شرح وظایف کارشناس بانک اطلاعات در شرکت های آب منطقه ای

توجه: این توضیحات بدون جداول و منابع آمده است. برای دریافت نسخه کامل آن را از ذیل دانلود کنید.

وظایف کارشناس بانک اطلاعات پس از ورود داده های تایید شده توسط کارگروه  آب سطحی و زیرزمینی در سامانه بانک اطلاعات منابع آب به شرح زیر می باشد:

1-اجرای گزارش های زیر، جهت کنترل برخی از پارامتر های ضروری از قبیل_ نداشتن  آمار  استان  مجاور _ خالی  نبودن نام استان _خالی نبودن فیلد کد محدوده _ اشتباه بودن کد محدوده _ تعداد رکورد دریافتی _ مجموع تخلیه _ ومجموع بهره برداری (گزارش‌های تهیه شده درسامانه بانک اطلاعات امار برداری سراسری 3) برای هر فرم عبارتند از:

آب که مایه حیات انسان و کلیه موجودات زنده روی کره زمین بشمار می رود بصورت نسبتاً خالص در اثر بارندگی به سطح کره زمین نازل می شود. اولین منبع آلوده کننده آب اتمسفر کره زمین می باشد که حاوی ذرات گرد و غبار و گازهای مختلف بوده و قطرات باران را آلوده می کند. آب باران و یا آب حاصل از ذوب برف، در اثر جاری شدن بر روی سطح زمین ویا جریان در بین لایه های خاک با ساختارهای مختلف، مواد گوناگون را در خود حل نموده و یا جذب می نماید و بدین صورت از کیفیت آن کاسته می شود. آبها با کیفیت های مختلف بدین ترتیب به آبراهه ها ، رودها و رودخانه ها سرازیر شده و به پشت سدها می رسد و در آنجا انباشته می گردد. از طرفی دیگر مقداری از آن بین لایه های خاک گذشته وبا جذب عناصر شیمیایی مختلف به سفره های آب زیرزمینی می پیوندد.

تعیین تغییرات کیفیت آبهای زیرزمینی در رابطه با بارندگی و چگونگی توزیع آن در گستره دشتها، این امکان را بوجود می آورد که در مناطق دارای روند افزایش شوری، در رابطه با کاهش برداشت ، محدودیتهای مورد نیاز مدیریتی اعمال گردد. از طرف دیگر در نواحی که تحت تاثیر تغذیه مناسب قرار داشته و تغییرات کیفی ایجاد نشده است .می توان نسبت به افزایش بهره برداری و بهره وری از منابع موجود اقدام نمود. کنترل تغییرات کیفی در مقاطع زمانی مناسب، علاوه بر آشکارسازی سیمای گذشته کیفی آب، امکان روندیابی را فراهم نموده و پیش بینی وضعیت کیفی آب در آینده را میسر می سازد.

روش Recession-Curve Displacement را می توان برای تخمین تغذیه آب های زیرزمینی در داده های ثبتی رودخانه ها بکار برد. این روش بر این فرض است که منحنی streamflow-recession به سمت بالا در طول دوره تغذیه آب های زیرزمینی گردان است. تغذیه آبهای زیر زمینی در طول یک رویداد بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط (Rorabaugh (1964 و (Glover (1964، می باشد که هر دو آنها معادلات تحلیلی برای تخلیه آب زیر زمینی به شکل لحظه ای، در یک جریان کاملا نفوذ یافته یک بعدی به صورت آرمانی، و در آبخوان همگن را بدست آوردند. این معادلات نشان داد که کل تخلیه آب زیر زمینی بالقوه به جریان در یک زمان بحرانی خاص پس از اوج دبی رودخانه برابر حدودا نصف حجم تغذیه آب های زیرزمینی در دوره اوج  دبی است.

