته مجوزهای زیست‌محیطی را اخذ کند، بنابراین اجرای این پروژه عملا غیرقانونی تلقی می‌شود. طرح انتقال آب بهشت‌آباد یکی از طرح‌هایی بوده که از  نظر زیست محیطی دارای ایرادات اساسی است، طول این تونل ۶۷ کیلومتر بوده و باتوجه به زهکشی تونل کل آب‌های سطحی و زیر سطحی به عمق ۳۰۰ متر از ورودی تونل در بهشت‌آباد تا ۱۳۰۰متر خروجی تونل در چرمهین اصفهان که چیزی حدود ۳۵ کیلومتر از اطراف تونل خشک شده یا بسیار کم آب و در معرض تهدید جدی قرار می‌گیرد، ضمن اینکه منطقه زیر دست این تونل از جمله دوپلان، مشایخ و ارمند نیز به شدت آسیب خواهد دید.

معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان از آبرسانی سیار به 305 روستای استان در تابستان امسال خبر داد.  "ناصر اکبری" اظهار داشت: وقوع خشکسالی‌های مستمر موجب کاهش کیفیت منابع آبی بسیاری از روستاها شده است، افزود: در تابستان امسال با استفاده از 60 دستگاه تانکر به 305 روستا آبرسانی می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با تاکید بر اینکه از نظر محیط زیست و اقتصادی طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان توجیهی ندارد، گفت: تنها با کنترل برداشت ها و با شناخت و تنظیم رودخانه زاینده رود و رعایت حقابه ها می توان چالش کم آبی اصفهان را برطرف کنیم.