کم‌آبی و خشک‌سالی پدیده‌ای ناخوشایند است؛ اما اگر از زاویه‌ای دیگر به موضوع نگریسته شود، می‌توان این تهدید را با درایت به پنجره فرصتی برای شروع تغییرات ساختاری و نهادی در نظام توسعه کشور در راستای سازگاری با شرایط کم‌آبی تبدیل کرد؛ البته این مهم مستلزم بازتعریف مفهوم سنتی توسعه، بازنگری در باورهای قبلی و تغییر نگرش خردمندانه در رویکردهای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری است. قصه پرغصه مشکلات کمبود آب در کشور، دیرزمانی است ذهن همه را به خود مشغول کرده و زمستان کم‌بارش سال جاری نیز بر این نگرانی دامن زده است. برای چنین مشکلی دو دسته راه‌حل وجود دارد؛

بر اساس مطالعه جدید متخصصان هیدرولوژی در دانشگاه پنسیلوانیا و کلمبیا، تغییرات در اقلیم می‌تواند به سرعت تأثیر خود را نشان دهد، حتی روی ژرف‌ترین آبخوان‌های آب شیرین. پژوهشگران دریافتند که پاسخ‌ها به نوسانات اقلیم در سفره‌های آب زیرزمینی ژرف، سریع‌تر آنچه انتظار می‌رفت قابل ثبت است؛ در بسیاری موارد ظرف یک سال. چون آب باران ممکن است چندین سال طول بکشد تا با نفوذ طبیعی به آبخوان‌های ژرف برسد، این یافته‌ها حاکی از آن است که عامل دیگری، مانند پمپاژ آبخوان‌ها برای کشاورزی دخالت دارد.

وزیر نیرو گفت: امسال یکی از خشک‌ترین سال‌های نیم‌قرن اخیر است و امیدواریم وضع بهتر شود اما فعلا 30 درصد کاهش بارش داریم که اثر آن روی تولید برق هم خواهد بود و بخش قابل توجهی از منابع تولید انرژی مورد تاثیر قرار خواهند گرفت.

رضا اردکانیان شب گذشته در نشست مشترک با آیت‌الله علیرضا اعرافی، اظهار کرد: 70 درصد آب شیرین دنیا در بخش کشاورزی استفاده می‌شود و بسیاری از کشورهایی که آب زیادی در اختیار دارند مشکلات مصرف برای آنها بیشتر وجود دارد.

وی با اشاره به نحوه و چگونگی ارتباط با مصرف‌کننده در بخش کشاورزی گفت: در این بخش گروه مصرف‌کننده به طور متوسط به لحاظ نوع آموزش و شرایط سنی و فرهنگی از تفاوت‌های چشمگیری برخوردارند و انتقال پیام‌ها به ویژه در بخش فناوری جدید برای آنها کار جدیدی نیست.

این دو تصاویری از ماهواره لندست است که نشان دهنده گسترش مزارع کشاورزی در امتداد رودخانه Chira در شمال پرو است. در شکل، مزارع آبیاری سیز رنگ در مقابل این زمینه های خشک در این منطقه ساحلی متفاوت شده است. محصولات اصلی این منطقه عبارتند از برنج، پنبه، ذرت، انبه و لیمو.

مناطق جدید کشاورزی در تصویر دوم (2014) توسط آبیاری از رودخانه Chira و مخزن Poechos در قسمت بالا سمت راست تصاویر پشتیبانی می شود. مخزن و سیستم سدهای آن برای تولید برق، کنترل سیل و حمایت از نیازهای آبیاری محلی توسعه داده شد.

پیش‌بینی کاهش 306 میلیون مترمکعبی ورودی سدهای تهران در پایان سال آبی جاری. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای تهران از برداشت سالانه بیش از 2.7 میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی دشت‌های این استان خبر داد.

"محمدرضا بختیاری" مدیرعامل شرکت آب منطقه ای تهران در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون) اظهار داشت: شرکت آب منطقه ای تهران، دارای پهنه دشتی با وسعت 4 هزار و 583 کیلومتر مربع، مشتمل بر دشت‌های تهران – کرج، ورامین، هومند – آبسرد، فیروزکوه، دماوند، قطعه چهار، مبارکیه و بخشی از ایوانکی است.