این نرم افزارها و مواد مرتبط (داده ها و اسناد و مدارک) توسط سازمان زمین شناسی ایالات متحده (USGS) جهت منافع عمومی و پیشرفت علم استفاده کنندگان در دسترس قرار گرفته است. شما ممکن است، بدون هیچ گونه هزینه یا با پرداخت هزینه از این ابزارها استفاده، کپی برداری، اصلاح، یا توزیع توسط یک نرم افزار و هر آثار مشتق شده از آن، و اسناد آن نمایید. این موضوع را به توجه به حقوق نرم افزاری USGS کاربران، باید بررسی کنید.

شما می توانید دیگر نسخه های الکترونیکی و یا چاپی گزارش USGS و اسناد و مدارکی که در توزیع نرم افزار گنجانده شده است از اینجا دریافت کنید.

این نرم افزارها و مواد مرتبط (داده ها و اسناد و مدارک) توسط سازمان زمین شناسی ایالات متحده (USGS) جهت منافع عمومی و پیشرفت علم استفاده کنندگان در دسترس قرار گرفته است. شما ممکن است، بدون هیچ گونه هزینه یا با پرداخت هزینه از این ابزارها استفاده، کپی برداری، اصلاح، یا توزیع توسط یک نرم افزار و هر آثار مشتق شده از آن، و اسناد آن نمایید. این موضوع را به توجه به حقوق نرم افزاری USGS کاربران، باید بررسی کنید.

شما می توانید دیگر نسخه های الکترونیکی و یا چاپی گزارش USGS و اسناد و مدارکی که در توزیع نرم افزار گنجانده شده است از اینجا دریافت کنید.

این نرم افزارها و مواد مرتبط (داده ها و اسناد و مدارک) توسط سازمان زمین شناسی ایالات متحده (USGS) جهت منافع عمومی و پیشرفت علم استفاده کنندگان در دسترس قرار گرفته است. شما ممکن است، بدون هیچ گونه هزینه یا با پرداخت هزینه از این ابزارها استفاده، کپی برداری، اصلاح، یا توزیع توسط یک نرم افزار و هر آثار مشتق شده از آن، و اسناد آن نمایید. این موضوع را با توجه به حقوق نرم افزاری USGS کاربران، باید بررسی کنید.

شما می توانید دیگر نسخه های الکترونیکی و یا چاپی گزارش USGS و اسناد و مدارکی که در توزیع نرم افزار گنجانده شده است از اینجا دریافت کنید.

آب های زیرزمینی و خشکسالی:

سازمان زمین شناسی آمریکا دانش بی طرفانه ای در مورد آب های زیرزمینی برای حمایت از مدیران منابع و سیاست گذاران با اطلاعات ضروری را توسعه می دهد که آنها می توانند به برنامه ریزی برای پاسخ در شرایط خشکسالی و استفاده در تصمیم گیری ها از آن استفاده کنند.

کلید موفقیت در مقابله با خشکسالی برنامه ریزی برای تامین آب خشکسالی برای اطمینان دادن در آن است که آب را می توان ذخیره سازی نمود، از جمله در سفره های آبی یا مخازن سطحی آب ایجاد شده که برای تامین کنندگان آب یک منبع مناسب است. این برنامه ریزی می تواند به اشکال سنتی توسعه منابع آب زیرزمینی منجر گردد و همچنین سیستم های تغذیه مصنوعی و یا ذخیره سازی آبخوان و بازیابی آن که استفاده از آب اضافی را در طول دوره های مرطوب و یا پساب استفاده می نمایند که عبارت است از که آن را می توان به شرایط زیر سطحی جهت بزرگترین نیازهای استخراج انتقال داد.

GMS (سیستم مدل سازی آب های زیرزمینی) یک برنامه کامل برای ساخت و شبیه سازی مدل های آب زیرزمینی است. از ویژگی های آن ساختار 2D و 3D زمین آمار، مدل سازی چینه شناسی و رویکرد مدل مفهومی منحصر به فرد و قدرتمند است. مدل های حال حاضر پشتیبانی شده عبارتند از MODFLOW، MODPATH، MT3DMS، RT3D، FEMWATER، SEEP2D و UTEXAS.

