چندین دهه خشکسالی در سراسر جنوب غربی ایالات متحده، برخی از دانشمندان را بر آن داشته است که خشکی شدید و طولانی مدت را به عنوان "مرگ خشکسالی" طبقه بندی کنند. اما خشکسالی در آمریکای شمالی در سال 2021 شکل دیگری به خود گرفت و مناطقی را تحت تأثیر قرار داد که اغلب با خشکسالی طولانی مدت یا شدید مواجه نیستند. دشت های بزرگ شمالی ماه ها با خشکسالی مقابله کرده است.

بحث انتقال آب مخالفان و موافقان خود را دارد، اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه به این به این مسئله بپردازیم، معایب اجرای طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای هم بر استان مبدا و هم استان مقصد بیش‌تر از مزایای آن است، زیرا بر روی آبی برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد که از پایداری آن اطمینان خاطر نداریم. انتقال آب تنها برای مصارف شرب توجیه پذیر است، اما امروز آب به‌نام شرب برای مصارف صنعت و کشاورزی به استان‌های کویری انتقال داده می‌شود، در سال‌های اخیر به‌علت کاهش بارش، تغییر اقلیم و خشکسالی‌های پی در پی، منابع آبی به شدت کاهش پیدا کرده است و همین مسئله استان‌های مبدا و مقصد انتقال آب را با مشکلات متعددی برای تامین آب موردنیاز مواجه کرده است.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حال حاضر حجم آب مخازن سدهای استان حدود ۵۵۰ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد کاهش یافته است. فرهاد ایزدجو با اشاره به کاهش قابل توجه ورودی به سدهای خوزستان در خصوص مدیریت منابع آبی برای عبور از بحران کم آبی اظهار کرد: ورودی آب به سدهای خوزستان نسبت به متوسط دراز مدت، تقریبا ۵۳ درصد کاهش یافته است که این کاهش در سدهای کرخه و مارون شدیدتر بوده است.

حوضه یک منطقه تعریف شده توسط کاربر است که در آن شما می توانید فرآیندهایی مانند بارش، تبخیر و تعرق، تجمع و ذوب برف و یخ، رواناب، آبیاری و عملکرد در زمین های کشاورزی و غیر کشاورزی را مشخص کنید. هنگامی که یک حوضه در نمودار ایجاد می کنید، پنجره ای ظاهر می شود که در آن می توانید تعدادی گزینه را انتخاب کنید که برای این حوضه اعمال می شود، از جمله اینکه آیا آبیاری در حوضه انجام می شود (و اگر چنین است، اولویت تقاضا). اگر آبیاری برای یک حوضه آبریز انتخاب شود، کاربر ملزم خواهد بود که برای آب آبیاری پیوندهای انتقال از منبع به حوضه ایجاد کند و متغیرهای اضافی را وارد کند که فعالیت آبیاری را پارامتر می کند. شما می توانید از WEAP Automatic Catchment Delineation برای کمک به تعریف حوضه ها و رودخانه ها استفاده کنید.

سند جدید تخصیص آب رودخانه زاینده‌رود در حال تدوین است. رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود گفت: سند جدید تخصیص آب این رودخانه در حال تدوین است. به‌ گزارش شبکه خبری آب ایران، «هوشنگ ملایی» شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما با اشاره به موضوع زاینده‌رود اظهار کرد: متوسط بارش بلندمدت حوضه آبریز زاینده‌رود 244 میلی‌متر است. سطح حوضه رودخانه زاینده‌رود حدود 27 هزار کیلومتر مربع بوده که 1900 کیلومتر در استان چهارمحال و بختیاری و مابقی در استان اصفهان است.

اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی، بحران کمبود آب در عراق را تشدید کرده است. چهار سال گذشته یکی از نهرهای آب که از روستایی واقع در شمال بغداد می گذشت، خشک شد و به گفته یکی از کشاورزان، این پدیده نامطلوب باعث نابودی اکثر درختان شده است. در پی این مشکل زیست محیطی، کشاورزان سعی کردند چاه حفر کنند اما متوجه شدند که آب های زیرزمینی خیلی شور بوده و برای کشاورزی مناسب نیستند.

