صدها کارشناس آب و هوا که گزارش مهم جدید آب و هوا را که امروز توسط هیئت بین دولتی تغییر آب و هوا سازمان ملل متحد (IPCC) منتشر شد، مجبور شدند در شرایط همه گیر بی سابقه کار کنند. در جلسات گسترده ای که به صورت آنلاین اجباری شد، دانشمندان با نحوه انتقال وسعت بحران جهانی و نیاز فوری به اقدام مبارزه کردند. Claudia Tebaldi، دانشمند آب و هوا در آزمایشگاه ملی شمال غربی اقیانوس آرام و یکی از نویسندگان گزارش می گوید، دیدن "پژواک یک بحران در بحران دیگر" شگفت انگیز نبود.

ماه آگوست ماه کیفیت آب است که به برجسته کردن اهمیت کیفیت آب و افزایش آگاهی از اقداماتی که می تواند برای بهبود آن انجام شود اختصاص داده شده است. در این پرسش و پاسخ، دکتر ساموئلا گویدا با H2O Global News در مورد کار IWA و آنچه ما برای حمایت از متخصصان آب و سایر سازمان ها برای بهبود کیفیت آب در سطح جهانی انجام می دهیم صحبت کرد.

فراخوان مقاله برای کنفرانس آتی IWA LET تا 15 سپتامبر 2021 باز است. هفدهمین کنفرانس IWA LET در 27 مارس-2 آوریل 2022 در رنو (ایالات متحده) برگزار می شود. آثار ارسالی مورد بررسی قرار گرفته و به نویسندگان اطلاع داده می شود تصمیم گیری روی کاغذ آنها پس از جلسه نهایی کمیته برنامه در 1 دسامبر 2021.

بی شک "خشکسالی" یکی از تلخ‌ترین بحران‌هایی است که هر کشور می‌تواند با آن مواجه شود. هر ساله این موضوع با کاهش بارش‌ها، افزایش دمای هوا، استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و کم شدن آب ذخیره پشت سدها در حال پررنگ‌تر شدن است. تغییرات اقلیمی و برخی بحران‌های آب و هوایی در حال گرم کردن کره زمین هستند و ساکنان مناطق مختلف کره زمین در حال تجربه دماهای بی‌سابقه‌ای هستند. بشر سال‌هاست با مشکل بزرگی به نام گرمایش جهانی رو به روست که هر لحظه زندگی بر روی سیاره زمین را به مخاطره می‌اندازد. این بحران تاثیرات نامطلوب بسیاری بر زندگی گیاهان، جانوران و در نهایت انسان خواهد گذاشت.

عراق می‌گوید سطح آب دو رودخانه دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌‌گیرند تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. در سال‌های گذشته رودخانه‌های دجله و فرات و شاخه‌های مختلف آن‌ها با کمبود آب بی‌سابقه روبرو بوده‌اند. در حالی که کشورهایی نظیر ترکیه برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی و نیروگاه‌های برق‌آبی خود به ساخت سد در مقیاس گسترده روی آورده‌اند، همسایگان‌ بار اصلی این کمبودها را متحمل شده‌اند. این فعالیت‌های سدسازی همچنین باعث تشدید چالش‌های موجود ناشی از تغییرات اقلیمی شده است.

فرماندار نیشابور در زمینه بهره‌برداری بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی نیشابور هشدار داد و گفت: برداشت بی‌رویه از مخازن زیرزمینی و به دنبال آن پایین رفتن سطح آب در سفره‌های آب زیرزمینی، علاوه بر ایجاد فروچاله و فرونشست‌ها در سطح زمین، باعث تغییر در کیفیت آب و بروز پدیده شورآبی و تلخ آبی در بعضی مناطق شده‌ است.

یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: اگر وضعیت منابع آب استان اصفهان به همین شکل فعلی باشد و تدبیر لازم برای حل مشکلات آبی این استان اندیشیده نشود کمتر از ۱۰ سال دیگر اصفهان قابل سکونت نخواهد بود. محمدتقی نقد علی درباره کمبود منابع آب در استان‌های مختلف کشور و از جمله اصفهان، اظهار کرد: هم‌اکنون برای بررسی وضعیت منابع آب و آبی که از اصفهان خارج و به سمت خوزستان می‌رود به همراه چند نماینده دیگر به شهرستان سمیرم آمده‌ایم. رودخانه "ماربر" سمیرم هم‌اکنون در کمترین شرایط آبی خود است و ۱۰ متر مکعب آب به سمت رودخانه کارون ۳ سرازیر می‌کند.

تفاهم نامه ای (تفاهم نامه) بین انجمن بین المللی آب (IWA) و ابتکار GEO AquaWatch امضا شده است. IWA شبکه پیشرو و مرکز جهانی دانش برای همه متخصصان آب و هرکسی است که متعهد به آینده آب است. AquaWatch بخشی از گروه رصد زمین است، مشارکت بیش از 100 دولت ملی که آینده ای را در نظر می گیرد که از فناوری های رصد زمین (EO) برای مدیریت بهتر منابع آب و تصمیم گیری استفاده می شود.