از نسخه 6 معرفی شده به بعد استفاده از فرمت XMDF (گسترش مدل فرمت داده) مقدور شده است، که یک فرمت سازگار از HDF5 می باشد. هدف از این قابلیت این است که اجازه ذخیره سازی داخلی و مدیریت داده ها در یک فایل HDF واحد را می دهد، که در واقع به جای استفاده از بسیاری از فایل های Flat می باشد.

MODFLOW در سازمان زمین شناسی ایالات متحده به عنوان یک مدل ماژولار جریان تفاضل محدود توسعه یافته است، این مدل یک کد کامپیوتری است که معادله جریان آب زیرزمینی را حل می کند. این برنامه توسط علم هایدروژئولوژی برای شبیه سازی جریان آب زیرزمینی از طریق سفره های آبی تهیه گردیده است. منبع کد نرم افزار دارای مالکیت عمومی رایگان است. MODFLOW در درجه اول با زبان برنامه نویسی فرترن نوشته شده است، و می تواند کامپایل شده و بر روی ویندوز و یا سیستم عامل های شبه یونیکس اجرا گردد.

شبکه 3 بعدی

از آنجا که MODFLOW توسعه اصلی خود را در اوایل دهه 1980 داشته است، سازمان زمین شناسی آمریکا چهار نسخه های اصلی از آن را منتشر کرد، و در حال حاضر این نسخه ها عملا به عنوان کد استاندارد برای شبیه سازی آبخوان در نظر گرفته شده است. چندین واسط کاربر گرافیکی تجاری و غیر تجاری نیز به طور فعال برای MODFLOW توسعه یافته است.

اسلاید ها معرفی نرم افزار  SSIIM با عناوین:

• مقدمه
• محدودیت های برنامه
• شبکه های با ساختار منظم و غیر منظم
• محاسبه جریان با رسوب
• شرایط مرزی
• منوهای اصلی نرم افزار
• معرفی فایل های نرم افزار
• حل مثال با مدل SSIIM

مقایسه ویژگی های آبخوان های آبرفتی، درز و شکافدار و کارستی

تعیین محل چاه در سازندهای سخت به ویژه سازندهای کارستی به علت شرایط هیدروژئولوژیکی ویژه حاکم برآنها نسبت به آبخوان های آبرفتی بسیار پیچیده تر می باشد. در سازندهای کارستی به علت وجود ناهمگنی و ناهمسانی شدید امکان تغییر شرایط هیدروژئولوژیکی در فواصل بسیار کوتاه زیاد است و همین موضوع سبب شده که گاها در فواصل حتی 50 متری شرایط هیدروژئولوژیکی فاحشی به وجود آید درحالی که در آبخوان های آبرفتی این تفاوت فاحش دیده نمی شود و عمده ی این آبخوان ها تقریبا همگن و ناهمسان می باشند.

مدل های شبیه سازی به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: مدل های فیزیکی  و مدل های ریاضی . مدل فیزیکی، یک ارائه فیزیکی از دنیای واقعی است به نحوی که در ساختار، ساده تر ولی خصوصیاتی مشابه با دنیای واقعی  را دارد. یک مثال از مدل های فیزیکی حوضه های آبخیز، شبیه سازه های باران و حوضه های آزمایشگاهی است. مدل ریاضی (حاوی) یک نگرش یا برداشت ذهنی از دنیای واقعی است که خصوصیات مهم ساختاری واقعیت را حفظ می کند. از آنجا که مدل های فیزیکی در اصل تغییر ناپذیرند، در مقایسه با مدل های ریاضی از انعطاف کم تری برخوردارند. مدل های ریاضی اغلب توسط کامپیوتر اجرا می شوند و مدل های کامپیوتری نامیده می شوند. بیش تر مدل های کامپیوتری در سه دهه اخیر توسعه یافته اند. ساخت مدل های فیزیکی حوضه ها گران است و از کارایی محدودی برخوردارند. در حالی که مدل های ریاضی به آسانی در دسترس قرار می گیرند، از نظر تغییر ورودی ها به راحتی انعطاف پذیرند و نسبتا گران نیستند. بنابراین عجیب نیست که مدل های ریاضی برای حل مسایل حوضه ها بیش تر مورد استفاده قرار گیرد.