رئیس جمهور بهترین‌ راه‌‌حل معضل آب را بهره‌وری بهینه از منابع آبی دانست و گفت: تحول در بهره‌وری از آب به‌ویژه در بخش کشاورزی ادامه می‌یابد و آب کشاورزی باید شرایط درستی پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز یکشنبه هنگام تقدیم لایحه بودجه سال 1397 کل کشور به مجلس شورای اسلامی، گفت: باید وضع مسکن، بافت‌های فرسوده، محیط زیست و معضل آب را حل کنیم و بهترین‌ راه‌‌حل معضل آب، بهره‌وری بهینه از منابع آبی است. تحول در بهره‌وری از آب به‌ویژه در بخش کشاورزی ادامه می‌یابد و آب کشاورزی باید شرایط درستی پیدا کند. طرح‌هایی که امروز در سراسر کشور وجود دارد و اجرا می‌شود تحول بزرگی است.

کشاورزی که 70 درصد از مصرف آب را در سراسر جهان به خود اختصاص داده است، نقش مهمی در آلودگی آب دارد. مزارع مقدار زیادی از مواد شیمیایی کشاورزی، مواد ارگانیک، بقایای مواد مضر، رسوبات را در آب شور به منابع آب با عمل زهکشی تخلیه می کنند.

بر اساس یک نشریه جدید که اجدیدا منتشر شده است، تشخیص، پیش بینی و نظارت، الزامات کلیدی برای مدیریت شیوه های کشاورزی است که این تاثیرات مضر را برای منابع آب کاهش می دهد. خلاصه گزارش اجرایی آلودگی آب کشاورزی: ​​بازنگری جهانی، به عنوان یک رویکرد پیشرو در تصویب گزارش کامل سال آتی، نشان می دهد که آلودگی آب یک مشکل جهانی است که موجب آسیب رساندن به رشد اقتصادی و سلامت میلیاردها نفر می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی گفت: در شش ماهه نخست امسال 73 دستگاه کنتور هوشمند در استان نصب شده که از این تعداد 53 دستگاه مربوط به چاه‌های آب کشاورزی و ما بقی مربوط به سایر مصارف است.

مهندس "عزت اله آمره‌ای" افزود: بخش قابل توجهی از منابع آب زیرزمینی استان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که میزان زیادی از این آب به دلیل استفاده از روش‌های سنتی آبیاری هدر می‌رود.

آمره‌ای گفت: در مورد چاه‌های غیر مجاز یکی از راهکارها، انسداد است؛ اما گاهی اوقات در چاههای مجاز نیز شاهد اضافه برداشت هستیم که برای جلوگیری از این امر نصب کنتورهای هوشمند راهکاری عملی به شمار می‌رود، زیرا با نصب این کنتورها می‌توان نظارت دقیقی بر میزان برداشت آب توسط کشاورزان داشت.

بررسی تجربیات بین‌المللی به ما می آموزد که نباید راه‌حل‌ها مطرح شده در اصلاح ساختار انگیزه‎های مربوط به حکمرانی منابع آب زیرزمینی را به صورت یکنواخت و بدون توجه به شرایط اجتماعی و اکولوژی کشورها اعمال کرد. بدین منظور در یک بررسی،مطابق شکل یک کشورها را به پنج دسته تقسیم شده است.

گروه اول با رنگ سفید، آن‌هایی هستند که مسئله‌ای در ارتباط با آب زیرزمینی ندارند. آنهایی که با رنگ قهوه‌ای مشخص شده است، کشورهای صنعتی هستند که به شدت به ابزارهای اقتصادی وابسته‌اند و نظام اداری قوی و مقررات خیلی جدی دارند. کشورهایی که با رنگ زرد مشخص شده است، کشورهای خاورمیانه البته به جز ایران، را در بر می‌گیرد. در این کشورها اساساً نظام معیشتی مبتنی بر کشاورزی در آن وجود ندارد. کشورهای با رنگ سبز روشن، کشورهایی با واحدهای بزرگ کشاورزی هستند، که شرایط اکولوژی و اجتماعی متفاوتی دارند. اما کشورهای با رنگ قرمز، شامل جنوب آسیا، چین، ایران، شمال آفریقا و آمریکای مرکزی همگی دارای نظام‌های خرده مالکی و کشاورزی معیشتی هستند.

   در این بخش مجموعه ای از کلمات اختصاری مهمی که مخفف ابزارها نهادها سازمان ها و... مرتبط با علوم کارتوگرافی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در ارتباط با مباحث منابع آب می باشند، آمده است. این اختصارات بخشی از کتاب ترجمه شده توسط همین مولف، تحت عنوان "کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مهندسی منابع آب" می باشد.

    در ادامه مطلب بخش اول این عبارات را مشاهده بفرمایید.