متخصصان آب با چالش های زیادی روبرو هستند که ناشی از الگوهای غیرقابل پیش بینی و تغییرات جهانی است. نیاز به سیاست هایی است که تغییرات را پیش بینی کرده و زیرساخت هایی را که برای سازگاری طراحی شده اند، شناسایی کرده و در بلندمدت به دلیل تاثیرات آب و هوایی و فن آوری های مخرب اجتماعی تکنولوژیکی مورد استفاده مجدد قرار گیرند. از طریق اهرم های سیاست گذاری و حکمرانی در نهادهای بخش آب، می توانیم از جوامع در پاسخ به افزایش شوک ها و استرس ها با تاب آوری سازگار حمایت کنیم. این امر به ویژه با توجه به جوامع آسیب پذیر که از لحاظ تاریخی کمبود داشته اند و اکنون با بدترین تأثیرات ناشی از تغییرات آب و هوایی روبرو هستند، اهمیت دارد. به ویژه متخصصان جوان آب در پشت درخواست سیاست های تطبیقی ​​آب بر سیاست ها و شیوه های سنتی هستند.

به اعتقاد رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم و استاد زمین­ شناسی دانشگاه شیراز، تعارض راه­‌حل­‌های پیشنهادی برای کاهش گسیل گازهای گلخانه‌­ای با منافع ملی کشورها، دلیل ناموفق بودن تمام تلاش‌­ها در این زمینه است؛ به گونه‌ای که بر اساس پیش بینی‌های بین المللی تا سال ۲۱۰۰ دمای میانگین زمین تا ۳.۷ درجه سانتی گراد افزایش می یابد؛ واقعیتی که هم اکنون با ذوب یخ‌های قطبی، انقراض بسیاری از آبزیان و کلونی‌­های مرجانی، وقوع سیل و خشکسالی و افزایش تعداد طوفان­‌های دریایی مشاهده کرد.

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات جوی است که به‌طور خزنده در سطح جهان شکل گرفته است و به صورت منطقه‌ای عمل می‌کند و پایان آن نامعلوم وچگونگی وقوع و اثرات آن در هر ناحیه با ناحیه دیگر متفاوت است. با توجه به تشدید خشکسالی در ایران و احتمال تداوم به پنج نکته درباره خشکسالی بر اساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران اشاره می‌شود:

خبرگزاری مهر روز چهارشنبه ۶ مرداد به نقل از هادی کیادلیری، «عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات»، از «خشک شدن رودخانه چالوس» خبر داد. او با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول حفاظت از محیط زیست ایران، مدعی شد احداث سدهای انحرافی برای انتقال آب کشاورزی موجب خشک شدن رودخانه چالوس شده است. آقای کیادلیری ضمن انتقاد از عملکرد سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست، آنها را «منفعل» و «ماشین صدور مجوز» خواند و گفت روند تخریب منابع طبیعی در شمال ایران چنان شدید است که این سازمان‌ها دیگر قادر نیستند آن را مدیریت کنند.

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با بررسی نمونه‌های فاضلاب سه تصفیه‌خانه در شهرهای تهران، قم و انزلی، عنوان کردند که در فاضلاب ورودی این تصفیه‌خانه‌ها ویروس کووید-۱۹ وجود دارد. پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با انجام یک مطالعه حضور ویروس کووید- ۱۹ را در فاضلاب خام و تصفیه‌شده شهری مورد بررسی قرار دادند.

در کنار کاهش چشمگیر نزولات جوی در کنار نبود برنامه ریزی مناسب و بلندمدت، عطش توسعه، حفر چاه های غیر مجاز، برداشت های بی رویه، عدم اصلاح الگوی کشت و کشت دوم در اراضی کشاورزی و روشهای سنتی آبیاری شاهد افت قابل توجه منابع آبهای زیر زمینی هستیم. فرماندار همدان با بیان اینکه حدود ۷۷ درصد آب مورد نیاز این شهر از سد اکباتان و آبشینه تامین می شود، گفت: میزان ذخیره این سدها به حدود ۴۰ درصد کاهش یافته که با روند فعلی مصرف در مهرماه به پایان می رسد.

یک پژوهشگر آب و توسعه ‌پایدار ضمن بیان اینکه از سال ۱۳۳۲ روند تعرض و مهندسی تهاجمی نسبت به حوضه آبریز کارون آغاز شده است، پیشنهاد داد: وزارتخانه مستقلی برای مدیریت منابع آب تشکیل شود که تنها مدیریت ‌پایشی را برعهده داشته باشد و تصمیم‌گیری‌های کلان درباره منابع و حوضه‌های آبی را با مشارکت مردم، کشاورزان و تشکل‌های مردم‌نهاد انجام دهد.