معیار طراحی ساخت سازه هایی که دارای پتانسیل بالای خطر هستند، نظیر سدها شامل بررسی بزرگ ترین سیلی است که آن سازه ممکن است در طول عمر خود در معرض آن قرار بگیرد. سازه های دارای پتانسیل بالای خطر آن ها یی هستند که ویرانی آن ها آسیب های شدید ناشی از سیل را برای ساکنین مناطق پایین رودخانه به دنبال خواهد داشت و صدمات جانی فوق العاده ای را نیز به همراه خواهد داشت.

انتخاب سیل طراحی یکی از مشکلات عمده در طراحی پروژه های آبی می باشد. انتخاب بده سیل طراحی با معیارهای اقتصادی، تلفات انسانی و عوامل هیدرولوژیکی انجام می گردد. در بعضی از موارد ایمنی سیستم و خسارات مربوطه چندان مهم به نظر نمی رسد و در پاره ای از موارد نیز سازه های آبی از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار اس ت و لذا باید در مقابل بزرگ ترین سیل مقاومت نموده و پایدار بماند.

نقشه تقسیمات اقلیمی ایران

یکی از اساسی ترین بخش ها در طرح های آب و فاضلاب شهری و روستایی مبانی طرح است که شامل شناخت منطقه، دوره طرح، جمعیت و مصرف سرانه آب می باشد. با توجه به این که پیش بینی ظرفیت تاسیسات در طرح های آب و فاضلاب بستگ ی کامل به انتخاب دقیق مبانی طرح دارد، دقت در انتخاب این مبانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این بخش مبانی اصلی و عوامل موثر در برآورد نیاز آبی شهری و روستایی مورد بررسی قرار گرفته است. در این رابطه موارد زیر قابل ذکر است:

مفهوم حریم کیفی نقطه ای

تعیین حریم کیفی نقطه ای (WHPA) در سطح ناحیه یک چاه می باشد، حفاظت آب زیرزمینی را در محدوده مجاور یک چاه یا حوضه آن شامل می شود. هم چنین نوع منبع آب زیرزمینی، تعیین کننده اهداف، مقیاس مطالعات و هم چنین انواع حریم های کیفی خواهد بود. اگر منبع آب زیرزمینی یک آبخوان باشد و هدف از تعیین حریم کیفی، حفاظت کل آبخوان، ارائه طرح ها، سیاست ها و خط مشی های منطقه ای و ملی باشد، مقیاس های کوچک تر انتخاب می شود. اما در صورتی که بخشی از یک آبخوان (مانند محدوده تحت نفوذ یک یا چند چاه آب شرب) مد نظر باشد و هدف از مطالعه تعیین حریم کیفی و ارائه راه کاری برای حفاظت از منابع برداشت باشد، باید مقیاس های بزرگ تر انتخاب گردد. در واقع مقیاس مطالعات تابعی از نوع منبع آب زیرزمینی می باشد. به طور کلی در مطالعات تعیین حریم کیفی دو نوع منبع آب زیرزمینی و به تبع آن دو نوع مقیاس مطالعه می توان تعریف کرد که به قرار زیر می باشد:

نرم افزار مدل سازی آب زیرزمینی جریان و انتقال املاح

می توان گفت Visual MODFLOW Flex از تنها یک رابط کاربر گرافیکی بودن برای شبیه سازی آب های زیرزمینی MODFLOW افزون تر است. Visual MODFLOW Flex یک گرد هم آورنده کدهای استاندارد صنعتی برای جریان آب زیرزمینی و انتقال املاح، ابزار مهم و ضروری تجزیه و تحلیل، کالیبراسیون و قابلیت تجسم 3D منحصر به فرد در یک فضای آسان و کاربردی نرم افزاری است.