بنا بر اعلام وزارت نیرو، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی در سال ۱۳۷۳ معادل ۷۶/۳ میلیارد مترمکعب بوده و این رقم در سال ۹۹ به ۸۲ میلیارد مترمکعب رسیده است. مصرف آب شرب نیز از سال ۱۳۷۳ تا سال ۱۳۹۹ به ترتیب از ۴/۱ به ۸/۳ میلیارد مترمکعب تغییر کرده است. با توجه به برداشت حدود ۹۳ میلیارد مترمکعب آب برای تأمین مصارف مختلف، حدود ۹۰ درصد از منابع آب تجدیدشونده کشور مصرف می‌شود که بیش از دو برابر شاخص بین‌المللیِ تعریف‌شده برای این امر است.

بعد از گذشت حدود ۱۰ روز از آغاز تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهانی نسبت به خشک شدن زاینده‌رود، قشرهایی از مردم این شهر نیز به کشاورزان پیوستند و با تجمع در کنار پل خواجو خواهان جاری شدن دائمی آب این رودخانه شدند. تجمع‌کنندگان، امروز (جمعه-۲۸ آبان) در بستر خشک زاینده‌رود جمع شدند و شعارهای اعتراضی سر دادند.

تغییر اقلیم و به دنبال آن خشکسالی در سال گذشته، کشاورزان گلستان را به مشکلات زیادی روبه‌رو کرده و زندگی و معیشت آنها تحت تأثیر از این مسئله قرارگرفته است. مجموع بارش‌های سالانه در گلستان ۹ میلیارد مترمکعب است که ۷۰ درصد آن تبخیر شده و ۳۰ درصد معادل دو و نیم میلیارد مترمکعب آن تبدیل به منابع آبی در اختیار می‌شود. ۵۰ درصد از منابع آبی در اختیار نیز رواناب رودخانه‌ها بوده و ۵۰ درصد هم به سفره‌های آب زیرزمینی راه پیدا می‌کنند.

این بخش یک چارچوب مفهومی جدید برای توصیف خطر خشکسالی سیستمیک معرفی می‌کند، به دنبال آن مقدمه‌ای بر رویکردها و پیشرفت‌های اخیر در ارزیابی خطر خشکسالی کنونی و آینده در همه ابعاد خطرات خشکسالی، قرار گرفتن در معرض و آسیب‌پذیری‌های سیستم‌ها ارائه می‌شود.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی با بیان اینکه نزدیک به حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت شهری در زون‌های فرونشستی با نرخ‌های متفاوت واقع شدند، گفت: بررسی هایی که به صورت کشوری انجام شده نشان داده می شود که از ۳۱ استان در ۱۸ استان شاهد رخداد فرونشست هستیم. دکتر علی بیت الهی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره فرونشست زمین و چالش‌هایی که ایجاد کرده است، اظهار کرد: به فرونشست زمین در بازه زمانی اواخر دهه ۷۰ تا به حال که نگاه می کنیم تفاوتی در زمینه آشنایی افراد با آن احساس می شود. حالا موضوع فرونشست زمین به دفعات مطرح می شود و روی میز مسئولین آمده است؛ در حالی که پیش از این به این طریق نبود. البته از این نظر که آیا اقدامی برای کاهش این پدیده صورت گرفته یا خیر؟ باید گفت که این شرایط تفاوتی با بیست و چند سال قبل ندارد و اقدام چشمگیرانه یا قابل ملاحظه ای در این خصوص انجام نشده است.