باسمه تعالی

اولاً مشکل مردم عزیز خوزستان فقط کمبود آب نیست (و فقط) یکی از مشکلات آنان این امر است. توسعه خوزستان یک امر همه‌جانبه است، اما از یک برنامه روشن برخوردار نیست، لذا مردم نمی‌توانند زندگی امروز و فردای خود را پیش‌بینی کنند. استان‌های دیگر هم از چنین فقدان نظام توسعه‌ای رنج می‌برند. دولت‌ها علیرغم مصوبات متعدد مجلس شورای اسلامی در برنامه‌های ۵ ساله که موظف بودند طرح آمایش سرزمین را مدون و به اجرا درآورند، هیچ‌یک (با تأکید بر هیچ‌یک) از دولت‌ها این کار را انجام نداده‌اند. نتیجه این سهل‌انگاری همه دولت‌ها عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های استانی و گاه کج‌روی از توسعه استان‌ها شده است. هر چه در این امر خطیر تأخیر شود به ضرر کلیت نظام توسعه‌ای کشور است. امیدواریم دولت جدید همتی در این راه داشته باشد.

"منصور ستوده" در جلسه شورای حفاظت از منابع آب استان که در سد اکباتان برگزار شد، گفت: کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک دنیا قرار گرفته و از طرفی، توزیع بارش نیز در کشور به لحاظ مکانی و زمانی ناهمگون است. وی افزود: این در حالی است که در ادامه خشکسالی‌های سال‌های گذشته، شاهد خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی بی‌سابقه‌ای در سال آبی جاری هستیم به نحوی که ایستگاه‌های باران سنجی شرکت آب منطقه‌ای همدان طی سال آبی جاری در استان ۲۸۰ میلی‌متر بارندگی داشته‌ایم که در مقایسه با ۴۶۹ میلی‌متر بارش سال گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته و استان وارد تنش آبی شده است؛ بر همین اساس صرفه‌جویی در مصرف آب در همه بخش‌ها در مقطع کنونی امری ضروری تلقی می‌شود.

برای نزدیک به 30 سال، از جمله در زمان اشغال توسط ائتلاف به رهبری ایالات متحده و انگلیس، مقامات عراقی در مدیریت و تنظیم کافی منابع آب عراق ناکام مانده اند، و جمعیت استان بصره در جنوب عراق را محروم کرده اند. به حدی که حدود 4 میلیون نفر آنها حق داشتن آب آشامیدنی سالم را ندارند. منابع اصلی آب در بصره رودخانه شط العرب و کانال های آب شیرین آن است. اما شکست های متعدد دولت از دهه 1980، از جمله مدیریت ضعیف منابع بالادست، تنظیم ضعیف آلودگی و بهداشت، و غفلت مزمن و سو مدیریت زیرساخت های آب، باعث خراب شدن کیفیت این آبراه ها شده است.

به اعتقاد محققان، خوزستانی‌ها در طول تاریخ گذشته از آب سالم و تالاب‌های غیرآلوده برای تغذیه دام‌ها و محصولات کشاورزی خود بهره‌مند بودند، ولی اکنون وضعیت این استان از حد و اندازه تاب‌آوری آنها فراتر رفته و این پرسش مطرح است که چگونه سطح زیر کشت برنج "دشت عباس" که طی دو دهه قبل ۴۰ هزار هکتار بود، اکنون به ۲۰۰ هزار هکتار افزایش یافته و چگونه است که بیش از ۱۰ میلیارد متر مکعب آب در رودخانه کارون ذخیره‌سازی شده، ولی حدود ۵۰۰ روستای خوزستان با کمبود آب مواجهند و یا از آب‌های بودار و رسوبی محلی استفاده می‌کنند؟

امارات متحده عربی از پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین برای کنترل آب و هوای شهر دوبی استفاده می‌کند. به گزارش آی‌ای، بارش‌های محدود در دوبی و دمای بالای هوا منجر به خشکسالی در این شهر توریستی شده است و حالا هواپیماهای بدون سرنشین به مبارزه با این معضل کمک می‌کنند. تغییرات اقلیمی و بحران آب و هوا طوری که تاکنون هرگز اینطور نبوده در حال گرم کردن کره زمین هستند و ساکنان مناطق مختلف کره زمین در حال تجربه دماهای بی‌سابقه‌ای هستند.

عضو نظام صنفی کشاورزی دشت آزادگان با اشاره به اینکه مطالبه مردم خوزستان تامین آب شرب، کشاورزی و دامداری است، گفت: بحران آب شرب سال هاست که دراین استان وجود دارد. مشکل آب شرب را می توان با آب خریدن حل کرد اما کسی که ۴۰۰ راس دام دارد نمی تواند آب بخرد یا با تانکر به آنها آب دهد. اینکه با تانکر و ماشین آب می آورند کار درستی نیست. مگر چند روز می توان با تانکر به دام آب داد؟ باید آب کرخه را محافظت کنیم، حق آبه تالاب هورالعظیم جدا از بخش کشاورزی دیده شود. حق آبه کرخه نیز برای فصول کشت به جز کشت های پرمصرف تعیین شود.