با Visual MODFLOW Flex، در مدلهای آب زیرزمینی تمام ابزارهای مورد نیاز برای پرداختن به مسائل کیفیت آب در مقیاس منطقه ای، آب های زیرزمینی، و مسائل مربوط به حفاظت از آب وجود دارد.

رودخانه ها به عنوان مهم ترین منابع تأمین کننده آب شرب و مصرفی شهرها و روستاهای کشور نقش مهمی در تأمین سلامت انسان و محیط زیست دارند، اما متأسفانه طی سال های اخیر به همراه رشد فزاینده ساخت و سازهای غیراصولی و توسعه شهرنشینی، شاهد تخلیه فاضلاب ها و پسماندهای خانگی، صنعتی، کشاورزی و بیمارستانی در رودخانه ها هستیم که این امر موجب تیرگی رودخانه ها و غلظت بالای آلاینده ها در حیاتی ترین مایع زندگی شده است. بسیاری از برنامه ریزی های منابع آب در کشورها بر اساس پتانسیل بالقوه منابع آب سطحی می باشد. آگاهی از کیفیت منابع آب یکی از نیازمندی های مهم در برنامه ریزی و توسعه منابع آب و حفاظت و کنترل آن ها می باشد. بدیهی است که برای آگاهی از کیفیت منابع آب و تولید اطلاعات مورد نیاز باید پایش انجام شود. چرا که داشتن اطلاعات جامع، صحیح و قابل اطمینان با دوره های زمانی مناسب می تواند عامل مهمی در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها باشد. در عصر کنونی گسترش شهرها و احداث واحدهای صنعتی و کشاورزی وابسته به وجود منابع آب کافی به ویژه رودخانه ها بوده است. در این مناطق رودخانه ها نه تنها تأمین کننده مصارف مختل ف آب هستند، بلکه به عنوان مجاری طبیعی در انتقال پساب ها و فاضلاب های تولید شده عمل می نمایند. تخلیه انواع مختلف آلاینده های کشاورزی و صنعتی و پساب های شهری به رودخانه ها باعث شده است که در حال حاضر رودخانه ها به عنوان یکی از کانون های بحرانی از نقطه نظر آلودگی ها مطرح باشند. می توان بیان کرد که کاربری های شهری و کشاورزی بر کیفیت آب رودخانه تأثیر بسزایی دارد، به طوری که در حوضه هایی با کاربری کشاورزی و شهری بالا، نسبت به حوضه هایی که این کاربری ها در آن ها کمتر است، میزان آلودگی بیشتر است.

منابع USGS MODFLOW و Visual Studio Solutions

فایل هایی که در زیر قابل دریافت می باشد برای کمک به کاربرانی است که قصد کامپایل و ویرایش سریع MODFLOW را دارند (در مقایسه با دانلود از USGS و پیکربندی فرایند تدوین). کاربر نهایتا باید مایکروسافت ویژوال 2010 و اینتل ویژوال فرترن 2011 را به شکل نصب شده برای باز کردن راه حل و کامپایل MODFLOW داشته باشد. هر یک از فایل های فشرده زیر، هر دو منبع USGS برای نسخه خاص از MODFLOW و نیز به عنوان یک راه حل ویژوال استودیو 2010 است. به سادگی از حالت زیپ خارج (و یا استخراج) کرده، راه حل را در ویژوال استودیو باز کرده، و کد را کامپایل کنید.