وزیر نیرو گفت: هشت شهر بزرگ کشور در تنش آبی شدید قرار دارند و در حال حاضر فقط ۱۸ میلیارد متر مکعب آب، در سدهای کشور ذخیره شده است. علی‌اکبر محرابیان سه‌شنبه ۲۷ مهرماه در شورای هماهنگی مدیران صنعت آب و برق استان همدان، اظهار کرد: سال گذشته آبی که ۲۷ روز است از آن عبور کرده‌ایم، خشک‌ترین سال در ۵۲ سال گذشته بوده و شرایط سختی را تجربه کردیم.

تعاملات پیچیده بین بخشهای مختلف اقتصادی، نظارت بر آثار کلی خشکسالی را دشوار می کند. برخی از عوامل جمعیت شناختی، اقتصادی اجتماعی یا زیست محیطی آسیب پذیری ذاتی در برابر اثرات مربوط به خشکسالی را بدتر می کند. بنابراین، تلفات ناشی از خشکسالی به احتمال زیاد دست کم گرفته و نادرست است. تلفات غیرمستقیم ناشی از اثراتی مانند سلب حق مالکیت کشاورزی محاسبه نمی شود و حتی زیان های مستقیم مانند خسارت به محصولات یکساله نیز به دلیل نوسانات در بازار کالاها، دشوار است.

اکنون هنگامی که پیشگامان انقلاب دیجیتال در مورد آینده صنعت صحبت می کنند، هوش مصنوعی (AI) تبدیل به یک نقطه عطف در همه جنبه ها شده است. این که آیا اولین بار از طریق فرهنگ عامه به شما معرفی شد یا به عنوان یک راه حل در دنیای واقعی برای چالش های مهم جهانی، به هر حال اکنون هوش مصنوعی بخشی از واژگان دیجیتال ما است. برای بخش آب، پیاده سازی هوش مصنوعی، به متخصصان آب این امکان را می دهد تا از داده های خود به طور موثر در تصمیم گیری بهتر استفاده کنند. در این قسمت به مبانی و مفاهیم هوش مصنوعی از جنبه ادارک نیازمندی های بخش آب خواهیم پرداخت.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در حال حاضر حدود ۷ درصد از مخازن سدهای خوزستان آبدار است. فرهاد ایزدجو در نشست بررسی مشکلات آب و فاضلاب خوزستان که شامگاه ۱۰ مهرماه در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۷ درصد از مخازن سدهای خوزستان آبدار است و در سد دز حدود ۵ درصد آب داریم که بدترین وضعیت را در میان سدها دارد.

یک کارشناس ارشد مدیریت منابع آب گفت: لازم است ابرپروژه‌های انتقال آب از خلیج فارس، مورد تحقیق و تفحص مجلس قرار بگیرد و سیاست‌های موجود در این بخش بازبینی شود. داریوش مختاری در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به لزوم توجه به طرح‌های انتقال آب، اظهار کرد: در سال‌های اخیر به دلیل تنش‌های عمدتاً اجتماعی ناشی از انتقال آب بین حوضه ای در نقاط مبدأ و مقصد انتقال، این نوع انتقال آب‌ها همیشه با چالش‌های اجتماعی همراه بوده است، چالش‌های اجتماعی مذکور به حدی بوده که در بعضی از موارد به چالش‌های امنیتی در مقیاس‌های محلی و یا ملی بدل گشته است.

بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در کشور است و کمبود آب، به‌عنوان اصلی‌ترین عامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی محسوب می‌شود. به گزارش ایسنا، ایران به عنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک کره زمین با مشکل کم‌آبی مواجه است‌، رشد فزآینده جمعیت، نیاز به محصولات کشاورزی و دامی و محدودیت منابع آب و خاک به‌عنوان بستر اصلی تولیدات کشاورزی، مسئله کم‌آبی را به گونه‌ای بسیار جدی فرا روی کشور قرار داده است.

آب، مهم و جدی‌ترین چالش بسیاری از جوامع جهان محسوب می‌شود و ایران شاید بیش از بسیاری کشورها، این چالش را پیش روی دارد. چالشی که به لحاظ ایجاد، شیوه مواجهه و البته مدیریت، نیازمند نگاهی آگاهانه، کارشناسانه و بسیار دقیق به علل موجده و رفتاری عملی و تاثیرگذار در مسیر ارائه راهکارهایی بر پایه عقلانیت و به دور از سوگیری‌های معمول غیرعلمی و بدون منطقه است.

این ماه دانیلا بمفیکا، مدیر برنامه های استراتژیک و مشارکت IWA، در مورد کار IWA و دلیل اهمیت آن در تأمین برابری آب و سلامت عمومی جهانی، به ویژه در شرایط همه گیر جهانی، با شبکه خبری نوآوری صحبت کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کار IWA به پایین بروید و نظرات کارشناس را در مورد مسائل جاری آب جهانی بشنوید.

معاون آب و آبفای وزیر نیرو با بیان اینکه نیازمند تغییر حکمرانی در بخش آب هستیم، گفت: حکمرانی خوب آب با توجه به چهار وجه محیط، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی امکان‌پذیر است. قاسم تقی‌زاده خامسی در گفت و گویی رادیویی با تاکید بر ضرورت یک مدیریت قدرتمند در حوزه آب کشور گفت: با توجه به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و ۸۵ درصد مساحت کشور در منطقه خشک و نیمه خشک است و از طرفی قرار گرفتن ۴۵ درصد جمعیت کشور در مناطقی که بیش از ۲۰ درصد از منابع آبی را دارند و نیز پدیده تغییر اقلیم که چند سال اخیر شاهد آن بوده‌ایم، نیازمند یک مدیریت و ساز و کار قوی به‌ویژه در حوزه آب کشور هستیم.

با توجه به کاهش بارش‌ها در پاییز پیش رو می‌توان گفت پیامدهای خشکسالی مانند افزایش حاشیه‌نشینی و نرخ بیکاری بیشتر به چشم خواهد آمد.  روزنامه جام جم نوشت: «پاییز خشک دیگری در راه است. این گزاره می‌تواند در آوار اخبار تلخ این روزها اتفاقی معمولی باشد که حالا از زبان رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی اعلام شده، اما این ظاهر ماجراست و آن چه پشت این خبر به ظاهر معمولی نهفته حکایت از اتفاقات سیاه‌تری دارد. هر چند تعدد و توالی اخبار بد این روزها جایی برای دوراندیشی چنین اخباری نمی‌گذارد اما پیامدهای خشکسالی پاییزی سال گذشته و امسال اتفاقا خیلی زود خودش را نشان می‌دهد و بدتر این‌ که اولین تاثیر آن در معیشت ما مردم است. تاثیرات آب و هوایی شاید تا چند سال پیش تنها در میانه هشدارهای فعالان محیط زیست و از زبان آنها شنیده می‌شد اما از وقتی این پیامدها به صورت مستقیم در زیست شهروندان نمود پیدا کرده حالا می‌توان حتی آن را در ‌یک تاکسی هم از زبان مسافران شنید.

خشکسالی تقریباً بر همه ابعاد محیط و جامعه تأثیر می گذارد و به طور مستقیم بر دستیابی به اهداف توسعه پایدار تأثیر می گذارد. شرایط خشکسالی غالباً تا زمانی که کمبود آب شدید نشود و تأثیرات نامطلوب بر محیط زیست و جامعه آشکار شود، قابل توجه نیست. تاثیرات خشکسالی ممکن است تحت تأثیر بافرهای سازگار (مانند ذخیره آب یا خرید خوراک دام) قرار گیرد یا مدت طولانی پس از عادی شدن بارندگی (به عنوان مثال به دلیل کمبود آب زیرزمینی یا مخزن) ادامه یابد. همانطور که در کادر 3.1 توضیح داده شده است، توسعه آهسته و مدت طولانی خشکسالی، از جمله ویژگی های دیگر، ممکن است با تأثیرات فراتر از تلفات کشاورزی مشترک همراه شده و کمی و تعیین اثرات خشکسالی را پیچیده کند.