اثرات زهکشی

1. تهویه خوب در منطقهتوسعه ریشه ها با مقدار رطوبت در این نسبت عکس دارد از طرف دیگر رطوبت خاک تابعی از عمق آب زیرزمینی است و چون اندازه گیری سطح ایستابی ساده می باشد غالباً این پارامتر بعنوان یک نمایه مناسب برای تشخیص نیاز زمین به زهکشی قرار می گیرد ،نمایه دیگری که برای تعیین وضعیت تهویه خاک استفاده می شود طول مدت استغراق در سطح زمین است . اطلاعات موجود نشان می دهد که عمق سطح ایستابی در خاک های سبک 100-50 سانتی متر و در خاک های سنگین 150-100 سانتی متر نسبت به سطح زمین پایین آورده شود قابلیت کار روی زمین افزایش می یابد. 

2. جلوگیری از مختل شدن عملیات زراعی: پیدایش از حالت ماندابی در خاک قابلیت دسترسی به زمین و کار روی آن را با مشکل مواجه می سازد . در خاک های زهدار فرصت برای عملیات زراعی (آماده سازی زمین، کاشت، وجین، سم پاشی و حتی برداشت) بسیار محدود است و اگر زارع به دلایلی مجبور باشد که در همین شرایط نامساعد روی خاک کار کند نتیجه آن متراکم شدن زمین و سرانجام از بین رفتن ساختمان خاک به نوبه خود باعث کاهش نفوذپذیری شده و عدم نفوذ آب در خاک به صورت غیر مستقیم تعداد روزهای قابل کار روی زمین را کاهش می دهد که زهکشی از  این اثرات مخرب جلوگیری می کند.  برنامه ریزی  و طراحی سیستم های زهکشی:  منظور از برنامه ریزی زهکشی تهیه یک طرح مهندسی برای حل مشکل زهدار بودن اراضی است این طرح معمولاً مشتمل بر یک سری کارهای سازه ای و یا تسهیلات و روش هایی است که باید بکار گرفته شود در بعضی شرایط ممکن است بهترین راه حل فقط تغییر کاربری زمین یا تغییر عملیات کشاورزی و یا انتخاب زراعت ی باشد که نسبت به ماندابی بودن زمین حساسیت کمتری دارند اما بیشتر موارد یک طرح زهکشی مشتمل بر احداث نوعی شبکه زهکشی جدید است ،اینگونه عملیات که اصطلاحاً به آن طرح گفته می شود در محدوده کار مهندسی آبیاری یا عمران است.

بخش هایی از این نوشتار در ذیل آماده است:

پدیده رشد جمعیت در کشورهای درحال‌ توسعه و تنوع مواد غذایی و مصرف بالای آن در کشورهای پیشرفته باعث شده است که نیاز تقاضای جهانی به غذا به میزان که در تاریخ سابقه نداشته افزایش یابد. در سال های گذشته افزایش تولید محصولات زراعی اکثراً از طریق افزایش و توسعه سطح زیر کشت انجام می‌گرفته است ولی در سال های اخیر قسمت اعظم افزایش تولید متکی برافزایش تولید محصول در واحد سطح بوده است.یکی از مهم‌ترین محدودیت‌ها برای توسعه بخش کشاورزی آب است و ازجمله برگ خریدهای مهم در بالا بردن تولید در واحد سطح استفاده صحیح از این ماده حیاتی هست. آب کالایی باارزش و غیرقابل جایگزین در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهاست و نقش محوری آن را در آمایش سرزمین، توسعه زیرساخت‌ها و حفظ تعادل اکوسیستم‌ها و محیط‌ زیست نمی‌توان انکار کرد.  در مناطق خشک و نیمه‌خشک به دلیل محدودیت بیشتر منبع آب، ضروری است برای آبیاری محصولات زراعی از سیستم آبیاری جدید و راندمان بالا استفاده گردد تا ضمن صرفه‌جویی در آب از مزایای دیگر این سیستم‌ها شامل یکنواختی آب و امکان آبیاری اراضی دارای توپوگرافی نامنظم بهره‌مند شد.